Uit het gisteren gepubliceerde Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat bijna 2,5 miljoen Nederlanders van 15 jaar en ouder het afgelopen jaar slachtoffer zijn geworden van online oplichting. Het gaat om zaken als aankoopfraude, hacken, phishing en cyberpesten. Wat is eigenlijk de psychologische impact van online criminaliteit voor de slachtoffers?
Criminelen gaan steeds slimmer te werk en verleggen hun werkterrein van de fysieke wereld naar internet. Uit cijfers van het CBS blijkt dat steeds minder Nederlanders slachtoffer zijn geweest van traditionele vormen van criminaliteit, zoals inbraak en diefstal, geweld en vernieling. Het aantal gevallen van oplichting, hacken en andere online criminaliteit neemt daarentegen toe.
Slachtoffers online criminaliteit
Wat is de psychologische impact van online criminaliteit voor gedupeerden, vraagt senior cybercrime-analist Jildau Borwell zich af in haar promotieonderzoek in opdracht van de politie. ‘Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar slachtofferschap van online criminaliteit. In tegenstelling tot traditionele criminaliteit is bijvoorbeeld nog niet veel bekend over hoe slachtoffers van online criminaliteit zich daaronder voelen. En dat terwijl online criminaliteit inmiddels net zo vaak voorkomt als traditionele vormen van criminaliteit. Misschien zou je de online delicten in sommige gevallen zelfs moeten scharen onder de high impact crimes, zoals berovingen en woninginbraken. Want slachtoffers van online criminaliteit raken bijvoorbeeld soms in een klap hun complete spaartegoed kwijt. Bij traditionele criminaliteit zal je dit niet snel tegenkomen.’
Psychologische impact delicten
Op basis van de eerste uitkomsten adviseert zij de politie om in de prioritering van online criminaliteit rekening te houden met de delicten die de meeste psychologische impact veroorzaken. Bij slachtoffers van persoonsgerichte online criminaliteit, zoals bedreiging en stalking, is het zinvol om meer te focussen op emotionele steun. Terwijl bij financiële online criminaliteit, waaronder fraude en hacken de noodzaak meer ligt bij het vergroten van de kennis van slachtoffers over online veiligheid en preventie van herhaald slachtofferschap. Het onderzoek krijgt ook een vervolg: In de volgende stap zet Borwell de impact van online criminaliteit af tegen traditionele criminaliteit, en kijkt zij naar de behoeften van slachtoffers en hun ervaring met de politie.
Schaamte bij slachtoffers
Opvallend is dat minder dan de helft van de gedupeerden melding maakt van online criminaliteit en slechts twintig procent aangifte doet. De gevolgen, verslagenheid, het verdriet en de schaamte bij de slachtoffers zijn groot. Van alle slachtoffers van online criminaliteit heeft 47 procent bij een instantie of in hun eigen kring gemeld wat hen overkomen is, 19 procent heeft aangifte gedaan bij de politie.
Wat doet de politie tegen online criminaliteit?
De politie werkt bij de aanpak samen met veel partijen in binnen- en buitenland. In Nederland wordt ingezet op vier sporen. De overheid investeert in opsporing en wetenschappelijk onderzoek. Naast de opsporing, zetten politie en justitie steeds meer in op het voorkomen en verstoren van cybercrime. Dit gebeurt samen met (internationale) partners. Een ander onderdeel is dat de opsporing wordt versterkt en de overheid slachtoffers ondersteunt om te voorkomen dat zij herhaald slachtoffer van cybercrime worden. Er zijn speciale teams tegen bankenfraude (Electronic Crimes Taskforce), kinderporno (Team ter Bestrijding van Kinderpornografie en Kindersekstoerisme) en high tech crime, ofwel de meest geavanceerde vormen van cybercrime (Team High Tech Crime). Internationaal werkt de Nederlandse politie in de opsporing samen met onder meer Europol, Interpol en de FBI.
Bron: cbs.nl, politie.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Inschrijven voor wekelijkse nieuwsbrief
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Datalek nieuws en overzicht week 43-2020
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Fraudehelpdesk en Opgelicht?! meldingen week 43-2020
Het melden van digitale oplichting pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?! of Fraudehelpdesk dan weten want Samen bestrijden we cybercrime. Liever anoniem? Klik dan hier.
"Medeplichtig aan meer dan 249.000 strafbare feiten"
Tienduizenden misdrijven zouden via de server in een cyberbunker in Traben-Trarbach zijn gefaciliteerd. Nu staan de operators terecht. De belangstelling is groot: het is een van de grootste rechtszaken tegen cybercrime in Duitsland.
Cybercrime dreigingslandschap is afgelopen jaar flink veranderd
Het agentschap voor cybersecurity in de Europese Unie, zegt dat het dreigingslandschap het afgelopen jaar flink is veranderd. Net als vorig jaar vormt malware nog altijd de grootste uitdaging voor cybersecurityexperts, maar door het coronavirus zitten ze aan hun limiet wat ze kunnen doen tegen hackers en cybercriminelen. Het agentschap pleit voor meer samenwerking tussen beleidsmakers en beveiligingsdeskundigen om een meer ‘volwassen’ cybersecuritybeleid te formuleren.
Hoe verandert cybersecurity in 2021?
Cybersecurity is volwassen geworden. Met deze conclusie begint een nieuw rapport van 'PwC Digital Trust Insights 2021'.
Nieuwe evolutie ontdekt op het beruchte 'DeepNude'
Onderzoekers van 'Sensity' hebben een nieuw deepfake-ecosysteem ontdekt op het berichtenplatform Telegram.
“Ik verwacht dat we binnenkort ook aanvallen zullen zien via QR-codes"
QR-codes winnen aan populariteit in Nederland, maar gebruikers zijn nog onvoldoende op de hoogte van de veiligheidsrisico’s.
Moeten ook MKB IT-dienstverleners er nu echt aan gaan geloven?
Pas recent werd duidelijk dat een rechter in 2018 een vonnis heeft gewezen waarin een IT-dienstverlener de kosten grotendeels moest vergoeden die het gevolg waren van schade door een ransomware infectie. In de dagen nadat het vonnis bekend werd ontstonden verschillende discussies op LinkedIn en sites als Security.nl. De meningen liepen sterk uiteen: voor sommigen was het een onbegrijpelijke uitspraak, anderen verzuchtten dat er nu eindelijk eens opgetreden werd.
Zes cybercriminelen aangeklaagd die onder meer de haven in Rotterdam verlamde
De Verenigde Staten hebben zes cybercriminelen van de Russische hackersgroep Sandworm aangeklaagd, die met NotPetya-ransomware onder meer een haven in Rotterdam platlegde.
'Malware 'GravityRAT' spyware nu ook te gebruiken voor aanval op Android en MacOS'
De beruchte malware 'GravityRAT' spyware wordt op sluwe wijze multiplatform, naast Windows-besturingssystemen, richt de tool zich nu ook op Android en MacOS.
Ransomware weekoverzicht week 42 - 2020
Ransomware aanvallen blijven zich richten op overheidsinstanties en onderneming, terwijl slachtoffers losgeld betalen en zo het verdienmodel van cybercriminelen in stand houden.
Cybercrime nieuwsbrief 128 (week 42-2020)
"Afgelopen week zagen we weer een aantal interessante ontwikkelingen. Het pentagon voerde een aanval uit op het Trickbotnet en we werden gewaarschuwd door het MIVD over het afluisteren via je smartphone en tablet. Vervolgens ontdekte een security bedrijf een lek in een webshop platform, waardoor meer dan 7200 klantengegevens in te zien waren. Lissa vertelde haar verhaal over haar ervaringen met wraakporno, er verscheen een rapport over veilig online 2020, minster Grapperhaus reageerde op kamer vragen over de digitale veiligheid van Nederlandse bedrijven, de QQAAZ bende werd opgerold en we zagen hoe ransomware steeds verder aan terrein aan het winnen is. Dit alles en meer lees je in nieuwsbrief 128 die gisteren is verschenen."