Vanaf eind februari kunnen Nederlanders die het slachtoffer zijn geworden van internetoplichting of betaalfraude rekenen op de hulp van hun bank. Dan verstrekken banken naam, adres en woonplaats van de persoon die een slachtoffer financieel heeft bedonderd. Deze gegevens mogen alleen gebruikt worden om een civielrechtelijke procedure tegen de oplichter te starten.
Stijging 127 procent
De coronapandemie is er niet alleen verantwoordelijk voor dat we massaal thuiswerken en nagenoeg alle winkels op slot zijn. Het aantal aangiftes van cybercriminaliteit steeg vorig jaar explosief, zo constateerde de politie afgelopen maand: alles bij elkaar opgeteld met 127 procent. WhatsApp-fraude, ook wel vriend-in-noodfraude of hulpvraagfraude genoemd, kost de samenleving miljoenen euro’s. Dat geldt ook voor phishing, een methode waarbij cybercriminelen persoonlijke gegevens van onschuldige slachtoffers proberen buit te maken.
De wereld digitaliseert en de criminaliteit ook
De Fraudehelpdesk ontving in 2020 bijna 350.000 meldingen van fraude en oplichting. De totale schade daarvan wordt geraamd op meer dan 41 miljoen euro. Het Openbaar Ministerie (OM) zei in januari zich grote zorgen te maken over de toename en omvang van cybercriminaliteit. “De wereld digitaliseert, en de criminaliteit ook. Politie en Openbaar Ministerie spelen daarop in, maar telkens blijken techniek, wetgeving én organisatie achter te lopen op de werkelijkheid”, aldus het OM.
Maatschappelijke signaal
Naast economische schade heeft cybercrime ook een grote maatschappelijke impact. Hard optreden tegen internetcriminelen en oplichters is voor komend jaar dan ook hoge prioriteit van het OM. “Door daders te pakken, te veroordelen én hun winsten af te nemen, wordt het maatschappelijke signaal afgegeven dat cybercrime niet meer loont. Dit zorgt voor economische en maatschappelijke weerbaarheid en heeft daarom onze prioriteit.”
Het kabinet kijkt niet met lede ogen toe. Minister van Financiën Wöpke Hoekstra en minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus zaten afgelopen jaar met de banken om tafel. Gezamenlijk keken ze of er niet een ruimhartig, gemeenschappelijk beleid voor slachtoffers van betaalfraude gerealiseerd kon worden. Dat is niet alleen de nadrukkelijke wens van de regering, ook de Tweede Kamer sprak zich hiervoor uit.
Gedupeerde klanten helpen
Het overleg tussen de ministers en banken heeft tot resultaat geleid. De banken hebben een procedure bedacht waarmee ze gedupeerde klanten gaan helpen. Zij krijgen de NAW-gegevens van fraudeurs om ze civielrechtelijk aan te pakken, bijvoorbeeld door gerechtsdeurwaarder in te schakelen of een rechtszaak te beginnen.
Een slachtoffers krijgt niet zomaar de NAW-gegevens van oplichters. Allereerst moet hij aangifte doen bij de politie van oplichting of betaalfraude. Als de politie aangeeft dat er inderdaad sprake is van oplichting, kan hij bij de bank aankloppen voor hulp. De bank sommeert de vermeende oplichter om het geld terug te storten op de rekening van het slachtoffer. Als hij dat niet doet binnen 21 dagen, dan pas overhandigt de bank de gegevens van de fraudeur aan het slachtoffer.
Civielrechtelijke procedure
Betaalvereniging Nederland verwacht dat alle Nederlandse banken eind februari zover zijn en de procedure in werking treedt. Berend Jan Beugel, persvoorlichter van Betaalvereniging Nederland, benadrukt tegenover het Algemeen Dagblad dat de gegevens die de banken verstrekken alleen gebruikt mogen worden om een civielrechtelijke procedure te starten. Het recht in eigen hand nemen of voor eigen rechter spelen door bij de oplichter langs te gaan, is onverstandig.
Het nieuwe beleid van banken geldt niet alleen voor Nederlanders die vanaf eind februari het slachtoffer worden van cybercriminelen. De NAW-gegevens kunnen met terugwerkende kracht van 13 maanden worden opgevraagd. Met andere woorden, wie vorig jaar via internet is opgelicht kan nog steeds zijn gelijk halen.
Eerste Hulp Bij Online fraude
Het Algemeen Dagblad vertelt in het artikel het verhaal van gerechtsdeurwaarder Rick van der Rest. Hij lanceerde enkele jaren geleden Eerste Hulp Bij Online Fraude (EHBO). Het idee achter dit initiatief is dat fraudeurs die mensen voor kleine bedragen (enkele tientjes) oplichten, aangepakt kunnen worden.
In de begindagen draaide het voornamelijk om mensen die tankten en zonder te betalen doorreden. Eind vorig jaar boekte Van der Rest zijn eerste succes tegen een internetoplichter.
Een vriend van hem kocht via Marktplaats een game voor een paar tientjes, maar kreeg deze nooit geleverd. De gerechtsdeurwaarder startte een civiele procedure en werd in het gelijk gesteld door de rechter. De oplichter moet niet alleen het schadebedrag terugbetalen, maar ook de proceskosten en de kosten van de deurwaarder.
Een doorbraak
Van der Rest noemt de uitspraak ‘een doorbraak’ en denkt dat het bijstaan van gedupeerden van internetfraude de toekomst wordt. “Het kunnen zomaar 200.000 zaken per jaar worden”, zo voorspelt Van der Rest. Dat slachtoffers zelf de NAW-gegevens kunnen opvragen bij banken, baart hem wel enige zorgen. “Je moet voorkomen dat er eigenrichting ontstaat. Er is heel veel emotie en woede bij mensen die zijn opgelicht. Dat hebben we bij Tanken zonder Betalen ook gezien, dat mensen toch achter de gegevens van de dief kwamen en die persoon opzochten.”
Bron: avg.nl, ad.nl, vpngids.nl
EHBO bij fraude: Rick van der Rest
Tips of verdachte activiteiten gezien? Meld het hier of anoniem.
Marktplaats oplichting voorkomen en herkenen
Sommige bedrijfsnamen zijn bij bijna iedere Nederlander bekend: Unox, Hema en: Marktplaats. De tweedehands handel website is al sinds 1999 actief en wordt tegenwoordig door miljoenen Nederlanders gebruikt. Met een kleine 350.000 advertenties per dag krijgen er behoorlijk wat spullen een tweede leven. Dat gaat soms om een paar sneakers, maar ook om elektronica, auto’s en zelfs luxegoederen als klassieke Rolex horloges. Het zal je dan ook niet verbazen oplichters en andere criminelen dit zien als een volle appelboom waar flink wat geplukt kan worden.
Mijn naam is Tim en ik doe aangifte van oplichting
Het is 17 juni 2020 15:54 en Tim begint te vertellen
Deurwaarders en politie trekken samen op in strijd tegen online oplichting
De politie zag in het eerste halfjaar van 2021 veel meer digitale misdrijven dan het jaar ervoor, blijkt uit de halfjaarcijfers. Een van de grootste stijgers is fraude met online handel. De politie wil met enkele private partijen ervoor zorgen dat slachtoffers van online handelsfraude hun schade vergoed krijgen.
Digitaal veilig op vakantie
De vakantie periode komt er aan, en dan gaan we hopelijk er weer lekker op uit, maar doen we dat ook digitaal veilig?
Online achteraf betalen, niet geheel zonder risico's
Afterpay bevat een lek waardoor het ‘kinderlijk eenvoudig’ is om onschuldige slachtoffers te maken. Het is mogelijk om via een webshop een bestelling te plaatsen en de factuur naar een ander te sturen. Het bedrijf claimt echter al zijn zaakjes op het gebied van fraudebestrijding op orde te hebben.
"Ik denkt dat het bijstaan van gedupeerden van internetfraude de toekomst wordt"
Vanaf eind februari kunnen Nederlanders die het slachtoffer zijn geworden van internetoplichting of betaalfraude rekenen op de hulp van hun bank. Dan verstrekken banken naam, adres en woonplaats van de persoon die een slachtoffer financieel heeft bedonderd. Deze gegevens mogen alleen gebruikt worden om een civielrechtelijke procedure tegen de oplichter te starten.
Opgelichte koper haalt zijn recht via de gerechtsdeurwaarder
Op 19 november 2020 heeft de kantonrechter voor een nieuw hoofdstuk gezorgd in de aanpak van online oplichting.
'Internetoplichters hebben 21 dagen de tijd om het geld terug te storten'
Opgelicht op Marktplaats? Slachtoffer geworden van WhatsApp-fraude? Binnenkort hoef je niet meer met lede ogen toe te kijken. Banken gaan namelijk NAW-gegevens (Naam, Adres en Woonplaats) verstrekken van oplichters die via internet nietsvermoedende burgers hebben opgelicht. De banken werken op dit moment de procedure uit en streven ernaar om deze in januari 2021 in te voeren.
Criminelen misleiden jongeren en kinderen via Instagram
Criminelen proberen hun slag steeds vaker digitaal te slaan, en Instagram vormt daarop natuurlijk geen uitzondering.
Steeds meer cybercriminelen op Instagram
Cybersecurity experts wijzen erop dat er steeds meer oplichters actief zijn op Instagram. Doordat bij het sociale medium de nadrukt ligt op levendige beelden en kwaliteit content hebben cybercriminelen het gemakkelijk om zich voor te doen als echte, goedbedoelende mensen.
Ongewenst geldezel en mogelijk slachtoffer van identiteitsfraude?
Door de coronacrisis zijn veel mensen van hun werkzaamheden beroofd. Thuiswerken is dan een interessante optie om extra inkomsten te genereren. Helaas maken cybercriminelen daar slim gebruik van. Ze proberen met mooie advertenties en websites nietsvermoedende burgers te misleiden.
Kinderen worden opgelicht via Instagram en Snapchat
Bij Opgelicht?! komen verhalen binnen van ouders met enorme telefoonrekeningen. De oorzaak: één van de kinderen dacht onschuldig wat geld te verdienen door een paar telefoontjes te plegen. Jongeren worden via social media zoals Snapchat en Instagram benaderd door een anoniem en vreemd account met de vraag of ze snel en makkelijk geld willen verdienen. Goed verdienen, toch?