Zestien procent van de Nederlandse bevolking kwam in 2020 in aanraking met fraude. Dit blijkt uit een eerste, uitgebreide slachtofferstudie naar fraude in Nederland, uitgevoerd onder leiding van prof. dr. Marianne Junger van de Universiteit Twente. ‘Op basis van de gemelde schade in het onderzoek schatten we de totale schade jaarlijks op € 2,75 miljard’, aldus Junger.
In 2020 maakte 42% van alle Nederlanders ouder dan zestien jaar een fraudepoging mee. Dit blijkt uit een onderzoek van Stichting Achmea Slachtoffer & Samenleving, International Card Services, de politie en de Nederlandse Vereniging van Banken. De resultaten zijn gisteren aangeboden in de Tweede Kamer aan Kamerlid Anne Kuik, lid van de Vaste commissie voor Justitie en Veiligheid.
Schatting totale fraudeschade € 2,75 miljard
Op basis van de resultaten in het onderzoek wordt de totale schade voor fraude door de onderzoekers geschat op € 2,75 miljard. Verliezen van slachtoffers zijn vaak klein, maar soms extreem groot. Hetzelfde geldt voor de psychologische impact op slachtoffers: een minderheid van de slachtoffers ervaart veel last.
Aankoopfraude is de meest voorkomende fraudevorm met 11% slachtofferschap. Van andere fraudevormen, zoals bijvoorbeeld vriend-in-noodfraude (waaronder Whatsapp-fraude), datingfraude en spoofing (het aannemen van een andere identiteit, waaronder helpdeskfraude) wordt grofweg 1% slachtoffer.
Contact met de politie gering
Opvallend is dat slachtoffers bij slechts 12% van de incidenten achteraf contact opnemen met de politie. Ook bij andere partijen, zoals banken, creditcardmaatschappijen en betaaldiensten, wordt fraude niet heel vaak gemeld. Dit verschilt echter per type fraude en hangt af van de gebruikte betaalmethode. Bij spoofing (waaronder bankhelpdeskfraude) neemt bijvoorbeeld ruim de helft van de slachtoffers contact op met hun bank.
Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen
Iedereen kan slachtoffer worden van fraude, blijkt uit het onderzoek. Socio-demografische variabelen als leeftijd en geslacht spelen maar een beperkte rol. Wel worden jongeren vaker slachtoffer dan ouderen, in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt (jongeren t/m 35 jaar oud: 21,5% slachtoffers; ouderen: 13,1% slachtoffers). Dit kan komen omdat jongeren meer online zijn.
Fraudepreventie
Impulsiviteit en kennis over fraude blijken belangrijke voorspellers van slachtofferschap. Impulsieve personen worden vaker slachtoffer, vermoedelijk doordat ze (te) snel beslissingen nemen (niet impulsief: 14,7% slachtoffers; impulsief: 28,6% slachtoffers). Personen met meer kennis over fraude kunnen fraudepogingen beter weerstaan, waardoor zij minder vaak slachtoffer worden. Respondenten die een fraudepoging meemaakten met weinig kennis: 53,3% slachtoffers; veel kennis: 32,2% slachtoffers). Junger: 'Uit onze studie blijkt dat het aantal slachtoffers kan dalen als mensen beter op de hoogte zijn van de werkwijze van fraudeurs. Ook het tegengaan van snelle beslissingen kan helpen bij het verminderen van slachtoffers. Denk bijvoorbeeld aan een simpele dubbele check voordat een betaling gedaan wordt. Ook aanpassingen in het ontwerp van handelsplatforms zouden hierbij kunnen helpen.'
Eerste uitgebreide slachtofferstudie in Nederland
Over de hele wereld lijkt fraude steeds meer slachtoffers te maken. Terwijl de meeste vormen van criminaliteit afnemen, is er in fraudestatistieken een stijging zichtbaar. Het zicht op fraude is echter beperkt, omdat slachtoffers niet altijd aangifte doen. Een slachtofferstudie kan een completer beeld van het fraudeprobleem leveren. Prof. dr. Marianne Junger, prof. dr. Bernard Veldkamp en promovendus Luka Koning (MSc) van de UT voerden dit eerste uitgebreide onderzoek naar slachtofferschap van fraude in Nederland uit. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Meer informatie
Slachtoffers van fraude wordt aangeraden om contact op te nemen met de Fraudehelpdesk en de partij waarbij de schade heeft plaatsgenomen.
Bron: utwente.nl, politie.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
2020 Data Breach Investigations Report
Ieder jaar kijk ik uit naar het databreach rapport van Verizon, wat mij betreft een van de betere cyber security rapporten in de industrie. Sinds dit jaar heeft het team de CIS and MITRE ATT&CK controls gebruikt voor de mapping en ook dit jaar is het weer een waar feest om te lezen. Is het een book full of FUD? Wél als je maling hebt aan fatsoenlijke omgang met persoonsgegevens of als je niet van plan bent een euro uit te geven aan het voorkomen van cyber attacks. Níet als je al jarenlang met je poten in de klei loopt en op dagdagelijkse basis ziet wat er mis blijft gaan. Daar gaan we..
Cybercriminelen stelen ruim 4 miljoen euro van ouderen
In een omvangrijk onderzoek naar cybercriminaliteit met meer dan 200 aangiften door – veelal oudere – slachtoffers en diefstal van ruim vier miljoen euro, zijn de afgelopen weken vijf personen aangehouden. Zij worden verdacht van oplichting, computervredebreuk en witwassen. De verdachten zitten in voorarrest en zullen zich naar verwachting eind van dit jaar voor de rechter moeten verantwoorden.
Cybercrime nieuwsbrief 109 (week 23-2020)
Datalek nieuws en overzicht week 23-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.
Oplichting / Cybercrime overzicht week 23-2020
Wat is phishing »
Free webinar 9 juni 13:00: Inzicht krijgen in risico’s en kansen cryptocurrencies
Cryptocurrencies hebben de reputatie grensoverschrijdend en anoniem te zijn en daarom aantrekkelijk voor criminelen over de hele wereld. Blockchain-analyse biedt echter ongekende transparantie in financiële transacties en biedt inzichten die onmogelijk te verkrijgen zijn met traditionele fiat-valuta's.
Het Darkweb is 20 jaar
Het Darkweb is 20 jaar en is de ideale schuilplaats voor wapen- en drugshandel, kinderporno, bitcoin loterijen en levenslange Netflix-abonnementen, maar ook een vrijhaven voor klokkenluiders, journalisten en revolutionaire bewegingen die de censuur willen ontlopen. Het Darkweb bestaat op de kop af twintig jaar. Nu vooral nog een digitaal rovershol, maar ook de BBC, The Guardian en Facebook zien er het nut van in.
Hackers collectief Anonymous terug?
Enkele hackeraanvallen gelinkt aan het overlijden van George Floyd en de protesten in Amerika, doen geruchten opwaaien dat het beruchte hackers collectief Anonymous opnieuw actief is.
Inval en aanhouding voor diefstal cryptogeld
De politie heeft twee mannen opgepakt op verdenking van diefstal van grote sommen cryptogeld. Het duo zou in totaal meer voor meer dan 60.000 euro hebben gestolen van een bedrijf uit China. De hoofdverdachte is een 33-jarige man uit Amsterdam, zijn handlanger is een 28-jarige man uit Enkhuizen. Beiden zijn woensdagochtend 3 juni bij invallen in hun woningen gearresteerd.
6 miljoen dollar nog niet voldoende voor cybercriminelen achter REvil ransomware
De bende achter de beruchte REvil-ransomware, ook bekend als Sodinokibi, is begonnen met het veilen van de data die bij een slachtoffer is gestolen. Volgens de FBI hebben slachtoffers van deze ransomware al meer dan 6 miljoen dollar betaald voor het ontsleutelen van hun bestanden. Net als verschillende andere ransomwaregroepen besloot de REvil-bende om data van slachtoffers niet alleen te versleutelen, maar ook te stelen.
Aanhouding cybercrimineel voor DDoS afpersing
Ten minste negen MKB-bedrijven zijn slachtoffer geworden van een 24-jarige man die deze bedrijven de afgelopen weken afperste en hun websites platlegde met DDoS-aanvallen. Op 2 juni 2020 heeft de politie de man in zijn woonplaats Veenendaal aangehouden. Bij de aanhouding zijn onder andere een automatisch vuurwapen aangetroffen en is de auto van de verdachte in beslag genomen voor nader onderzoek. De recherche onderzoekt nog of verdachte mogelijk in verband kan worden gebracht met meer aangiften.
NAVO waarschuwt na cyberaanvallen op ziekenhuizen en onderzoekers
De NAVO veroordeelt cyberaanvallen en -activiteiten tegen instellingen als ziekenhuizen, gezondheidsdiensten en onderzoeksinstituten die een cruciale rol spelen bij het bezweren van de coronapandemie. De militaire alliantie is vastberaden alle middelen in te zetten om zich te verdedigen en aanvallers af te schrikken, staat in een verklaring van de Noord-Atlantische Raad, het politieke bestuursorgaan van de NAVO.