Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen

Gepubliceerd op 30 maart 2022 om 10:26

Zestien procent van de Nederlandse bevolking kwam in 2020 in aanraking met fraude. Dit blijkt uit een eerste, uitgebreide slachtofferstudie naar fraude in Nederland, uitgevoerd onder leiding van prof. dr. Marianne Junger van de Universiteit Twente. ‘Op basis van de gemelde schade in het onderzoek schatten we de totale schade jaarlijks op € 2,75 miljard’, aldus Junger.

In 2020 maakte 42% van alle Nederlanders ouder dan zestien jaar een fraudepoging mee. Dit blijkt uit een onderzoek van Stichting Achmea Slachtoffer & Samenleving, International Card Services, de politie en de Nederlandse Vereniging van Banken. De resultaten zijn gisteren aangeboden in de Tweede Kamer aan Kamerlid Anne Kuik, lid van de Vaste commissie voor Justitie en Veiligheid.

Schatting totale fraudeschade € 2,75 miljard

Op basis van de resultaten in het onderzoek wordt de totale schade voor fraude door de onderzoekers geschat op € 2,75 miljard. Verliezen van slachtoffers zijn vaak klein, maar soms extreem groot. Hetzelfde geldt voor de psychologische impact op slachtoffers: een minderheid van de slachtoffers ervaart veel last.
Aankoopfraude is de meest voorkomende fraudevorm met 11% slachtofferschap. Van andere fraudevormen, zoals bijvoorbeeld vriend-in-noodfraude (waaronder Whatsapp-fraude), datingfraude en spoofing (het aannemen van een andere identiteit, waaronder helpdeskfraude) wordt grofweg 1% slachtoffer.

Contact met de politie gering

Opvallend is dat slachtoffers bij slechts 12% van de incidenten achteraf contact opnemen met de politie. Ook bij andere partijen, zoals banken, creditcardmaatschappijen en betaaldiensten, wordt fraude niet heel vaak gemeld. Dit verschilt echter per type fraude en hangt af van de gebruikte betaalmethode. Bij spoofing (waaronder bankhelpdeskfraude) neemt bijvoorbeeld ruim de helft van de slachtoffers contact op met hun bank.

Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen

Iedereen kan slachtoffer worden van fraude, blijkt uit het onderzoek. Socio-demografische variabelen als leeftijd en geslacht spelen maar een beperkte rol. Wel worden jongeren vaker slachtoffer dan ouderen, in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt (jongeren t/m 35 jaar oud: 21,5% slachtoffers; ouderen: 13,1% slachtoffers). Dit kan komen omdat jongeren meer online zijn.

Fraudepreventie

Impulsiviteit en kennis over fraude blijken belangrijke voorspellers van slachtofferschap. Impulsieve personen worden vaker slachtoffer, vermoedelijk doordat ze (te) snel beslissingen nemen (niet impulsief: 14,7% slachtoffers; impulsief: 28,6% slachtoffers). Personen met meer kennis over fraude kunnen fraudepogingen beter weerstaan, waardoor zij minder vaak slachtoffer worden. Respondenten die een fraudepoging meemaakten met weinig kennis: 53,3% slachtoffers; veel kennis: 32,2% slachtoffers). Junger: 'Uit onze studie blijkt dat het aantal slachtoffers kan dalen als mensen beter op de hoogte zijn van de werkwijze van fraudeurs. Ook het tegengaan van snelle beslissingen kan helpen bij het verminderen van slachtoffers. Denk bijvoorbeeld aan een simpele dubbele check voordat een betaling gedaan wordt. Ook aanpassingen in het ontwerp van handelsplatforms zouden hierbij kunnen helpen.'

Eerste uitgebreide slachtofferstudie in Nederland

Over de hele wereld lijkt fraude steeds meer slachtoffers te maken. Terwijl de meeste vormen van criminaliteit afnemen, is er in fraudestatistieken een stijging zichtbaar. Het zicht op fraude is echter beperkt, omdat slachtoffers niet altijd aangifte doen. Een slachtofferstudie kan een completer beeld van het fraudeprobleem leveren. Prof. dr. Marianne Junger, prof. dr. Bernard Veldkamp en promovendus Luka Koning (MSc) van de UT voerden dit eerste uitgebreide onderzoek naar slachtofferschap van fraude in Nederland uit. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.

Meer informatie

Slachtoffers van fraude wordt aangeraden om contact op te nemen met de Fraudehelpdesk en de partij waarbij de schade heeft plaatsgenomen.

Fraudevictimisatie In Nederland
PDF – 1,2 MB 303 downloads

Bron: utwente.nl, politie.nl

 

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

 

‘Samen digitaal oké met het A B C’

Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:

= alert blijven

  • Te mooi om waar te zijn, is niet oké
  • Blijf op de hoogte
  • Klik nooit zomaar op een link

B = bescherm jezelf

  • Blijf up-to-date met updates
  • Gebruik sterke wachtwoorden
  • Gebruik actuele anti-virus programma’s
  • Maak offline back-up’s

C = check altijd

  • Vertrouw je het niet, verbreek het contact
  • Check de contactgegevens van de afzender

 

Meer info over ABC en downloads

Meer actueel nieuws

LinkedIn als start van social engineering en spear-phishing

Security incidenten die het nieuws halen, beginnen vrijwel altijd met phishing. Want een phishing mail is nog altijd de meest voorkomende methode, en met name kleine en middelgrote bedrijven zijn het slachtoffer. Dat is bovendien allang niet meer beperkt tot e-mailverkeer alleen. Daarom deze keer aandacht voor phishing en andere vormen van social engineering op LinkedIn, waar je moet oppassen voor connectieverzoeken.

Lees meer »

Nederlanders gevaarlijk zelfverzekerd over cyberveiligheid

Ruim de helft van de Nederlanders (56 procent) zegt direct door te hebben als cybercriminelen hen proberen op te lichten via e-mail, internet of telefoon. Vier op de tien ondervraagden (43 procent) zegt zonder twijfel dat oplichters geen schijn van kans maken om inlog- of persoonlijke gegevens buit te maken. Dit staat in schril contrast tot het aantal slachtoffers van cybercrime en online fraude.

Lees meer »

Overzicht cyberaanvallen week 21-2022

Nederland betaalt op een na hoogste losgeld voor ransomware, Deadbolt-ransomware infecteert honderden QNAP NAS-apparaten en Cisco waarschuwt voor actief aangevallen zerodaylek in IOS XR. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »

Cybercrime nieuwsbrief 211 week 21-2022

Cybercriminelen doen zich voor op datingapps als slachtoffer seksueel misbruik, bedrijven zijn aan de verliezende hand in de strijd tegen ransomware-aanvallers en Minister Yeşilgöz: “Als je nu kijkt zie je dat online en op het darkweb eenlingen een reële dreiging vormen”. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 211.

Lees meer »

Minister Yeşilgöz: “Als je nu kijkt zie je dat online en op het darkweb eenlingen een reële dreiging vormen”

De terrorismebestrijding in Nederland richt zich de komende jaren op extremisme uit extreemrechtse hoek. Dat staat in de Nationale Contraterrorisme Strategie die minister Dilan Yesilgöz (Justitie en Veiligheid) naar de Tweede Kamer stuurde. Ook komt er meer aandacht voor eenlingen met extremistische denkbeelden, "vaak in combinatie met extreme antioverheidssentimenten en complotdenkbeelden".

Lees meer »

Een herstelzin of seed phrase biedt dezelfde mogelijkheden om uw crypto’s te plunderen als de privé sleutel

Oplichters deinzen nergens voor terug als het aankomt op het stelen van cryptocurrency. Sommigen proberen schaarse mining-apparatuur te verkopen, anderen lokken slachtoffers in de val met geschenken van cryptobeurzen of Elon Musk zelf, of plaatsen zelfs screenshots op openbare platforms met wachtwoorden voor cryptowallets en verdienen zo “commissies” van crypto-investeerders die verleid zijn door het vooruitzicht van een gratis lunch. Vandaag vertellen we u over een 'nieuwe nep-weggeefactie' en onderstrepen we nogmaals waarom de herstelzin voor uw cryptowallet met uw leven moet worden bewaakt.

Lees meer »

Cybercriminelen doen zich voor op datingapps als slachtoffer seksueel misbruik: 'Kun je alsjeblieft bewijzen dat jij niet ook een seksueel misbruiker bent?'

Een redelijk onsmakelijke fraudetruc is ons recent ter ore gekomen. Er blijken oplichters actief die zich op datingapps als Tinder en Grindr voordoen als slachtoffers van seksueel misbruik, het vertrouwen winnen van degene met wie ze praten en vervolgens aan die persoon vragen zich te identificeren om 'te verifiëren dat ze geen seksueel misbruiker zijn'. In werkelijkheid blijkt deze verificatie niet helemaal te zijn wat je wordt verteld.

Lees meer »

Ruim honderd geldezels aangehouden door de politie Rotterdam

Vorig jaar werden op de Allegonda Gremmerstraat de eerste money mules aangepakt in samenwerking met het Openbaar Ministerie, Reclassering Nederland en Humanitas DMH - Homerun. Gedurende het hele jaar waren er meerdere acties en met succes. Het totaal aantal verdachten is van 430 terug gebracht naar 100. Er werden niet alleen straffen uitgedeeld. 114 verdachten kregen meteen tijdens de actiedag ook hulp aangeboden.

Lees meer »

Overzicht cyberaanvallen week 20-2022

Belgische ziekenhuizen annuleren operaties wegens ransomware-aanval, ransomwarebende dreigt met omverwerping overheid Costa Rica en VS klaagt Franse arts aan voor ontwikkeling en verkoop van ransomware. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »