Cybercriminelen spelen in op emotie oorlog Oekraïne

Gepubliceerd op 15 maart 2022 om 15:00

De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.

Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.

Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne

Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.

Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens. 

De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.

Waar moet je opletten

'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'

Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie. 

Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'

Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne

Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne

Cyber Threat Advisory
PDF – 4,9 MB 168 downloads

Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer actueel nieuws

Het aantal jeugdige daders van cybercrime dat in het strafrecht terecht komt neemt toe

Er is een toename van het aantal Nederlandse jongeren dat wegens een cyberdelict wordt veroordeeld, zo blijkt uit onderzoek van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum (WODC), het kennisinstituut voor het ministerie van Justitie en Veiligheid. Onder cyberdelicten worden verschillende zaken verstaan, zoals het inbreken op online accounts, phishing, verspreiden van malware, oplichting en cyberpesten.

Lees meer »

De gezamenlijke Europese cybereenheid is een bouwsteen om onszelf te beschermen

De Europese Commissie heeft gisteren de oprichting van een gezamenlijke Europese cybereenheid aangekondigd voor de aanpak van grote cyberincidenten. De op te richten Joint Cyber Unit moet cybersecurity communities bij elkaar brengen en samenwerking bevorderen. "Alle relevante partijen in de EU moeten voorbereid zijn om collectief te reageren en relevante informatie op een 'need to share' in plaats van een 'need to know' basis te delen", aldus de EC.

Lees meer »

Versoepeling corona maatregelen = Kansen voor cybercriminelen

Op 26 juni vervalt het advies om zoveel mogelijk thuis te werken. Deze versoepeling van de coronamaatregelen brengt risico’s met zich mee voor de (digitale) beveiliging van organisaties. Cybersecurity experts adviseren leidinggevenden en IT-afdelingen om extra alert te zijn op enkele specifieke aanvalsmethoden.

Lees meer »

Overzicht cyberaanvallen week 24-2021

Holland America Line alweer getroffen, Zuid-Korea's Nuclear Research-bureau gehackt en betaal je aan ransomware criminelen, dan komen ze bijna altijd terug. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »

Cybercrime nieuwsbrief 163 week 24-2021

Betaal je aan ransomware criminelen, dan komen ze bijna altijd terug, ondernemers onderschatten het risico van cybercrime en sterke toename in hoeveelheid RDDoS aanvallen. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 163.

Lees meer »

Phishing, nepshop en fraude meldingen week 24-2021

Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.

Lees meer »

Darkweb handelaar op heterdaad betrapt

De Duitse douane heeft een 73-jarige Nederlander aangehouden die ruim 150 drugszendingen zou hebben verstuurd met een totale waarde van 532.000 euro. De meeste pakketjes waren bestemd voor klanten in Duitsland. Tegen hen is ook een onderzoek geopend.

Lees meer »

Al jaren aan het waarschuwen voor kwetsbare overheidswebsites

Al in 2018 had Cybercrimeinfo al diverse overheidswebsites die een zeer hoog risico liepen om gehackt te worden persoonlijk gewaarschuwd, echter werd daar helaas nauwelijks gehoor aangegeven. Anno 2021 zou je toch wel verwachten, nu er veel meer aandacht is in de media, dat dit niet meer het geval zou zijn. Maar helaas. Gelukkig nu 3 jaar na dato worden er kamervragen gesteld over dit onderwerp. Hieronder een overzicht van gemeenten die risico's lopen.

Lees meer »