De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.
Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.
Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne
Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.
Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens.
De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Waar moet je opletten
'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'
Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie.
Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'
Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne
Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne.
Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel nieuws
Overzicht cyberaanvallen week 21-2021
Verzekeraars deinzen terug voor ransomware, Mexico sluit nationale loterijsites na ransomware DDoS-dreiging en zo'n 80% van de organisaties betaalt losgeld. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 160 week 21-2021
FluBot-malware gebruikt nu ook WhatsApp om Nederlandse Android gebruikers te infecteren, zo'n 80% van de organisaties betaalt losgeld en waarom nog inbreken met een koevoet als jij de deur digitaal wagenwijd openzet? Dit en meer lees je in nieuwsbrief 160.
Datalek nieuws en overzicht week 21-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Digitale fraude, oplichting meldingen week 21-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
9 jaar cel geëist tegen XTC-producent darkweb handelaar
Bijna 400.000 xtc-pillen werden aangetroffen toen vorig jaar een loods op bedrijventerrein Bijdorp in Barendrecht werd doorzocht. Dat gebeurde in een onderzoek naar internationale drugshandel via het darkweb.
‘Zo'n 80% van de organisaties betaalt losgeld’
English | Français | Deutsche | Español | Meer talen
Waarom nog inbreken met een koevoet als jij de deur digitaal wagenwijd openzet?
Vraag aan een ‘gemiddelde Nederlander’ hoe een crimineel er uitziet en je krijgt antwoorden als: zwart gekleed, bivakmuts op, tas met inbrekersspullen en wellicht een onverzorgd baardje. Klopt dat beeld anno 2021 nog steeds?
"Laat staan dat er draaiboeken klaarliggen waarin staat wat gedaan moet worden bij een hack"
Veel gemeenten zijn niet voorbereid op aanvallen van cybercriminelen. Laat staan dat er draaiboeken klaarliggen waarin staat wat gedaan moet worden bij een hack. In sommige gevallen hebben gemeenten niet eens tweestapsverificatie ingesteld voor hun medewerkers, blijkt uit een rondgang van vakbladen AG Connect en Binnenlands Bestuur.
FluBot-malware gebruikt nu ook WhatsApp om Nederlandse Android gebruikers te infecteren
Het aantal KPN-klanten dat met een piek in het sms-gebruik te maken kreeg is vorige week na de uitbraak van de FluBot-malware sterk gestegen, zo laat de telecomprovider tegenover de media weten. Daarnaast gebruikt de malware nu ook WhatsApp om Nederlandse Android gebruikers te infecteren. KPN is begonnen om klanten die vermoedelijk met de FluBot-malware besmet zijn proactief te waarschuwen.
Hack op netwerk van Belgisch ministerie na twee jaar ontdekt
De zaak kwam aan het licht door de Hafnium-affaire, waarbij (Chinese) hackers computers binnendrongen via veiligheidslekken in Microsoft Exchange. “Omdat ze zo professioneel te werk gaan, wordt al snel gekeken naar grote mogendheden en wordt ook naar China verwezen. Maar dat kan op dit moment niet bevestigd worden", aldus VTM-journalist Julie Colpaert.
Qbot volgt Emotet op en is betrokken bij 22 procent van de cyberaanvallen
Toen Emotet eind januari werd stilgelegd door een internationale politieoperatie, rees al snel de vraag: welke malware gaat Emotet opvolgen? Het antwoord is Qbot. Uit actuele cijfers van G DATA CyberDefense, blijkt dat Qbot bij bijna één op de vier cyberaanvallen van het eerste kwartaal betrokken is geweest.
België pakt Cybercrime aan met 'cyberstrategie 2.0'
De opkomst van een steeds digitalere samenleving en het toenemend gebruik van nieuwe technologieën gaan wereldwijd gepaard met meer cyberaanvallen, maar ook, zoals de recente gebeurtenissen nogmaals hebben aangetoond, met steeds uitgebreidere en ernstigere aanvallen.