De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.
Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.
Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne
Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.
Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens.
De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Waar moet je opletten
'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'
Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie.
Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'
Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne
Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne.
Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel nieuws
Ransomware weekoverzicht 07-2021
Kia Motors America lijdt aan een ransomware aanval, Underwriters Laboratories (UL) certificeringsgigant getroffen door ransomware en verdachten achter Egregor-ransomware aangehouden in Oekraïne. Hier het overzicht van de nieuwste ransomware vormen en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 146 (week 07-2021)
Cyberaanval treft Hogeschool en Universiteit van Amsterdam, piek in cyberaanvallen op zorgsector in Europa en kroonjuwelen van Nederland in gevaar. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 146. Nog niet ingeschreven voor deze gratis nieuwsbrief over cybercrime en darkweb? Schrijf je dan hier in.
Datalek nieuws en overzicht week 07-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Digitale fraude, oplichting meldingen week 07-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Liever anoniem? Klik dan hier.
Moord op bestelling via het darkweb
Moord op bestelling klinkt als iets uit films, maar een 37-jarige Hagenaar zocht tot twee keer toe op het darkweb iemand om zijn ex uit de weg te ruimen. Schijnbaar zonder scrupules wilde hij de moeder van hun twee jonge kinderen laten vermoorden. Gelukkig voor haar had de man te maken met oplichters die hem enkel van zijn geld af hielpen.
Piek in cyberaanvallen op zorgsector in Europa
Het 'Computer Emergency Response Team' dat Nederlandse zorginstellingen adviseert over cybersecurity en informatiebeveiliging, waarschuwt ziekenhuizen en andere organisaties in de zorg voor ransomware-aanvallen. De afgelopen weken zagen medewerkers een piek in het aantal cyberaanvallen op de Europese zorgsector. Het is onduidelijk waarom het aantal aanvallen uitgerekend nu in de lift zit.
‘Iedereen maakt fouten. Wij wachten op die van jullie’
De Nederlandse politie neemt een opvallende stap in de bestrijding van cybercriminaliteit. Op een forum waar veel hackers actief zijn, hebben agenten een waarschuwing geplaatst. Daarin adviseert de politie hen dat ze beter geen gebruik kunnen maken van onze IT-infrastructuur, omdat ze deze goed in de gaten houdt.
"Waar we voorheen vooral zagen dat phishing links vanuit banken verzonden werden, zien we nu een verschuiving"
Vanwege de lockdown bestellen we massaal online. Cybercriminelen spelen hier handig op in en gebruiken nep berichten over bezorging van pakketjes om je bankgegevens te achterhalen.
Cyberaanval treft Hogeschool en Universiteit van Amsterdam
De Hogeschool en Universiteit van Amsterdam (HvA en UvA) zijn allebei het slachtoffer van een cyberaanval. Het Security and Operations Centre (SOC) heeft geconstateerd dat ‘onbekende derden’ zichzelf toegang hebben verschaft tot de ICT-omgevingen. Maatregelen zijn en worden genomen om de gevolgen van de aanval te beperken.
Kroonjuwelen van Nederland in gevaar
Nederlandse veiligheidsdiensten hebben grote zorgen over de voortdurende buitenlandse digitale aanvallen die een duurzame en veilige economische samenleving bedreigen. Deze aanvallen zijn niet alleen gericht op de vitale infrastructuur maar ook op bedrijven die belangrijke bijdragen leveren aan de Nederlandse economie.
Cyberaanvallen op farmaceutische bedrijven
Noord-Korea heeft geprobeerd om de vaccin technologie van 'Pfizer' te stelen. Medewerkers van de Zuid-Koreaanse inlichtingen- en veiligheidsdienst NIS hebben dat in besloten kring verteld aan de leden van de veiligheidscommissie van het parlement. Het communistische land onder leiding van Kim Jong-un wilde meer te weten komen over de inhoud en productie van het corona vaccin.
"De servers zijn gehackt" van de 'Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek'
De servers van de 'Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek' (NWO) zijn gehackt. Geen van de applicaties is momenteel toegankelijk. Wetenschappers die een subsidieaanvraag willen indienen, moeten dit op een later moment doen. NWO doet er alles aan om de problemen zo snel mogelijk te verhelpen.