De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.
Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.
Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne
Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.
Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens.
De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Waar moet je opletten
'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'
Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie.
Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'
Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne
Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne.
Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel nieuws
De gruweldaden werden gefilmd en verkocht op het darkweb
In een grote misbruikzaak in de Duitse stad Münster zijn elf mensen opgepakt. Er zijn zeker drie slachtoffers; kinderen van 5, 10 en 12 jaar. De burgemeester is verbijsterd en zegt geschrokken te zijn dat er in zijn stad "zulke vreselijke dingen" gebeurd zijn.
Koninklijke Reesink: waarschijnlijk gaat het om miljoenen euro’s
De Nederlandse landbouwdistributeur 'Royal Reesink' is slachtoffer geworden van een aanval met ransomware. Het Apeldoornse bedrijf, dat in 10 landen vestigingen heeft en in 2019 een omzet had van bijna 1 miljard euro, lag sinds begin juni plat. Zeventig procent van de 35 aangesloten bedrijven werd geraakt door de digitale aanval.
Toename van 67% aangiftes cybercrime in 2019 tegenover 2018
De politie ontving vorig jaar bijna 4482 aangiften van cybercrime, veel meer dan de 2683 aangiften die een jaar eerder binnenkwamen. Dat laat minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid weten in een antwoord op vragen over het jaarverslag van het ministerie.
'Elke 7,5 seconden verschijnt er een nieuwe malware Android-app'
Deze week heeft G Data CyberDefense weer zijn jaarlijkse mobile malware analyse uitgebracht. Hieruit blijkt dat er opnieuw een negatief record is aan Android-malware. Het afgelopen jaar identificeerden experts maar liefst 4.18 miljoen nieuwe schadelijke Android-malware apps. Vorig jaar was er ook al een record te melden en lag de hoeveelheid op 4.12 miljoen.
De Belastingdienst "Uw openstaande schuld is na meerdere herinneringen niet voldaan"
Momenteel komen er veel vragen binnen bij Cybercrimeinfo.nl over het betalen van belastingschuld, de meeste berichten beginnen met "Uw openstaande schuld is na meerdere herinneringen niet voldaan", zo begint een phishing bericht meestal dat recentelijk uit naam van de Belastingdienst werd verstuurd en het is niet de enige. De afgelopen weken ontving de fiscus veel meer meldingen van phishing dan normaal. Het gaat zowel om e-mails als sms'jes, phishing en smishing dus.
Ethical Hacker PH-CybSec: "Mijn meest dankbare Hack"
Etisch hacker PH-SybSec antwoord meestal met een knipoog en een brede lach, als iemand aan hem vraagt: “Wat doe jij nu eigenlijk precies voor werk?” Eigenlijk ben ik een “legale crimineel!” Ik denk als een boef, maar met het doel om mensen en bedrijven te helpen hun computerbeveiliging te verbeteren. Hacken is per definitie illegaal, mits je vooraf duidelijke toestemming hebt om een hack uit te voeren en is overeengekomen wat er wel en niet bij het onderzoek hoort. Dat heet White-Hat hacken.
700 aangiften per week "In eerste vier maanden 2020 al meer dan geheel 2019"
De afgelopen maanden is het aantal meldingen en slachtoffers van 'hulpvraagoplichting' sterk toegenomen. Vooral sinds we sociale media als gevolg van de corona-lockdown veel intensiever gebruiken om met vrienden en familie in contact te blijven, slaan oplichters grootschalig toe. De Fraudehelpdesk heeft in de eerste vier maanden van 2020 al meer meldingen over hulpvraagoplichting ontvangen dan in heel 2019. Sinds het eind april mogelijk werd om online aangifte te doen van 'vriend-in-noodoplichting', is het aantal aangiften toegenomen van 300 naar 700 per week. Nederlandse banken hebben in de lockdown-maanden maart, april en mei van dit jaar ruwweg drie keer zoveel meldingen van oplichting via sociale media ontvangen als in de laatste drie maanden van 2019. In mei ontvingen de banken naar schatting zo’n 70 meldingen per dag.
Verkeerslichtsysteem door ernstige kwetsbaarheid te hacken in meer dan 70 landen
Een ernstig beveiligingslek in een verkeerslicht controle systeem van fabrikant Swarco maakt het mogelijk om het systeem over te nemen en de werking van verkeerslichten te beïnvloeden. Op een schaal van 1 tot en met 10 wat betreft de impact van de kwetsbaarheid is die met een 10 beoordeeld.
Politie betrekt Tweakers bij opsporing
Onder de naam ‘Blueweb’ start de politie vanaf 8 juni 2020 een samenwerking met het grootste technologieplatform van Nederland: Tweakers. ‘We vragen communityleden van technologieplatform Tweakers mee te denken in cybercrime-onderzoeken. Daarmee willen we misdrijven proberen op te lossen,’ zegt Franki Klarenbeek, coördinator van het Landelijk Team Opsporingscommunicatie van de politie.
Ransomware legt autoproductie Honda wereldwijd plat
Autofabrikant Honda heeft wereldwijd verschillende producties stilgezet. Het bedrijf lijkt getroffen te zijn door een cyberaanval. De aard daarvan is niet duidelijk; er zijn geruchten dat het om ransomware gaat.
72 procent Nederlandse bedrijven minstens één cyberaanval afgelopen 12 maanden
Cyberaanvallen zijn steeds vaker gericht op mensen in plaats van op infrastructuur, bijna twee derde (61 procent) van de CSO's en CISO's noemt menselijke fouten en gebrek aan veiligheidsbewustzijn de grootste IT-beveiligingsrisico's. Dat zijn de voornaamste bevindingen van een actueel onderzoek van cybersecuritybedrijf Proofpoint.
IT bedrijf moet ransomware schade door zwakke beveiliging betalen
Een it-bedrijf dat netwerkbeheer voor een Hilversums administratiekantoor uitvoerde moet de schade door een ransomware-infectie grotendeels vergoeden, zo heeft de rechtbank Amsterdam bepaald. Het gaat om een bedrag van ruim 10.000 euro, alsmede de proceskosten van 3.100 euro. Tevens hoeft het administratiekantoor de herstelwerkzaamheden die het it-bedrijf verrichtte niet te betalen.