De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.
Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.
Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne
Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.
Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens.
De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Waar moet je opletten
'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'
Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie.
Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'
Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne
Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne.
Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel nieuws
Spoofen en afluisteren e-mail Nederlandse overheden?
Een aanzienlijk deel van de Nederlandse overheden heeft de e-mailbeveiliging nog altijd niet goed op orde en heeft daarmee de derde streef beeld afspraak die eind 2019 afliep niet gehaald. E-mail van ongeveer de helft van de 548 onderzochte overheidsdomeinen is kwetsbaar voor spoofing en/of afluisteren.
“De scholen waren dicht. Er was geen meester of juf om mee te praten”
Het aantal kinderen en jongeren dat hulp zocht bij seksueel misbruik en vragen over seksualiteit is tijdens de intelligente lockdown sterk toegenomen. ‘Er was geen meester of juf om mee te praten.’
Ongewenst geldezel en mogelijk slachtoffer van identiteitsfraude?
Door de coronacrisis zijn veel mensen van hun werkzaamheden beroofd. Thuiswerken is dan een interessante optie om extra inkomsten te genereren. Helaas maken cybercriminelen daar slim gebruik van. Ze proberen met mooie advertenties en websites nietsvermoedende burgers te misleiden.
Universiteit Maastricht was niet goed voorbereid, maar wel adequaat in handelen op Cyberaanval
De Universiteit Maastricht was niet goed voorbereid op de aanval met ransomware, eind vorig jaar. Wel is er adequaat gehandeld bij het afhandelen van de aanval, zo stelt de Inspectie van het Onderwijs na een onderzoek naar de toedracht.
GPS spoofing, een nieuw gevaar?
Schepen over de hele wereld rapporteren foutieve locaties. Ze lijken rondjes te varen rond Point Reyes in de buurt van San Francisco, terwijl ze zich in werkelijkheid duizenden kilometers verderop bevinden.
Vuist tegen DDoS aanvallen met NoMoreDDoS.org
Na zo’n twee jaar in relatieve stilte te hebben gewerkt, heeft de nationale anti-DDoS-coalitie recent de website nomoreddos.org gelanceerd. Deze website is bedoeld om geïnteresseerden op de hoogte te houden over de activiteiten van de coalitie en neutrale informatie over DDoS-aanvallen te bieden. De nationale anti-DDoS-coalitie is een publiek-privaat samenwerkingsverband van sectororganisaties, (semi)overheidsinstellingen en bedrijven die een gezamenlijke, landsbrede aanpak voor DDoS-aanvallen ontwikkelt. Het gaat daarbij niet alleen om het afslaan van DDoS-aanvallen, maar ook om het herkennen van patronen om aanvallen te voorkomen en het delen van expertise en ervaring.
Cybercrime nieuwsbrief 110 (week 24-2020)
Datalek nieuws en overzicht week 24-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.
Oplichting / Cybercrime overzicht week 24-2020
Wat is phishing »
De gruweldaden werden gefilmd en verkocht op het darkweb
In een grote misbruikzaak in de Duitse stad Münster zijn elf mensen opgepakt. Er zijn zeker drie slachtoffers; kinderen van 5, 10 en 12 jaar. De burgemeester is verbijsterd en zegt geschrokken te zijn dat er in zijn stad "zulke vreselijke dingen" gebeurd zijn.
Koninklijke Reesink: waarschijnlijk gaat het om miljoenen euro’s
De Nederlandse landbouwdistributeur 'Royal Reesink' is slachtoffer geworden van een aanval met ransomware. Het Apeldoornse bedrijf, dat in 10 landen vestigingen heeft en in 2019 een omzet had van bijna 1 miljard euro, lag sinds begin juni plat. Zeventig procent van de 35 aangesloten bedrijven werd geraakt door de digitale aanval.
Toename van 67% aangiftes cybercrime in 2019 tegenover 2018
De politie ontving vorig jaar bijna 4482 aangiften van cybercrime, veel meer dan de 2683 aangiften die een jaar eerder binnenkwamen. Dat laat minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid weten in een antwoord op vragen over het jaarverslag van het ministerie.