Cybercriminelen spelen in op emotie oorlog Oekraïne

Gepubliceerd op 15 maart 2022 om 15:00

De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.

Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.

Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne

Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.

Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens. 

De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.

Waar moet je opletten

'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'

Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie. 

Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'

Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne

Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne

Cyber Threat Advisory
PDF – 4,9 MB 178 downloads

Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer actueel nieuws

Van het Darkweb tot Snapchat Dealers: dit was het decennium van internetdrugs

De verkoop van medicijnen, zoals de mensen die ze consumeren, is voorbestemd om te evolueren. In dit decennium hebben transacties zich verplaatst van achterbankjes en straathoeken naar DM's en de online zwarte markt. Volgens de Global Drug Survey van 2019 is het aantal gebruikers dat drugs op het darkweb heeft gekocht sinds 2014 verdubbeld tot bijna 28,6 procent. Ondertussen onthulde het 'DM For Details'-rapport uit 2019 over de handel in sociale media door Volteface, een Britse organisatie voor schadebeperking, dat 24 procent van de jongeren drugs op sociale media had gezien. Rekening houdend met de relatieve nieuwheid van de technologie - het is pas in de afgelopen tien jaar dat we mobiel internet en platforms zoals Instagram en Spotify hadden - dit is een snelle vooruitgang.

Lees meer »

Veiliger 'online' in 2020?

Het begin van een nieuw jaar is het perfecte moment om met nieuwe voornemens te starten. Hoewel sommigen kiezen voor extra te gaan sporten of het leren van een derde taal, is het ook een gelegenheid om enkele wijzigingen aan te brengen in de manier waarop u omgaat met uw digitale apparatuur.

Lees meer »

Phishing verschuift steeds meer naar SMS en WhatsApp

In de eerste helft van 2019 is de schade door fraude in het betalingsverkeer als gevolg van phishing en bankpasfraude met ongeveer een derde toegenomen. Banken rapporteren de afgelopen maanden opvallend veel meldingen van klanten over phishing via mobiele berichtendiensten zoals SMS, WhatsApp en Messenger. Dat blijkt uit de fraudecijfers van Nederlandse banken die Betaalvereniging Nederland en de Nederlandse Vereniging van Banken verzamelen en rapporteren.

Lees meer »

Datalek overzicht week 52-2019

Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.

Lees meer »

KIK: Politiemedewerker checks, wapenhandel en andere duistere zaken

In de vorige twee artikelen over het platform wat KIK biedt aan de onderwereld, hebben we laten zien dat bepaalde trends van het Darkweb(lees hier TOR netwerk) over lijken te waaien naar KIK Messenger. Deze bewering is zoals eerder aangegeven gebaseerd op de vele verwijzingen die op het TOR netwerk gemaakt werden en worden naar KIK Messenger

Lees meer »

Ransomware aanval op Universiteit Maastricht

De Universiteit Maastricht is slachtoffer van een grote cyberaanval. Verschillende websites en ook het mailsysteem werken niet meer. Windows-computers zijn niet meer toegankelijk en sommige websites van de universiteit zijn uit de lucht.

Lees meer »