Cybercriminelen spelen in op emotie oorlog Oekraïne

Gepubliceerd op 15 maart 2022 om 15:00

De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.

Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.

Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne

Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.

Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens. 

De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.

Waar moet je opletten

'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'

Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie. 

Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'

Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne

Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne

Cyber Threat Advisory
PDF – 4,9 MB 178 downloads

Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer actueel nieuws

PSV-cybercrime Phishing Smishing Vishing overzicht week 41-2019

Phishing, Smishing is het vissen (hengelen) naar inloggegevens en persoonsgegevens van gebruikers. Dit gebeurt via (massaal verzonden) e-mails of SMS'jes, online handelsplaatsen of berichten op social media. Daarin wordt gevraagd in te loggen op een website die sprekend lijkt op die van bijvoorbeeld een bank of een nepsite. Als u inlogt, worden uw inloggegevens meteen doorgestuurd naar de fraudeur.

Lees meer »

Datalek overzicht week 41-2019

Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.

Lees meer »

Energiebedrijven worden meer bedreigd dan ooit tevoren

De top drie cyberdreigingen waren wormen (malware), spyware en cryptocurrency-miners, samen vormden ze voor bijna 14% van de aanvallen. Dit zijn enkele van de belangrijkste bevindingen van het Kaspersky ICS CERT-rapport over het industriële dreigingslandschap in de eerste helft van 2019.

Lees meer »

Nieuwe Malware ATTOR is compleet spionageplatform

Cybersecurity onderzoekers hebben een nieuw malware ontdekt dat onder andere het gebruik van de encryptiesoftware 'TrueCrypt' op besmette systemen monitort. De malware heet 'Attor' en wordt door antivirusbedrijf 'ESET' als een compleet spionageplatform omschreven.

Lees meer »

Bitcoin witwasser op het Darkweb

Crimineel verworven geld witwassen door bitcoins, verdiend met onder andere drugshandel, om te zetten in contant geld. Daaraan hebben een 53-jarige man uit Heerlen en zijn partner, een 61-jarige vrouw, zich volgens het Landelijk Parket van het Openbaar Ministerietweeënhalf jaar lang schuldig gemaakt. Het OM eiste vandaag voor de rechtbank Overijssel in Zwolle 36 maanden gevangenisstraf voor gewoontewitwassen tegen de man. Tegen de vrouw is voor witwassen 240 uur werkstraf en 6 maanden voorwaardelijke gevangenisstraf geëist met een proeftijd van 2 jaar.

Lees meer »

10% kreeg geld terug na online oplichting

1 op de 10 mensen die in 2018 zijn opgelicht bij een online aankoop heeft de schade vergoed gekregen. Een derde had na het incident minder vertrouwen in digitale veiligheid, 4 op de 10 slachtoffers hadden ook emotionele gevolgen na het delict. Dat meldt het CBS in de week van de veiligheid en de maand van de cybersecurity.

Lees meer »

IoT apparaten kwetsbaar voor Cyberaanvallen

IoT (Internet of Things) is tegenwoordig een van de snelstgroeiende trends in technologie, maar bedrijven zijn kwetsbaar voor gevaarlijke cyberaanvallen door geen prioriteit te geven aan PKI-beveiliging, volgens nieuw onderzoek van 'nCipher Security', een Entrust Datacard-bedrijf.

Lees meer »

PSV-cybercrime Phishing Smishing Vishing overzicht week 40-2019

Phishing, Smishing is het vissen (hengelen) naar inloggegevens en persoonsgegevens van gebruikers. Dit gebeurt via (massaal verzonden) e-mails of SMS'jes, online handelsplaatsen of berichten op social media. Daarin wordt gevraagd in te loggen op een website die sprekend lijkt op die van bijvoorbeeld een bank of een nepsite. Als u inlogt, worden uw inloggegevens meteen doorgestuurd naar de fraudeur.

Lees meer »