De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.
Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.
Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne
Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.
Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens.
De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Waar moet je opletten
'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'
Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie.
Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'
Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne
Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne.
Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel nieuws
Overzicht cyberaanvallen week 44/45-2021
Gezochte Russische cybercrimineel aangehouden op Schiphol, malafide advertenties besmetten ongepatchte IE-gebruikers met ransomware en wetsvoorstel VS verbiedt losgeld betaling ransomware van boven 100.000 dollar. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 183 week 44/45-2021
‘Pig butchering scam’ wereldwijd in opmars ook in Nederland reeds slachtoffers, toename in agressiviteit en brutaliteit van ransomware cybercriminelen en waarom wijzen de vingers al snel naar Rusland bij cyberaanvallen, hoe zit dat eigenlijk? Dit en meer lees je in nieuwsbrief 183.
Phishing, nepshop en fraude meldingen week 44/45-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Datalek nieuws en overzicht week 44/45-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Phishing, nepshop en fraude meldingen week 44-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Datalek nieuws en overzicht week 44-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Meer dan 3.500 organisaties hebben schade geleden door het lekken van interne data op het Darkweb, zo ook het ROC Mondriaan
Cybercriminelen braken in bij ROC Mondriaan in Den Haag, eisten 4 miljoen euro losgeld en dumpten allerlei persoonsgegevens van studenten en medewerkers op straat. Waarom trok de school pas na drie weken aan de bel? Een reconstructie.
‘Pig butchering scam’ wereldwijd in opmars, ook in Nederland reeds slachtoffers
Datingfraude is geen nieuw fenomeen en ook beleggingsfraude kennen we al langer, maar een combinatie van de twee is nieuw. De uit Azië afkomstige oplichtingstruc ‘Pig butchering scam’ of ook wel ‘Sha Zhu Pan’ in het Chinees, maakt wereldwijd een opmars en heeft inmiddels ook in Nederland slachtoffers gemaakt.
Toename in agressiviteit en brutaliteit van ransomware cybercriminelen
Ransomware groeperingen worden steeds agressiever en brutaler. Dit blijkt uit het meest recente Threat Report van ESET. Het report met betrekking tot het tweede trimester van 2021 geeft inzicht in het huidige dreigingslandschap naar aanleiding van observaties en belicht onder andere de trends die gezien worden in het ransomware dreigingslandschap.
Cybercriminelen slaan toe in Zeeland: ‘Taboe op aangifte doen moet weg’
De toename van cybercrime in de politieregio Zeeland-West-Brabant is schrikbarend. In 2020 werd bij de politie liefst 3.465 keer aangifte gedaan door Zeeuwen en West-Brabanders die via het internet werden opgelicht. De totale schade bedroeg 9,4 miljoen euro. ,,Cybercrime vertoont een explosieve groei, ook in Zeeland”, meldt de politie.
Status: vier weken na de cyberaanval op VLD
Vier weken na de computergijzeling is VDL de gevolgen van de brute aanval nog niet te boven. Mogelijk loopt de levering van bussen in Amsterdam vertraging op omdat de busfabriek in België nog platligt.
"De aandacht voor cybersecurity is de afgelopen jaren toegenomen, maar nog niet op het gewenste niveau"
De samenleving digitaliseert in hoog tempo. Dat biedt mogelijkheden voor burgers en bedrijven, maar brengt ook risico’s met zich mee. Daarom is het belangrijk dat het midden- en kleinbedrijf (MKB), en in het bijzonder bedrijven die met gevaarlijke stoffen werken, hun cybersecurity goed op orde heeft. Dat is nog niet overal het geval. Dat schrijft demissionair minister van Justitie en Veiligheid Ferd Grapperhaus in een brief aan de Tweede Kamer.