Een groot deel van de Nederlandse jongeren die ICT-onderwijs volgen, maakt zich wel eens schuldig aan cybercrime. Dit blijkt uit onderzoek van de VU en het NSCR. Toch blijkt het niet zo makkelijk om onderscheid te maken tussen jongeren die ´goede´ en ´slechte´ dingen doen met computers en ICT. Veel jongeren die online de wet overtreden, gebruiken hun ICT-vaardigheden tegelijkertijd om anderen te helpen of zich maatschappelijk in te zetten. Dit betekent dat jonge daders van online delicten kunnen worden gestimuleerd om hun vaardigheden positief in te zetten.
Kenmerken jongeren die zich schuldig maken aan cybercrime
Tot nu toe was er nog weinig bekend over de kenmerken van jongeren die zich schuldig maken aan verschillende vormen van cybercriminaliteit. Zo was niet duidelijk in hoeverre individuele eigenschappen doorslaggevend zijn of dat ook kenmerken van de sociale omgeving een rol spelen. Het rapport Understanding cybercriminal behaviour among young people is gebaseerd op vragenlijstgegevens uit een grote steekproef van 892 jongeren tussen de 15 en 25 jaar, die ICT-gerelateerd onderwijs volgen in het vo, mbo en hbo. Uniek aan dit onderzoek is onder andere dat het sociale netwerk van schoolvrienden uitgebreid in kaart is gebracht, waardoor de rol van criminele vrienden goed kan worden onderzocht.
Ruim helft van jongeren die ICT-onderwijs volgen pleegt online delict
Iets meer dan de helft van de ondervraagde jongeren met ICT-onderwijs had recent een online delict gepleegd. Dat gold voor zowel ´pure´ cyberdelicten – delicten die alleen online mogelijk zijn zoals hacking – als voor online delicten die ook offline mogelijk zijn zoals fraude. Veel voorkomende eenvoudige online delicten waren: hacking door het raden van wachtwoorden, het kopiëren/stelen van bestanden en online pesten of bangmakerij. Maar ook meer geavanceerde cyberdelicten kwamen regelmatig voor, zoals hacking via technische applicaties of exploits, online fraude en websites veranderen. Bij de onderzochte groep kwamen online delicten zelfs vaker voor dan reguliere offline vormen van criminaliteit zoals diefstal, vernieling of geweld.
Online wel of niet overtreden van regels niet zo zwart-wit als het lijkt
Uit het onderzoek bleek een verrassende samenhang tussen positief en negatief cybergedrag. Jongeren die online delicten plegen zetten hun ICT-vaardigheden ook in om anderen te helpen of maatschappelijke betrokken te zijn. Ze helpen bijvoorbeeld anderen met ICT-problemen of het ontwerpen van digitale media, melden digitale kwetsbaarheden of zijn actief op online platforms over ICT-onderwerpen. Deze jongeren vinden online dus zowel positieve als negatieve uitdagingen en het wel of niet overtreden van regels online is voor hen dus niet zo zwart-wit.
Rol van vrienden bij cybergedrag
Het onzichtbare karakter van cybercriminaliteit zorgt ervoor dat ongeveer de helft van de leerlingen niet op de hoogte was van de cyberdelicten van schoolvrienden. Vooral voor pure cyberdelicten vonden zij dit lastig in te schatten. Hun eigen gedrag was dan ook sterker gerelateerd aan hun perceptie over het cybergedrag van deze vrienden, dan aan het daadwerkelijke gedrag. Dit suggereert dat jongeren de neiging hebben om hun cybergedrag aan te passen aan hoe zij denken dat hun vrienden zich gedragen en niet aan hoe hun vrienden zich daadwerkelijk gedragen. Het kan ook betekenen dat jongeren denken dat hun vrienden meer op hen lijken dan daadwerkelijk het geval is.
Andere risicofactoren voor pure cyberdelicten en ‘reguliere’ delicten online
Uit het onderzoek kwamen ook verschillen naar voren tussen de twee hoofdcategorieën van cybercriminaliteit. Het plegen van pure cyberdelicten hangt vooral samen met individuele kenmerken, waaronder een hoog niveau van ICT-kennis en computerverslaving. Het online uitvoeren van delicten die ook offline mogelijk zijn, hangt meer samen met sociale omgevingskenmerken zoals een zwakke band met school en veel alleen thuis zijn. Deze delicten lijken daarmee wat betreft risicofactoren meer op traditionele offline delicten.
ICT-vaardigheden positief inzetten
Het lijkt erop dat scholen hun leerlingen zouden kunnen stimuleren om hun ICT-vaardigheden op een positieve manier in te zetten, bijvoorbeeld door les te geven over de grens tussen ‘goed’ en ‘slecht’ cybergedrag. Daarnaast hebben scholen een belangrijke rol in het tijdig opvangen van signalen dat leerlingen zich bezighouden met negatief cybergedrag. Dit onderzoek laat ook zien dat het zinvol kan zijn om bij de preventie van cybercrime te focussen op risicogroepen zoals jongeren die ICT-onderwijs volgen. Bij pure cyberdelicten kunnen interventies vooral gericht zijn op individuele risicofactoren zoals een computerverslaving. Voor andere online delicten kan het ook helpen om sociale omgevingsfactoren aan te pakken, bijvoorbeeld door de band met school te versterken en thuis meer toezicht te houden.
De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Bron: nscr.nl | Weulen Kranenbarg, M., Van der Toolen, Y. & Weerman, F.
Bekijk alle vormen en begrippen
Meer rapporten bekijken of downloaden
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel cybercrime nieuws
“Neem een test af en zorg er voor dat corona maatregelen op 25-02-2022 worden versoepeld”
GGD GHOR, de koepelorganisatie voor de 25 GGD-afdelingen die ons land telt, zegt dat cybercriminelen uit naam van de organisatie valse e-mails versturen. Nietsvermoedende slachtoffers worden gevraagd om zo snel mogelijk een testafspraak te maken. In werkelijkheid is het een poging om bankgegevens en andere persoonlijke gegevens buit te maken.
Cybercriminelen werken steeds vaker samen om mkb’ers te raken
Cybercriminaliteit wordt in toenemende mate geoptimaliseerd om het lokale midden- en kleinbedrijf (mkb) te targeten. Dit blijkt uit het nieuwe BlackBerry Threat Report 2022 van BlackBerry Limited. In dit rapport worden de ontwikkelingen binnen cybercriminaliteit onder de aandacht gebracht. Het Threat Report laat daarnaast zien dat een aantal beruchte ransomware-aanvallen van vorig jaar mogelijk uitbesteed waren.
Inwoners praten elkaar bij over digitale weerbaarheid
Het slachtofferschap van online criminaliteit neemt toe, de schade groeit en de weerbaarheid blijft achter. Met het project Digitaal Veilig in de Wijk, zet Den Haag vrijwilligers in om slachtofferschap onder inwoners tegen te gaan. “Het zou fantastisch zijn als we niet alleen een netwerk hebben binnen de stad, maar ook tussen de steden.”
Cybercriminelen bestoken de wereld met cyberaanvallen vanuit Nederland
Buitenlandse hostingbedrijven helpen cybercriminelen om hun activiteiten, zoals het uitvoeren van aanvallen met gijzelsoftware, vanuit Nederland te ontplooien. Anti-spamorganisatie Spamhaus zag de afgelopen maanden tientallen criminele activiteiten op de netwerken van deze hostingbedrijven.
Nieuw waarschuwingssysteem voor cyberdreigingen van start
Nederlandse bedrijven en organisaties kunnen sinds gisteren een beroep doen op het 'Nederlands Security Meldpunt'. Dit is een nieuw waarschuwingssysteem voor cyberdreigingen dat ontwikkeld is door het bedrijfsleven. Met het meldpunt willen de initiatiefnemers de kwetsbaarheid van Nederlandse bedrijven verminderen en cybersecurity versterken.
Overzicht cyberaanvallen week 06-2022
Universiteit inventariseert 1100 ransomware-aanvallen op vitale infrastructuur, zestien Nederlandse zorginstellingen hadden last van ransomware bij leverancier en Vlaamse mkb’ers (kmo'ers) zwaarder getroffen door cyberaanvallen. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 196 week 06-2022
Stijging van ruim 47 procent met nieuwe malware, een onbereikbare website het is de nachtmerrie van elke online ondernemer en bankieren en betalen via de smartphone is dat eigenlijk nog wel veilig? Dit en meer lees je in nieuwsbrief 196.
Datalek nieuws en overzicht week 06-2022
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Phishing, nepshop en fraude meldingen week 06-2022
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Zaak 26Hain: “What’s up pedos? :)”
“What’s up pedos?” gevolgd door een smiley. Zo begon de nu 38-jarige verdachte uit Tilburg, die afgelopen woensdag terechtstond in kinderpornozaak '26Hain', geregeld zijn chat-gesprekken op kinderpornosites op het darkweb. Het Landelijk Parket van het Openbaar Ministerie (OM) eiste in de rechtbank Rotterdam 48 maanden gevangenisstraf, waarvan 8 voorwaardelijk en een proeftijd van 5 jaar met reclasseringstoezicht en psychische behandeling. Het OM verdenkt hem van deelname aan een criminele organisatie in de sleutelpositie van administrator en moderator op diverse kinderpornosites op het darkweb.
Bankieren en betalen via de smartphone is dat eigenlijk nog wel veilig?
Mobiel bankieren is inmiddels bij alle banken mogelijk. Handig en snel, want card-readers en TAN-codes zijn dan overbodig. U kunt internetbankieren en zelfs contactloos afrekenen met uw smartphone. Maar is het ook veilig? En hoe zit het met contactloos betalen met de pinpas?
Hoe beschermt u uw iPhone of Android-smartphone tegen spyware
Wellicht het grootste verhaal van 2021 – een onderzoek door The Guardian en 16 andere mediaorganisaties, gepubliceerd in juli – suggereerde dat meer dan 30.000 mensenrechtenactivisten, journalisten en advocaten over de hele wereld het doelwit van 'Pegasus' kunnen zijn geweest. Pegasus is zogeheten “legale surveillancesoftware” ontwikkeld door het Israëlische bedrijf NSO. In het rapport, dat de naam Pegasus Project draagt, wordt beweerd dat de malware op grote schaal is verspreid via een verscheidenheid aan exploits, waaronder verschillende iOS zero-click zero-days.