Uit het gisteren gepubliceerde Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat bijna 2,5 miljoen Nederlanders van 15 jaar en ouder het afgelopen jaar slachtoffer zijn geworden van online oplichting. Het gaat om zaken als aankoopfraude, hacken, phishing en cyberpesten. Wat is eigenlijk de psychologische impact van online criminaliteit voor de slachtoffers?
Criminelen gaan steeds slimmer te werk en verleggen hun werkterrein van de fysieke wereld naar internet. Uit cijfers van het CBS blijkt dat steeds minder Nederlanders slachtoffer zijn geweest van traditionele vormen van criminaliteit, zoals inbraak en diefstal, geweld en vernieling. Het aantal gevallen van oplichting, hacken en andere online criminaliteit neemt daarentegen toe.
Slachtoffers online criminaliteit
Wat is de psychologische impact van online criminaliteit voor gedupeerden, vraagt senior cybercrime-analist Jildau Borwell zich af in haar promotieonderzoek in opdracht van de politie. ‘Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar slachtofferschap van online criminaliteit. In tegenstelling tot traditionele criminaliteit is bijvoorbeeld nog niet veel bekend over hoe slachtoffers van online criminaliteit zich daaronder voelen. En dat terwijl online criminaliteit inmiddels net zo vaak voorkomt als traditionele vormen van criminaliteit. Misschien zou je de online delicten in sommige gevallen zelfs moeten scharen onder de high impact crimes, zoals berovingen en woninginbraken. Want slachtoffers van online criminaliteit raken bijvoorbeeld soms in een klap hun complete spaartegoed kwijt. Bij traditionele criminaliteit zal je dit niet snel tegenkomen.’
Psychologische impact delicten
Op basis van de eerste uitkomsten adviseert zij de politie om in de prioritering van online criminaliteit rekening te houden met de delicten die de meeste psychologische impact veroorzaken. Bij slachtoffers van persoonsgerichte online criminaliteit, zoals bedreiging en stalking, is het zinvol om meer te focussen op emotionele steun. Terwijl bij financiële online criminaliteit, waaronder fraude en hacken de noodzaak meer ligt bij het vergroten van de kennis van slachtoffers over online veiligheid en preventie van herhaald slachtofferschap. Het onderzoek krijgt ook een vervolg: In de volgende stap zet Borwell de impact van online criminaliteit af tegen traditionele criminaliteit, en kijkt zij naar de behoeften van slachtoffers en hun ervaring met de politie.
Schaamte bij slachtoffers
Opvallend is dat minder dan de helft van de gedupeerden melding maakt van online criminaliteit en slechts twintig procent aangifte doet. De gevolgen, verslagenheid, het verdriet en de schaamte bij de slachtoffers zijn groot. Van alle slachtoffers van online criminaliteit heeft 47 procent bij een instantie of in hun eigen kring gemeld wat hen overkomen is, 19 procent heeft aangifte gedaan bij de politie.
Wat doet de politie tegen online criminaliteit?
De politie werkt bij de aanpak samen met veel partijen in binnen- en buitenland. In Nederland wordt ingezet op vier sporen. De overheid investeert in opsporing en wetenschappelijk onderzoek. Naast de opsporing, zetten politie en justitie steeds meer in op het voorkomen en verstoren van cybercrime. Dit gebeurt samen met (internationale) partners. Een ander onderdeel is dat de opsporing wordt versterkt en de overheid slachtoffers ondersteunt om te voorkomen dat zij herhaald slachtoffer van cybercrime worden. Er zijn speciale teams tegen bankenfraude (Electronic Crimes Taskforce), kinderporno (Team ter Bestrijding van Kinderpornografie en Kindersekstoerisme) en high tech crime, ofwel de meest geavanceerde vormen van cybercrime (Team High Tech Crime). Internationaal werkt de Nederlandse politie in de opsporing samen met onder meer Europol, Interpol en de FBI.
Bron: cbs.nl, politie.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Inschrijven voor wekelijkse nieuwsbrief
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Cybercrime nieuwsbrief 122 (week 36-2020)
Meer cybercrime vormen en begrippen »
Datalek nieuws en overzicht week 36-2020
Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.
Oplichting / Cybercrime overzicht week 36-2020
Wat is phishing »
Ransomware maandoverzicht Augustus 2020
Augustus was de tweede drukste maand van 2020 voor ransomware aanvallen, waarbij enkele bekende merken zoals Jack Daniels, Carnival Cruises en Canon de krantenkoppen haalden. Bij de 20 incidenten die we ontdekten, was de industrie de zwaarst getroffen sector, op de voet gevolgd door onderwijs.
"Deze ontwikkeling is bijzonder want er zijn de afgelopen jaren steeds meer risico’s bijgekomen"
Bijna negen op de tien Nederlanders maakt zich niet of nauwelijks zorgen om zijn digitale veiligheid. En dat terwijl cybercriminaliteit sinds het uitbreken van de coronacrisis alleen maar is toegenomen. Desondanks treffen mensen die thuiswerken amper maatregelen om hun digitale veiligheid te vergroten.
Politie:"Wat begon als een relatief klein onderzoek is nu een groot onderzoek geworden"
Wat begon als een relatief klein onderzoek is nu een groot onderzoek geworden met nieuwe aanhoudingen. Eind augustus en begin september zijn nog eens drie jongemannen uit Hengelo van 17, 19 en 20 jaar aangehouden voor deze zaak.
€ 2,6 miljoen als buit in de eerste zeven maanden van 2020 met WhatsApp fraude
In de eerste zeven maanden van 2020 zijn Nederlanders voor 2,6 miljoen euro opgelicht via WhatsApp. Het aantal slachtoffers en het schadebedrag liggen nu al hoger dan in heel 2019. Het gros van de slachtoffer van WhatsApp-fraude is 50-plus.
'Moderator' en 'Scam watcher' Darkwebmarket 'Alphay' 11 jaar achter de tralies
Onlangs werd bekend dat één van de grootste darkweb marktplaatsen plotseling offline was gegaan.
Cyberaanval op het Noorse parlement
Het Noorse parlement Stortinget was het slachtoffer van een ‘omvangrijke’ cyberaanval. Uit onderzoek blijkt dat de e-mailaccounts van diverse parlementariërs en medewerkers zijn gehackt. Daarbij is data buitgemaakt. Het is niet bekend wie er achter de aanval zit.
"Vertrouwde" phishingmail aanvallen van derden is de trend
Een van de meest voorkomende zorgen van IT-beveiligers en CISO's (Chief Information Security Officer) is de toename van phishingaanvallen afkomstig van gehackte vertrouwde partners en contractpartners.
MacOS malware niet opgemerkt door automatische controle systeem Apple
Het is niet zo lang geleden dat Apple op hun website zei:
Delta is lang niet de enige provider die last heeft van DDoS-aanvallen
Gisteravond was het voor de tweede keer in een week tijd raak, weer was Delta het slachtoffer van een grote DDoS-aanval. Daardoor zaten veel Zeeuwen zonder internet of interactieve televisie. Op Storingen.nl was de omvang van de storing gisteravond goed te zien.