2,5 miljoen Nederlanders in 2021 slachtoffer van digitale criminaliteit, 19% deed aangifte bij de politie

Gepubliceerd op 2 maart 2022 om 07:00

Uit het gisteren gepubliceerde Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat bijna 2,5 miljoen Nederlanders van 15 jaar en ouder het afgelopen jaar slachtoffer zijn geworden van online oplichting. Het gaat om zaken als aankoopfraude, hacken, phishing en cyberpesten. Wat is eigenlijk de psychologische impact van online criminaliteit voor de slachtoffers?

Criminelen gaan steeds slimmer te werk en verleggen hun werkterrein van de fysieke wereld naar internet. Uit cijfers van het CBS blijkt dat steeds minder Nederlanders slachtoffer zijn geweest van traditionele vormen van criminaliteit, zoals inbraak en diefstal, geweld en vernieling. Het aantal gevallen van oplichting, hacken en andere online criminaliteit neemt daarentegen toe.

Slachtoffers online criminaliteit

Wat is de psychologische impact van online criminaliteit voor gedupeerden, vraagt senior cybercrime-analist Jildau Borwell zich af in haar promotieonderzoek in opdracht van de politie. ‘Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar slachtofferschap van online criminaliteit. In tegenstelling tot traditionele criminaliteit is bijvoorbeeld nog niet veel bekend over hoe slachtoffers van online criminaliteit zich daaronder voelen. En dat terwijl online criminaliteit inmiddels net zo vaak voorkomt als traditionele vormen van criminaliteit. Misschien zou je de online delicten in sommige gevallen zelfs moeten scharen onder de high impact crimes, zoals berovingen en woninginbraken. Want slachtoffers van online criminaliteit raken bijvoorbeeld soms in een klap hun complete spaartegoed kwijt. Bij traditionele criminaliteit zal je dit niet snel tegenkomen.’

Psychologische impact delicten

Op basis van de eerste uitkomsten adviseert zij de politie om in de prioritering van online criminaliteit rekening te houden met de delicten die de meeste psychologische impact veroorzaken. Bij slachtoffers van persoonsgerichte online criminaliteit, zoals bedreiging en stalking, is het zinvol om meer te focussen op emotionele steun. Terwijl bij financiële online criminaliteit, waaronder fraude en hacken de noodzaak meer ligt bij het vergroten van de kennis van slachtoffers over online veiligheid en preventie van herhaald slachtofferschap. Het onderzoek krijgt ook een vervolg: In de volgende stap zet Borwell de impact van online criminaliteit af tegen traditionele criminaliteit, en kijkt zij naar de behoeften van slachtoffers en hun ervaring met de politie.

Schaamte bij slachtoffers

Opvallend is dat minder dan de helft van de gedupeerden melding maakt van online criminaliteit en slechts twintig procent aangifte doet. De gevolgen, verslagenheid, het verdriet en de schaamte bij de slachtoffers zijn groot. Van alle slachtoffers van online criminaliteit heeft 47 procent bij een instantie of in hun eigen kring gemeld wat hen overkomen is, 19 procent heeft aangifte gedaan bij de politie.

Wat doet de politie tegen online criminaliteit?

De politie werkt bij de aanpak samen met veel partijen in binnen- en buitenland. In Nederland wordt ingezet op vier sporen. De overheid investeert in opsporing en wetenschappelijk onderzoek. Naast de opsporing, zetten politie en justitie steeds meer in op het voorkomen en verstoren van cybercrime. Dit gebeurt samen met (internationale) partners. Een ander onderdeel is dat de opsporing wordt versterkt en de overheid slachtoffers ondersteunt om te voorkomen dat zij herhaald slachtoffer van cybercrime worden. Er zijn speciale teams tegen bankenfraude (Electronic Crimes Taskforce), kinderporno (Team ter Bestrijding van Kinderpornografie en Kindersekstoerisme) en high tech crime, ofwel de meest geavanceerde vormen van cybercrime (Team High Tech Crime). Internationaal werkt de Nederlandse politie in de opsporing samen met onder meer Europol, Interpol en de FBI.

Bron: cbs.nl, politie.nl

Bekijk alle vormen en begrippen

 

Inschrijven voor wekelijkse nieuwsbrief

 

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

‘Samen digitaal oké met het A B C’

Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:

= alert blijven

  • Te mooi om waar te zijn, is niet oké
  • Blijf op de hoogte
  • Klik nooit zomaar op een link

B = bescherm jezelf

  • Blijf up-to-date met updates
  • Gebruik sterke wachtwoorden
  • Gebruik actuele anti-virus programma’s
  • Maak offline back-up’s

C = check altijd

  • Vertrouw je het niet, verbreek het contact
  • Check de contactgegevens van de afzender

 

Meer info over ABC en downloads

Meer actueel nieuws

Help! Ik ben opgelicht !!

De politie neemt elke dag aangiften op van veel zaken als vernieling, diefstal of mishandeling en oplichting. Bij oplichting wordt op een slinkse manier het vertrouwen gewonnen van veel mensen "we zien als politie dat er op deze manier veel geld wordt overgemaakt naar oplichters. Veel mensen maken tegenwoordig gebruik van sociale media zoals Facebook, Instagram en Snapchat. En ook handelen we bijna allemaal wel via Marktplaats of E-bay. Bij al deze online activiteiten laten we (meestal onbewust) informatie achter, die bruikbaar is voor oplichters. Hieronder enkele voorbeelden." aldus de politie

Lees meer »

Sexting met minderjarige strafbaar, maar niet voor jongeren zelf

De wetgeving over seksueel grensoverschrijdend gedrag moet volgens minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid meer bij de tijd worden gebracht. Seksuele en seksueel getinte misdrijven kennen tegenwoordig vele verschijningsvormen en komen zowel offline als online voor. In een voorontwerp voor een wetsvoorstel dat per 12 mei  in consultatie gaat, worden de strafbaarstellingen van seksuele misdrijven aangescherpt en uitgebreid om slachtoffers beter te beschermen.

Lees meer »

FBI bereikte op 12 maart '5 miljoen aangiftes'

In 20 jaar tijd heeft de FBI maar liefst 5 miljoen aangiftes ontvangen van Amerikanen die het slachtoffer zijn van cybercrime. Als de Amerikaanse veiligheidsdienst iets heeft geleerd in deze periode, is dat de online omgeving continu verandert en dat cybercriminelen met de tijd meegaan. Nu het coronavirus de gemoederen bezighoudt, maken hackers overuren.

Lees meer »

Schade door ransomware bij it-dienstverlener tussen 50 tot 70 miljoen dollar

De Amerikaanse it-dienstverlener Cognizant die in april door de Maze-ransomware werd getroffen schat dat de schade door de aanval 50 tot 70 miljoen dollar zal bedragen. Dat liet het bedrijf bij de presentatie van de cijfers over het eerste kwartaal van dit jaar weten (zie hier onder). Waar de schade precies uit bestaat is nog niet bekendgemaakt. Mogelijk wordt dit in de cijfers over het tweede kwartaal vermeld.

Lees meer »

LockBit-ransomware automatiseert zoektocht voor cybercriminelen

Aanvallen met ransomware gaan in 2020 onverminderd door. Hetzelfde geldt voor de ontwikkelingen in deze lucratieve vorm van malware. Daarmee maken deze het slachtoffers bovendien steeds moeilijker om géén losgeld te betalen. Alle nieuwste mogelijkheden op dit gebied lijken terug te komen in de 'LockBit-ransomware'.

Lees meer »

Datalek nieuws en overzicht week 19-2020

Bij een 'datalek' gaat het om ongeoorloofde of onbedoelde toegang tot persoonsgegevens bij een organisatie. Of om vernietiging, verlies, wijziging of vrijkomen van persoonsgegevens. Onder een datalek valt dus niet alleen het vrijkomen (lekken) van gegevens, maar ook onrechtmatige verwerking van gegevens en verlies van (toegang tot) persoonsgegevens.

Lees meer »