2,5 miljoen Nederlanders in 2021 slachtoffer van digitale criminaliteit, 19% deed aangifte bij de politie

Gepubliceerd op 2 maart 2022 om 07:00

Uit het gisteren gepubliceerde Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat bijna 2,5 miljoen Nederlanders van 15 jaar en ouder het afgelopen jaar slachtoffer zijn geworden van online oplichting. Het gaat om zaken als aankoopfraude, hacken, phishing en cyberpesten. Wat is eigenlijk de psychologische impact van online criminaliteit voor de slachtoffers?

Criminelen gaan steeds slimmer te werk en verleggen hun werkterrein van de fysieke wereld naar internet. Uit cijfers van het CBS blijkt dat steeds minder Nederlanders slachtoffer zijn geweest van traditionele vormen van criminaliteit, zoals inbraak en diefstal, geweld en vernieling. Het aantal gevallen van oplichting, hacken en andere online criminaliteit neemt daarentegen toe.

Slachtoffers online criminaliteit

Wat is de psychologische impact van online criminaliteit voor gedupeerden, vraagt senior cybercrime-analist Jildau Borwell zich af in haar promotieonderzoek in opdracht van de politie. ‘Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar slachtofferschap van online criminaliteit. In tegenstelling tot traditionele criminaliteit is bijvoorbeeld nog niet veel bekend over hoe slachtoffers van online criminaliteit zich daaronder voelen. En dat terwijl online criminaliteit inmiddels net zo vaak voorkomt als traditionele vormen van criminaliteit. Misschien zou je de online delicten in sommige gevallen zelfs moeten scharen onder de high impact crimes, zoals berovingen en woninginbraken. Want slachtoffers van online criminaliteit raken bijvoorbeeld soms in een klap hun complete spaartegoed kwijt. Bij traditionele criminaliteit zal je dit niet snel tegenkomen.’

Psychologische impact delicten

Op basis van de eerste uitkomsten adviseert zij de politie om in de prioritering van online criminaliteit rekening te houden met de delicten die de meeste psychologische impact veroorzaken. Bij slachtoffers van persoonsgerichte online criminaliteit, zoals bedreiging en stalking, is het zinvol om meer te focussen op emotionele steun. Terwijl bij financiële online criminaliteit, waaronder fraude en hacken de noodzaak meer ligt bij het vergroten van de kennis van slachtoffers over online veiligheid en preventie van herhaald slachtofferschap. Het onderzoek krijgt ook een vervolg: In de volgende stap zet Borwell de impact van online criminaliteit af tegen traditionele criminaliteit, en kijkt zij naar de behoeften van slachtoffers en hun ervaring met de politie.

Schaamte bij slachtoffers

Opvallend is dat minder dan de helft van de gedupeerden melding maakt van online criminaliteit en slechts twintig procent aangifte doet. De gevolgen, verslagenheid, het verdriet en de schaamte bij de slachtoffers zijn groot. Van alle slachtoffers van online criminaliteit heeft 47 procent bij een instantie of in hun eigen kring gemeld wat hen overkomen is, 19 procent heeft aangifte gedaan bij de politie.

Wat doet de politie tegen online criminaliteit?

De politie werkt bij de aanpak samen met veel partijen in binnen- en buitenland. In Nederland wordt ingezet op vier sporen. De overheid investeert in opsporing en wetenschappelijk onderzoek. Naast de opsporing, zetten politie en justitie steeds meer in op het voorkomen en verstoren van cybercrime. Dit gebeurt samen met (internationale) partners. Een ander onderdeel is dat de opsporing wordt versterkt en de overheid slachtoffers ondersteunt om te voorkomen dat zij herhaald slachtoffer van cybercrime worden. Er zijn speciale teams tegen bankenfraude (Electronic Crimes Taskforce), kinderporno (Team ter Bestrijding van Kinderpornografie en Kindersekstoerisme) en high tech crime, ofwel de meest geavanceerde vormen van cybercrime (Team High Tech Crime). Internationaal werkt de Nederlandse politie in de opsporing samen met onder meer Europol, Interpol en de FBI.

Bron: cbs.nl, politie.nl

Bekijk alle vormen en begrippen

 

Inschrijven voor wekelijkse nieuwsbrief

 

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

‘Samen digitaal oké met het A B C’

Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:

= alert blijven

  • Te mooi om waar te zijn, is niet oké
  • Blijf op de hoogte
  • Klik nooit zomaar op een link

B = bescherm jezelf

  • Blijf up-to-date met updates
  • Gebruik sterke wachtwoorden
  • Gebruik actuele anti-virus programma’s
  • Maak offline back-up’s

C = check altijd

  • Vertrouw je het niet, verbreek het contact
  • Check de contactgegevens van de afzender

 

Meer info over ABC en downloads

Meer actueel nieuws

Servers uit de lucht na onderzoek 'WeLeakInfo'

De Nederlandse politie heeft in nauwe samenwerking met de politie in België en de FBI een onderzoek gedraaid rond de online verkoop van gestolen inloggegevens en het faciliteren van DDoS aanvallen tegen betaling. Dinsdag is in België een verdachte aangehouden en zijn er huiszoekingen gedaan waarbij gegevensdragers en communicatiemiddelen in beslag zijn genomen. Tegelijkertijd zijn de criminele websites offline gehaald en de onderliggende ICT-infrastructuur in beslag genomen en ontoegankelijk gemaakt.

Lees meer »

Politie stopt internationaal verspreiding FluBot malware

De Nederlandse politie heeft vorige maand de infrastructuur van de beruchte Android-malware FluBot verstoord, waardoor de malware niet meer werkt. Het uitschakelen van FluBot was het resultaat van een internationale politieoperatie waar naast de Nederlandse politie onder andere ook Europol, de United States Secret Service en Belgische politie aan deelnamen.

Lees meer »

203 verdachten aangehouden in internationaal onderzoek “Operation SKEIN”

Het Rotterdamse cybercrimeteam (CCT) speelde een sleutelrol in een groot internationaal fraude- en witwasonderzoek genaamd “Operation SKEIN”. Op 30 mei 2022 werden in Dublin een 27-jarige man en een 25-jarige vrouw aangehouden door de Ierse politie op verdenking van witwassen en deelname aan een criminele organisatie. Het totaal van de aanhoudingen komt hiermee op 203 verdachten.

Lees meer »

LinkedIn als start van social engineering en spear-phishing

Security incidenten die het nieuws halen, beginnen vrijwel altijd met phishing. Want een phishing mail is nog altijd de meest voorkomende methode, en met name kleine en middelgrote bedrijven zijn het slachtoffer. Dat is bovendien allang niet meer beperkt tot e-mailverkeer alleen. Daarom deze keer aandacht voor phishing en andere vormen van social engineering op LinkedIn, waar je moet oppassen voor connectieverzoeken.

Lees meer »

Nederlanders gevaarlijk zelfverzekerd over cyberveiligheid

Ruim de helft van de Nederlanders (56 procent) zegt direct door te hebben als cybercriminelen hen proberen op te lichten via e-mail, internet of telefoon. Vier op de tien ondervraagden (43 procent) zegt zonder twijfel dat oplichters geen schijn van kans maken om inlog- of persoonlijke gegevens buit te maken. Dit staat in schril contrast tot het aantal slachtoffers van cybercrime en online fraude.

Lees meer »

Overzicht cyberaanvallen week 21-2022

Nederland betaalt op een na hoogste losgeld voor ransomware, Deadbolt-ransomware infecteert honderden QNAP NAS-apparaten en Cisco waarschuwt voor actief aangevallen zerodaylek in IOS XR. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »

Cybercrime nieuwsbrief 211 week 21-2022

Cybercriminelen doen zich voor op datingapps als slachtoffer seksueel misbruik, bedrijven zijn aan de verliezende hand in de strijd tegen ransomware-aanvallers en Minister Yeşilgöz: “Als je nu kijkt zie je dat online en op het darkweb eenlingen een reële dreiging vormen”. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 211.

Lees meer »

Minister Yeşilgöz: “Als je nu kijkt zie je dat online en op het darkweb eenlingen een reële dreiging vormen”

De terrorismebestrijding in Nederland richt zich de komende jaren op extremisme uit extreemrechtse hoek. Dat staat in de Nationale Contraterrorisme Strategie die minister Dilan Yesilgöz (Justitie en Veiligheid) naar de Tweede Kamer stuurde. Ook komt er meer aandacht voor eenlingen met extremistische denkbeelden, "vaak in combinatie met extreme antioverheidssentimenten en complotdenkbeelden".

Lees meer »

Een herstelzin of seed phrase biedt dezelfde mogelijkheden om uw crypto’s te plunderen als de privé sleutel

Oplichters deinzen nergens voor terug als het aankomt op het stelen van cryptocurrency. Sommigen proberen schaarse mining-apparatuur te verkopen, anderen lokken slachtoffers in de val met geschenken van cryptobeurzen of Elon Musk zelf, of plaatsen zelfs screenshots op openbare platforms met wachtwoorden voor cryptowallets en verdienen zo “commissies” van crypto-investeerders die verleid zijn door het vooruitzicht van een gratis lunch. Vandaag vertellen we u over een 'nieuwe nep-weggeefactie' en onderstrepen we nogmaals waarom de herstelzin voor uw cryptowallet met uw leven moet worden bewaakt.

Lees meer »