Uit het gisteren gepubliceerde Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat bijna 2,5 miljoen Nederlanders van 15 jaar en ouder het afgelopen jaar slachtoffer zijn geworden van online oplichting. Het gaat om zaken als aankoopfraude, hacken, phishing en cyberpesten. Wat is eigenlijk de psychologische impact van online criminaliteit voor de slachtoffers?
Criminelen gaan steeds slimmer te werk en verleggen hun werkterrein van de fysieke wereld naar internet. Uit cijfers van het CBS blijkt dat steeds minder Nederlanders slachtoffer zijn geweest van traditionele vormen van criminaliteit, zoals inbraak en diefstal, geweld en vernieling. Het aantal gevallen van oplichting, hacken en andere online criminaliteit neemt daarentegen toe.
Slachtoffers online criminaliteit
Wat is de psychologische impact van online criminaliteit voor gedupeerden, vraagt senior cybercrime-analist Jildau Borwell zich af in haar promotieonderzoek in opdracht van de politie. ‘Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar slachtofferschap van online criminaliteit. In tegenstelling tot traditionele criminaliteit is bijvoorbeeld nog niet veel bekend over hoe slachtoffers van online criminaliteit zich daaronder voelen. En dat terwijl online criminaliteit inmiddels net zo vaak voorkomt als traditionele vormen van criminaliteit. Misschien zou je de online delicten in sommige gevallen zelfs moeten scharen onder de high impact crimes, zoals berovingen en woninginbraken. Want slachtoffers van online criminaliteit raken bijvoorbeeld soms in een klap hun complete spaartegoed kwijt. Bij traditionele criminaliteit zal je dit niet snel tegenkomen.’
Psychologische impact delicten
Op basis van de eerste uitkomsten adviseert zij de politie om in de prioritering van online criminaliteit rekening te houden met de delicten die de meeste psychologische impact veroorzaken. Bij slachtoffers van persoonsgerichte online criminaliteit, zoals bedreiging en stalking, is het zinvol om meer te focussen op emotionele steun. Terwijl bij financiële online criminaliteit, waaronder fraude en hacken de noodzaak meer ligt bij het vergroten van de kennis van slachtoffers over online veiligheid en preventie van herhaald slachtofferschap. Het onderzoek krijgt ook een vervolg: In de volgende stap zet Borwell de impact van online criminaliteit af tegen traditionele criminaliteit, en kijkt zij naar de behoeften van slachtoffers en hun ervaring met de politie.
Schaamte bij slachtoffers
Opvallend is dat minder dan de helft van de gedupeerden melding maakt van online criminaliteit en slechts twintig procent aangifte doet. De gevolgen, verslagenheid, het verdriet en de schaamte bij de slachtoffers zijn groot. Van alle slachtoffers van online criminaliteit heeft 47 procent bij een instantie of in hun eigen kring gemeld wat hen overkomen is, 19 procent heeft aangifte gedaan bij de politie.
Wat doet de politie tegen online criminaliteit?
De politie werkt bij de aanpak samen met veel partijen in binnen- en buitenland. In Nederland wordt ingezet op vier sporen. De overheid investeert in opsporing en wetenschappelijk onderzoek. Naast de opsporing, zetten politie en justitie steeds meer in op het voorkomen en verstoren van cybercrime. Dit gebeurt samen met (internationale) partners. Een ander onderdeel is dat de opsporing wordt versterkt en de overheid slachtoffers ondersteunt om te voorkomen dat zij herhaald slachtoffer van cybercrime worden. Er zijn speciale teams tegen bankenfraude (Electronic Crimes Taskforce), kinderporno (Team ter Bestrijding van Kinderpornografie en Kindersekstoerisme) en high tech crime, ofwel de meest geavanceerde vormen van cybercrime (Team High Tech Crime). Internationaal werkt de Nederlandse politie in de opsporing samen met onder meer Europol, Interpol en de FBI.
Bron: cbs.nl, politie.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Inschrijven voor wekelijkse nieuwsbrief
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Gevangenisstraf voor vriend-in-nood cybercrimineel
De rechtbank van Arnhem heeft een 28-jarige man veroordeeld voor oplichtingspraktijken via WhatsApp. Hij deed zich voor als een ander om in deze hoedanigheid geld te vragen van zijn slachtoffers. Gezien de ernst van de misdrijven, legt de rechtbank de man een gevangenisstraf op van twee jaar, waarvan een half jaar voorwaardelijk. Daarnaast moet hij zijn slachtoffers ruim 14.000 euro terugbetalen.
Minister: Hoger onderwijs is zich bewust van dreiging van cyberaanvallen
Universiteiten en hogescholen zijn zich terdege bewust van de dreigingen van cyberaanvallen. Het is echter wel noodzaak om de komende jaren de veiligheid van scholen te verhogen. Onderwijsinstanties hebben hun handen hier vol aan. Het kabinet volgt deze ontwikkelingen op de voet.
Hoe hackers al uw sms-berichten kunnen zien en 2FA-beveiliging kunnen omzeilen
Voor een veilige toegang tot online diensten van vandaag is het niet voldoende om alleen een login en een sterk wachtwoord te gebruiken. Een recent onderzoek heeft uitgewezen dat meer dan 80% van alle hack aanvallen te wijten zijn aan zwakke wachtwoorden. Daarom is het gebruik van tweefactorauthenticatie (2FA) een noodzaak geworden. Het biedt een extra beveiligingslaag. Volgens de gegevens blokkeren gebruikers die 2FA inschakelen ongeveer 99,9% van de geautomatiseerde aanvallen.
Mega-cyberoefening: "De snelheid en onzekerheid maakten het extra lastig"
Een cyberaanval kan Nederland platleggen. Daarom organiseerden de NCSC en de NCTV dit voorjaar de grootste cyberoefening ooit. Wat zijn de belangrijkste lessons learned? Samen met een deelnemer en de NCSC blikken we terug.
Onderwijsinstelling ROC Mondriaan in Den Haag slachtoffer van grote cyberaanval
De Haagse onderwijsinstelling ROC Mondriaan is afgelopen weekend gehackt. Alle computers liggen plat, waardoor medewerkers en studenten niet bij hun bestanden kunnen. De school zet alles op alles om het systeem voor volgende week maandag weer aan de praat te krijgen.
Overzicht cyberaanvallen week 33-2021
Ransomware groep zoekt bij slachtoffers naar informatie over cyber verzekering, ransomware aanval kost Amerikaanse zorgverlener 113 miljoen euro en Haagse stichting sleept it bedrijf na ransomware aanval voor de rechter. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 172 week 33-2021
Het Gelre ziekenhuis al drie weken lang aangevallen door cybercriminelen, Human Factor-rapport: "Steganografie was opvallend succesvol" en politie hengelt twee verdachten binnen in grote phishingzaak. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 172
Datalek nieuws en overzicht week 33-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Phishing, nepshop en fraude meldingen week 33-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
DeSnake: "Professionele, anonieme en veilige marktplaats"
AlphaBay is terug van weggeweest. Een van de bedenkers en oprichters heeft besloten om de marktplaats opnieuw een kans te geven. Ditmaal heeft hij duidelijke spelregels opgesteld voor kopers en verkopers. Zo mogen er geen drugs of geweren verkocht worden, of criminele activiteiten tegen betaling aangeboden worden.
'Emotet vs The World Police'
Kaspersky brengt de nieuwste aflevering uit van zijn hacker:HUNTER-serie 'Emotet vs The World Police'. De film onthult de details van een internationale operatie (LadyBird), die resulteerde in de uitschakeling van Emotet, een van de gevaarlijkste botnets en cybercriminele diensten van het afgelopen decennium. De documentaire is te zien onderaan deze pagina of op het Youtube kanaal van Kaspersky. Bekijk de trailer hieronder.
Wifi: Het juiste evenwicht tussen comfort en veiligheid
In het artikel "Criminelen spelen handig in op de behoefte om overal maar online te zijn" konden we lezen dat 88 procent van de Nederlanders op de hoogte is van de risico’s die zijn verbonden aan een openbare wifi-hotspot. Maar desondanks past slechts 41,2 procent van de hotspot-gebruikers zijn of haar surfgedrag er altijd op aan, bijvoorbeeld door uitsluitend websites te bezoeken waar niet hoeft te worden ingelogd.