2,5 miljoen Nederlanders in 2021 slachtoffer van digitale criminaliteit, 19% deed aangifte bij de politie

Gepubliceerd op 2 maart 2022 om 07:00

Uit het gisteren gepubliceerde Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat bijna 2,5 miljoen Nederlanders van 15 jaar en ouder het afgelopen jaar slachtoffer zijn geworden van online oplichting. Het gaat om zaken als aankoopfraude, hacken, phishing en cyberpesten. Wat is eigenlijk de psychologische impact van online criminaliteit voor de slachtoffers?

Criminelen gaan steeds slimmer te werk en verleggen hun werkterrein van de fysieke wereld naar internet. Uit cijfers van het CBS blijkt dat steeds minder Nederlanders slachtoffer zijn geweest van traditionele vormen van criminaliteit, zoals inbraak en diefstal, geweld en vernieling. Het aantal gevallen van oplichting, hacken en andere online criminaliteit neemt daarentegen toe.

Slachtoffers online criminaliteit

Wat is de psychologische impact van online criminaliteit voor gedupeerden, vraagt senior cybercrime-analist Jildau Borwell zich af in haar promotieonderzoek in opdracht van de politie. ‘Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar slachtofferschap van online criminaliteit. In tegenstelling tot traditionele criminaliteit is bijvoorbeeld nog niet veel bekend over hoe slachtoffers van online criminaliteit zich daaronder voelen. En dat terwijl online criminaliteit inmiddels net zo vaak voorkomt als traditionele vormen van criminaliteit. Misschien zou je de online delicten in sommige gevallen zelfs moeten scharen onder de high impact crimes, zoals berovingen en woninginbraken. Want slachtoffers van online criminaliteit raken bijvoorbeeld soms in een klap hun complete spaartegoed kwijt. Bij traditionele criminaliteit zal je dit niet snel tegenkomen.’

Psychologische impact delicten

Op basis van de eerste uitkomsten adviseert zij de politie om in de prioritering van online criminaliteit rekening te houden met de delicten die de meeste psychologische impact veroorzaken. Bij slachtoffers van persoonsgerichte online criminaliteit, zoals bedreiging en stalking, is het zinvol om meer te focussen op emotionele steun. Terwijl bij financiële online criminaliteit, waaronder fraude en hacken de noodzaak meer ligt bij het vergroten van de kennis van slachtoffers over online veiligheid en preventie van herhaald slachtofferschap. Het onderzoek krijgt ook een vervolg: In de volgende stap zet Borwell de impact van online criminaliteit af tegen traditionele criminaliteit, en kijkt zij naar de behoeften van slachtoffers en hun ervaring met de politie.

Schaamte bij slachtoffers

Opvallend is dat minder dan de helft van de gedupeerden melding maakt van online criminaliteit en slechts twintig procent aangifte doet. De gevolgen, verslagenheid, het verdriet en de schaamte bij de slachtoffers zijn groot. Van alle slachtoffers van online criminaliteit heeft 47 procent bij een instantie of in hun eigen kring gemeld wat hen overkomen is, 19 procent heeft aangifte gedaan bij de politie.

Wat doet de politie tegen online criminaliteit?

De politie werkt bij de aanpak samen met veel partijen in binnen- en buitenland. In Nederland wordt ingezet op vier sporen. De overheid investeert in opsporing en wetenschappelijk onderzoek. Naast de opsporing, zetten politie en justitie steeds meer in op het voorkomen en verstoren van cybercrime. Dit gebeurt samen met (internationale) partners. Een ander onderdeel is dat de opsporing wordt versterkt en de overheid slachtoffers ondersteunt om te voorkomen dat zij herhaald slachtoffer van cybercrime worden. Er zijn speciale teams tegen bankenfraude (Electronic Crimes Taskforce), kinderporno (Team ter Bestrijding van Kinderpornografie en Kindersekstoerisme) en high tech crime, ofwel de meest geavanceerde vormen van cybercrime (Team High Tech Crime). Internationaal werkt de Nederlandse politie in de opsporing samen met onder meer Europol, Interpol en de FBI.

Bron: cbs.nl, politie.nl

Bekijk alle vormen en begrippen

 

Inschrijven voor wekelijkse nieuwsbrief

 

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

‘Samen digitaal oké met het A B C’

Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:

= alert blijven

  • Te mooi om waar te zijn, is niet oké
  • Blijf op de hoogte
  • Klik nooit zomaar op een link

B = bescherm jezelf

  • Blijf up-to-date met updates
  • Gebruik sterke wachtwoorden
  • Gebruik actuele anti-virus programma’s
  • Maak offline back-up’s

C = check altijd

  • Vertrouw je het niet, verbreek het contact
  • Check de contactgegevens van de afzender

 

Meer info over ABC en downloads

Meer actueel nieuws

"Bad guys sponsoren" Stelling: Ransomware moet uitgesloten worden van verzekeringsdekking

Nederlandse bedrijven sluiten wereldwijd de hoogste verzekeringen af tegen schade door ransomware-aanvallen. Gemiddeld zijn ze voor 5,77 miljoen euro gedekt voor gijzelsoftware. Dat is een hoger bedrag dan in de VS en Japan. Critici willen een verbod op de verzekeringen omdat ze naast de gevolgschade ook losgeld dekken. Daardoor houden ze het verdienmodel van cybercriminelen in stand, luidt de kritiek.

Lees meer »

Vier keer zoveel supplychainaanvallen verwacht als in 2020

De European Union Agency For Cybersecurity (ENISA) waarschuwt voor fors meer zogeheten supplychainaanvallen in 2021. Dit type aanval raakt via één grote softwareleverancier alle aangesloten bedrijven, wat grote impact kan hebben. ENISA voorziet dat de hacks geavanceerder worden en geeft tips om dit type aanval tegen te gaan.

Lees meer »

Hoe cybercriminelen de antiphishing-oplossingen kunnen omzeilen

Om zakelijke e-mailgegevens van werknemers van een bedrijf te stelen, moeten aanvallers eerst langs de antiphishing-oplossingen  op de e-mailservers van het bedrijf zien te komen. Vaak gebruiken ze legitieme webdiensten om niet op te vallen, en steeds vaker gaat het dan om Google Apps Script, een op JavaScript gebaseerd scriptingplatform.

Lees meer »

Overzicht cyberaanvallen week 30-2021

Iraanse aanval op olietanker wraak voor Israëlische cyberaanval tegen treinsysteem, DoppelPaymer ransomware-bende verandert in de Grief-groep en Nederlandse Group of Company betaald blijkbaar Ransomware aan de Haron cybercriminelen. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »

Cybercrime nieuwsbrief 169 week 30-2021

Cybercriminelen worden steeds slimmer in het selecteren van hun doelwitten, Iran wil Westerse landen en overheden destabiliseren, waaronder Nederland en waar komt toch al die informatie van datalekken terecht? Dit en meer lees je in nieuwsbrief 169.

Lees meer »

Phishing, nepshop en fraude meldingen week 30-2021

Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.

Lees meer »

Waar komt toch al die informatie van datalekken terecht?

Dat er regelmatig datalekken zijn is voor niemand meer nieuw, maar wist je dat de grootste veroorzaker van datalekken in Nederland de overheid is. Alleen de overheid van Denemarken doet het nog slechter. Maar waar komt al deze gelekte informatie terecht? De onderzoekers van VPNdienst onderzochten het.

Lees meer »

Cybercriminelen worden steeds slimmer in het selecteren van hun doelwitten

Barracuda heeft de zesde editie van zijn spearphishing rapport gepubliceerd, dat laat zien hoe spearphishing aanvallen zich ontwikkelen en welke mensen binnen organisaties het doelwit zijn van deze aanvallen. Het rapport ‘Spear Phishing: Top Threats and Trends Vol. 6 – Insights into attackers’ evolving tactics and who they’re targeting’ biedt inzichten in recente trends op het gebied van spearphishing aanvallen en geeft aan wat organisaties kunnen doen om zich te beschermen. Ook laat het rapport de relatie zien tussen de koers van cryptovaluta en phishing/imitatie aanvallen.

Lees meer »

Iran wil Westerse landen en overheden destabiliseren, waaronder Nederland

De Britse zender SkyNews heeft op basis van geheime Iraanse documenten een inkijkje gekregen in de cyberoorlog die vanuit Teheran wordt gevoerd. SkyNews heeft vijf zeer vertrouwelijke Iraanse documenten in handen gekregen waaruit blijkt dat Iran plannen heeft om via cyberwarfare Westerse landen en overheden te destabiliseren. De documenten zijn geschreven door ‘Intelligence Team 13’, welke een onderdeel van de Iraanse Revolutionaire Garde is.

Lees meer »