Uit het gisteren gepubliceerde Veiligheidsmonitor van het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat bijna 2,5 miljoen Nederlanders van 15 jaar en ouder het afgelopen jaar slachtoffer zijn geworden van online oplichting. Het gaat om zaken als aankoopfraude, hacken, phishing en cyberpesten. Wat is eigenlijk de psychologische impact van online criminaliteit voor de slachtoffers?
Criminelen gaan steeds slimmer te werk en verleggen hun werkterrein van de fysieke wereld naar internet. Uit cijfers van het CBS blijkt dat steeds minder Nederlanders slachtoffer zijn geweest van traditionele vormen van criminaliteit, zoals inbraak en diefstal, geweld en vernieling. Het aantal gevallen van oplichting, hacken en andere online criminaliteit neemt daarentegen toe.
Slachtoffers online criminaliteit
Wat is de psychologische impact van online criminaliteit voor gedupeerden, vraagt senior cybercrime-analist Jildau Borwell zich af in haar promotieonderzoek in opdracht van de politie. ‘Er is nog weinig wetenschappelijk onderzoek gedaan naar slachtofferschap van online criminaliteit. In tegenstelling tot traditionele criminaliteit is bijvoorbeeld nog niet veel bekend over hoe slachtoffers van online criminaliteit zich daaronder voelen. En dat terwijl online criminaliteit inmiddels net zo vaak voorkomt als traditionele vormen van criminaliteit. Misschien zou je de online delicten in sommige gevallen zelfs moeten scharen onder de high impact crimes, zoals berovingen en woninginbraken. Want slachtoffers van online criminaliteit raken bijvoorbeeld soms in een klap hun complete spaartegoed kwijt. Bij traditionele criminaliteit zal je dit niet snel tegenkomen.’
Psychologische impact delicten
Op basis van de eerste uitkomsten adviseert zij de politie om in de prioritering van online criminaliteit rekening te houden met de delicten die de meeste psychologische impact veroorzaken. Bij slachtoffers van persoonsgerichte online criminaliteit, zoals bedreiging en stalking, is het zinvol om meer te focussen op emotionele steun. Terwijl bij financiële online criminaliteit, waaronder fraude en hacken de noodzaak meer ligt bij het vergroten van de kennis van slachtoffers over online veiligheid en preventie van herhaald slachtofferschap. Het onderzoek krijgt ook een vervolg: In de volgende stap zet Borwell de impact van online criminaliteit af tegen traditionele criminaliteit, en kijkt zij naar de behoeften van slachtoffers en hun ervaring met de politie.
Schaamte bij slachtoffers
Opvallend is dat minder dan de helft van de gedupeerden melding maakt van online criminaliteit en slechts twintig procent aangifte doet. De gevolgen, verslagenheid, het verdriet en de schaamte bij de slachtoffers zijn groot. Van alle slachtoffers van online criminaliteit heeft 47 procent bij een instantie of in hun eigen kring gemeld wat hen overkomen is, 19 procent heeft aangifte gedaan bij de politie.
Wat doet de politie tegen online criminaliteit?
De politie werkt bij de aanpak samen met veel partijen in binnen- en buitenland. In Nederland wordt ingezet op vier sporen. De overheid investeert in opsporing en wetenschappelijk onderzoek. Naast de opsporing, zetten politie en justitie steeds meer in op het voorkomen en verstoren van cybercrime. Dit gebeurt samen met (internationale) partners. Een ander onderdeel is dat de opsporing wordt versterkt en de overheid slachtoffers ondersteunt om te voorkomen dat zij herhaald slachtoffer van cybercrime worden. Er zijn speciale teams tegen bankenfraude (Electronic Crimes Taskforce), kinderporno (Team ter Bestrijding van Kinderpornografie en Kindersekstoerisme) en high tech crime, ofwel de meest geavanceerde vormen van cybercrime (Team High Tech Crime). Internationaal werkt de Nederlandse politie in de opsporing samen met onder meer Europol, Interpol en de FBI.
Bron: cbs.nl, politie.nl
Bekijk alle vormen en begrippen
Inschrijven voor wekelijkse nieuwsbrief
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Datalek nieuws en overzicht week 28-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Phishing, nepshop en fraude meldingen week 28-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Is de The Onion Router gebruiken strafbaar?
Tor (The Onion Router) is een effectieve manier om anoniem het internet op te gaan en zelfs toegang tot het darkweb te krijgen. Om een kort antwoord te geven op de vraag waar velen over tobben: het gebruik van de Tor-browser op zich is volkomen legaal. Dit geldt zowel binnen Nederland als in de meeste andere landen. Wél is het altijd verstandig eerst te checken of dit echt het geval is voor het land waar je je in bevindt.
Kwetsbaarheid in Apple besturingssysteem wordt misbruikt om Westerse politici aan te vallen
Russische hackers hebben een zero day exploit in Apples besturingssysteem iOS misbruikt om Westerse politici aan te vallen. Door een kwetsbaarheid in Webkit in Safari konden aanvallers via LinkedIn Messaging een bericht met phishinglink versturen. Eenmaal op de pagina werden authenticatiecookies van populaire sites als Facebook en Google gestolen.
Er staat een voicemail bericht voor u klaar
Er gaat een nieuwe variant van de malware FluBot rond in ons land. In de nieuwe variant zegt de afzender dat er een voicemailbericht voor je klaarstaat. Smartphonegebruikers die op de bijgevoegde link tikken, worden doorgeleid naar een pagina waar hen gevraagd wordt een app te downloaden om het bericht af te luisteren. Net als bij het origineel gaat het om een malafide applicatie waarmee geld naar buitenlandse rekeningen wordt overgemaakt.
Deurwaarders en politie trekken samen op in strijd tegen online oplichting
De politie zag in het eerste halfjaar van 2021 veel meer digitale misdrijven dan het jaar ervoor, blijkt uit de halfjaarcijfers. Een van de grootste stijgers is fraude met online handel. De politie wil met enkele private partijen ervoor zorgen dat slachtoffers van online handelsfraude hun schade vergoed krijgen.
Bankhelpdesk fraude in de lift
De afgelopen week zag de politie een ‘enorme piek’ van bankpasfraude in het Oosterscheldegebied. Ten minste tien mensen uit de omgeving van Goes zijn voor duizenden euro’s opgelicht door zogenaamde ‘bankmedewerkers’. De politie is een onderzoek gestart naar deze reeks incidenten.
Verdwijning ransomware cybercriminelen 'REvil' een mysterie
De servers en websites van de aan Rusland gelieerde hackersgroep REvil gingen dinsdagavond Nederlandse tijd uit het niets op zwart. De beruchte hackersbende gebruikt diverse sites, voornamelijk op het darkweb, om met slachtoffers te onderhandelen over losgeld. Van het ene op het andere moment waren deze spontaan niet langer in de lucht.
Wat zijn de gevaren van het afgeven van een kopie van het identiteitsbewijs?
“Bij het inchecken op de camping vroeg de jongen achter de balie naar mijn paspoort voor het maken van een kopie. Op het bureau lag inmiddels al een hele stapel kopieën en dat gaf mij geen goed gevoel.”
Energietransite biedt kansen voor hackers
De overgang naar een duurzame energievoorziening maakt het Nederlandse stroomnet kwetsbaarder voor hackers. Als zij zonnepanelen en laadpalen hacken, kan dat grote maatschappelijke en economische gevolgen hebben. Extra toezicht moet problemen voorkomen.
Overzicht cyberaanvallen week 27-2021
Biden verzoekt Poetin om gijzelsoftware hackers te stoppen, kamer wil wegens ransomware maatregelen tegen Rusland onderzoeken, en lees mee met onderhandeling tussen slachtoffer en cybercriminelen van REvil. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 166 week 27-2021
Wereldwijde ransomware aanval, vishing in combinatie met fysiek bezoek door bankmedewerker en Nederlandse politie haalt tientallen websites op het darkweb offline. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 166.