Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen

Gepubliceerd op 30 maart 2022 om 10:26

Zestien procent van de Nederlandse bevolking kwam in 2020 in aanraking met fraude. Dit blijkt uit een eerste, uitgebreide slachtofferstudie naar fraude in Nederland, uitgevoerd onder leiding van prof. dr. Marianne Junger van de Universiteit Twente. ‘Op basis van de gemelde schade in het onderzoek schatten we de totale schade jaarlijks op € 2,75 miljard’, aldus Junger.

In 2020 maakte 42% van alle Nederlanders ouder dan zestien jaar een fraudepoging mee. Dit blijkt uit een onderzoek van Stichting Achmea Slachtoffer & Samenleving, International Card Services, de politie en de Nederlandse Vereniging van Banken. De resultaten zijn gisteren aangeboden in de Tweede Kamer aan Kamerlid Anne Kuik, lid van de Vaste commissie voor Justitie en Veiligheid.

Schatting totale fraudeschade € 2,75 miljard

Op basis van de resultaten in het onderzoek wordt de totale schade voor fraude door de onderzoekers geschat op € 2,75 miljard. Verliezen van slachtoffers zijn vaak klein, maar soms extreem groot. Hetzelfde geldt voor de psychologische impact op slachtoffers: een minderheid van de slachtoffers ervaart veel last.
Aankoopfraude is de meest voorkomende fraudevorm met 11% slachtofferschap. Van andere fraudevormen, zoals bijvoorbeeld vriend-in-noodfraude (waaronder Whatsapp-fraude), datingfraude en spoofing (het aannemen van een andere identiteit, waaronder helpdeskfraude) wordt grofweg 1% slachtoffer.

Contact met de politie gering

Opvallend is dat slachtoffers bij slechts 12% van de incidenten achteraf contact opnemen met de politie. Ook bij andere partijen, zoals banken, creditcardmaatschappijen en betaaldiensten, wordt fraude niet heel vaak gemeld. Dit verschilt echter per type fraude en hangt af van de gebruikte betaalmethode. Bij spoofing (waaronder bankhelpdeskfraude) neemt bijvoorbeeld ruim de helft van de slachtoffers contact op met hun bank.

Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen

Iedereen kan slachtoffer worden van fraude, blijkt uit het onderzoek. Socio-demografische variabelen als leeftijd en geslacht spelen maar een beperkte rol. Wel worden jongeren vaker slachtoffer dan ouderen, in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt (jongeren t/m 35 jaar oud: 21,5% slachtoffers; ouderen: 13,1% slachtoffers). Dit kan komen omdat jongeren meer online zijn.

Fraudepreventie

Impulsiviteit en kennis over fraude blijken belangrijke voorspellers van slachtofferschap. Impulsieve personen worden vaker slachtoffer, vermoedelijk doordat ze (te) snel beslissingen nemen (niet impulsief: 14,7% slachtoffers; impulsief: 28,6% slachtoffers). Personen met meer kennis over fraude kunnen fraudepogingen beter weerstaan, waardoor zij minder vaak slachtoffer worden. Respondenten die een fraudepoging meemaakten met weinig kennis: 53,3% slachtoffers; veel kennis: 32,2% slachtoffers). Junger: 'Uit onze studie blijkt dat het aantal slachtoffers kan dalen als mensen beter op de hoogte zijn van de werkwijze van fraudeurs. Ook het tegengaan van snelle beslissingen kan helpen bij het verminderen van slachtoffers. Denk bijvoorbeeld aan een simpele dubbele check voordat een betaling gedaan wordt. Ook aanpassingen in het ontwerp van handelsplatforms zouden hierbij kunnen helpen.'

Eerste uitgebreide slachtofferstudie in Nederland

Over de hele wereld lijkt fraude steeds meer slachtoffers te maken. Terwijl de meeste vormen van criminaliteit afnemen, is er in fraudestatistieken een stijging zichtbaar. Het zicht op fraude is echter beperkt, omdat slachtoffers niet altijd aangifte doen. Een slachtofferstudie kan een completer beeld van het fraudeprobleem leveren. Prof. dr. Marianne Junger, prof. dr. Bernard Veldkamp en promovendus Luka Koning (MSc) van de UT voerden dit eerste uitgebreide onderzoek naar slachtofferschap van fraude in Nederland uit. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.

Meer informatie

Slachtoffers van fraude wordt aangeraden om contact op te nemen met de Fraudehelpdesk en de partij waarbij de schade heeft plaatsgenomen.

Fraudevictimisatie In Nederland
PDF – 1,2 MB 291 downloads

Bron: utwente.nl, politie.nl

 

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

 

‘Samen digitaal oké met het A B C’

Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:

= alert blijven

  • Te mooi om waar te zijn, is niet oké
  • Blijf op de hoogte
  • Klik nooit zomaar op een link

B = bescherm jezelf

  • Blijf up-to-date met updates
  • Gebruik sterke wachtwoorden
  • Gebruik actuele anti-virus programma’s
  • Maak offline back-up’s

C = check altijd

  • Vertrouw je het niet, verbreek het contact
  • Check de contactgegevens van de afzender

 

Meer info over ABC en downloads

Meer actueel nieuws

Ransomware weekoverzicht 09-2021

REvil Ransomware bende lanceerde een service voor contact met nieuwsmedia: "Voor de beste afpersing zonder kosten en met DDoS functionaliteit", 15 scholen in Nottinghamshire verlamd door een cyberaanval en ransomware kost Amerikaanse ziekenhuisketen 67 miljoen dollar. Hier het overzicht van de nieuwste ransomware vormen en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »

Cybercrime nieuwsbrief 148 (week 09-2021)

Zeroday exploits in Microsoft Exchange Server worden actief misbruikt in Nederland, niet alle 'Virtual Private Networks' zijn veiligen een match made in heaven (of hel?): verliefd op een dating fraudeur. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 148. Nog niet ingeschreven voor deze gratis nieuwsbrief over cybercrime en darkweb? Schrijf je dan hier in.

Lees meer »

Digitale fraude, oplichting meldingen week 09-2021

Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Liever anoniem? Klik dan hier. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.

Lees meer »

De slechtste wachtwoorden van 2020

De hitparade van de slechtste wachtwoorden van het jaar is al een soort traditie geworden. Weet je nog dat we in 2019 een beoordeling van de 100 meest ongelukkige hebben gepubliceerd? 2020 zal geen uitzondering zijn, vooral omdat experts meer dan 5 miljard gelekte wachtwoorden hebben geanalyseerd en er iets is om verrast te worden.

Lees meer »

Kiezen tussen twee kwaden

Ambtenaren van het ministerie van Justitie en Veiligheid werken nog altijd aan een plan om encryptie af te zwakken. Daardoor willen ze berichten kunnen onderscheppen en inzien om cybercriminelen aan te pakken. Het onderwerp wordt pas na de verkiezingen behandeld, wat betekent dat het aan een volgend kabinet is om al dan niet iets met de plannen te doen.

Lees meer »

Een match made in heaven (of hel?): verliefd op een dating fraudeur

Veel mensen zijn actief op dating websites en apps. Juist nu, in een tijd waarin het lastig is om nieuwe mensen te ontmoeten door de corona-regels bieden zulke platforms een uitkomst. Ze vereenvoudigen de zoektocht naar liefde: met een paar muisklikken kunnen singles uit heel Nederland bereikt worden. Voor velen met succes, want steeds meer koppels ontmoeten elkaar online. Op het internet is echter niet alles wat het lijkt. De prins of prinses op het witte paard kan online oprecht overkomen, maar eigenlijk helemaal niet bestaan. Dat is waar dit artikel over gaat: online dating fraude.

Lees meer »

Niet alle 'Virtual Private Networks' zijn veilig

De persoonsgegevens van 21 miljoen gebruikers van SuperVPN, GeckoVPN en ChatVPN zijn buitgemaakt door een hacker. Hij biedt hun gegevens te koop aan op een populair forum voor hackers. Een klein deel van de gestolen gegevens was al opgenomen in de database van Have I Been Pwned.

Lees meer »