Zestien procent van de Nederlandse bevolking kwam in 2020 in aanraking met fraude. Dit blijkt uit een eerste, uitgebreide slachtofferstudie naar fraude in Nederland, uitgevoerd onder leiding van prof. dr. Marianne Junger van de Universiteit Twente. ‘Op basis van de gemelde schade in het onderzoek schatten we de totale schade jaarlijks op € 2,75 miljard’, aldus Junger.
In 2020 maakte 42% van alle Nederlanders ouder dan zestien jaar een fraudepoging mee. Dit blijkt uit een onderzoek van Stichting Achmea Slachtoffer & Samenleving, International Card Services, de politie en de Nederlandse Vereniging van Banken. De resultaten zijn gisteren aangeboden in de Tweede Kamer aan Kamerlid Anne Kuik, lid van de Vaste commissie voor Justitie en Veiligheid.
Schatting totale fraudeschade € 2,75 miljard
Op basis van de resultaten in het onderzoek wordt de totale schade voor fraude door de onderzoekers geschat op € 2,75 miljard. Verliezen van slachtoffers zijn vaak klein, maar soms extreem groot. Hetzelfde geldt voor de psychologische impact op slachtoffers: een minderheid van de slachtoffers ervaart veel last.
Aankoopfraude is de meest voorkomende fraudevorm met 11% slachtofferschap. Van andere fraudevormen, zoals bijvoorbeeld vriend-in-noodfraude (waaronder Whatsapp-fraude), datingfraude en spoofing (het aannemen van een andere identiteit, waaronder helpdeskfraude) wordt grofweg 1% slachtoffer.
Contact met de politie gering
Opvallend is dat slachtoffers bij slechts 12% van de incidenten achteraf contact opnemen met de politie. Ook bij andere partijen, zoals banken, creditcardmaatschappijen en betaaldiensten, wordt fraude niet heel vaak gemeld. Dit verschilt echter per type fraude en hangt af van de gebruikte betaalmethode. Bij spoofing (waaronder bankhelpdeskfraude) neemt bijvoorbeeld ruim de helft van de slachtoffers contact op met hun bank.
Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen
Iedereen kan slachtoffer worden van fraude, blijkt uit het onderzoek. Socio-demografische variabelen als leeftijd en geslacht spelen maar een beperkte rol. Wel worden jongeren vaker slachtoffer dan ouderen, in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt (jongeren t/m 35 jaar oud: 21,5% slachtoffers; ouderen: 13,1% slachtoffers). Dit kan komen omdat jongeren meer online zijn.
Fraudepreventie
Impulsiviteit en kennis over fraude blijken belangrijke voorspellers van slachtofferschap. Impulsieve personen worden vaker slachtoffer, vermoedelijk doordat ze (te) snel beslissingen nemen (niet impulsief: 14,7% slachtoffers; impulsief: 28,6% slachtoffers). Personen met meer kennis over fraude kunnen fraudepogingen beter weerstaan, waardoor zij minder vaak slachtoffer worden. Respondenten die een fraudepoging meemaakten met weinig kennis: 53,3% slachtoffers; veel kennis: 32,2% slachtoffers). Junger: 'Uit onze studie blijkt dat het aantal slachtoffers kan dalen als mensen beter op de hoogte zijn van de werkwijze van fraudeurs. Ook het tegengaan van snelle beslissingen kan helpen bij het verminderen van slachtoffers. Denk bijvoorbeeld aan een simpele dubbele check voordat een betaling gedaan wordt. Ook aanpassingen in het ontwerp van handelsplatforms zouden hierbij kunnen helpen.'
Eerste uitgebreide slachtofferstudie in Nederland
Over de hele wereld lijkt fraude steeds meer slachtoffers te maken. Terwijl de meeste vormen van criminaliteit afnemen, is er in fraudestatistieken een stijging zichtbaar. Het zicht op fraude is echter beperkt, omdat slachtoffers niet altijd aangifte doen. Een slachtofferstudie kan een completer beeld van het fraudeprobleem leveren. Prof. dr. Marianne Junger, prof. dr. Bernard Veldkamp en promovendus Luka Koning (MSc) van de UT voerden dit eerste uitgebreide onderzoek naar slachtofferschap van fraude in Nederland uit. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Meer informatie
Slachtoffers van fraude wordt aangeraden om contact op te nemen met de Fraudehelpdesk en de partij waarbij de schade heeft plaatsgenomen.
Bron: utwente.nl, politie.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Cybercriminelen werken steeds vaker samen om mkb’ers te raken
Cybercriminaliteit wordt in toenemende mate geoptimaliseerd om het lokale midden- en kleinbedrijf (mkb) te targeten. Dit blijkt uit het nieuwe BlackBerry Threat Report 2022 van BlackBerry Limited. In dit rapport worden de ontwikkelingen binnen cybercriminaliteit onder de aandacht gebracht. Het Threat Report laat daarnaast zien dat een aantal beruchte ransomware-aanvallen van vorig jaar mogelijk uitbesteed waren.
Inwoners praten elkaar bij over digitale weerbaarheid
Het slachtofferschap van online criminaliteit neemt toe, de schade groeit en de weerbaarheid blijft achter. Met het project Digitaal Veilig in de Wijk, zet Den Haag vrijwilligers in om slachtofferschap onder inwoners tegen te gaan. “Het zou fantastisch zijn als we niet alleen een netwerk hebben binnen de stad, maar ook tussen de steden.”
Cybercriminelen bestoken de wereld met cyberaanvallen vanuit Nederland
Buitenlandse hostingbedrijven helpen cybercriminelen om hun activiteiten, zoals het uitvoeren van aanvallen met gijzelsoftware, vanuit Nederland te ontplooien. Anti-spamorganisatie Spamhaus zag de afgelopen maanden tientallen criminele activiteiten op de netwerken van deze hostingbedrijven.
Nieuw waarschuwingssysteem voor cyberdreigingen van start
Nederlandse bedrijven en organisaties kunnen sinds gisteren een beroep doen op het 'Nederlands Security Meldpunt'. Dit is een nieuw waarschuwingssysteem voor cyberdreigingen dat ontwikkeld is door het bedrijfsleven. Met het meldpunt willen de initiatiefnemers de kwetsbaarheid van Nederlandse bedrijven verminderen en cybersecurity versterken.
Overzicht cyberaanvallen week 06-2022
Universiteit inventariseert 1100 ransomware-aanvallen op vitale infrastructuur, zestien Nederlandse zorginstellingen hadden last van ransomware bij leverancier en Vlaamse mkb’ers (kmo'ers) zwaarder getroffen door cyberaanvallen. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 196 week 06-2022
Stijging van ruim 47 procent met nieuwe malware, een onbereikbare website het is de nachtmerrie van elke online ondernemer en bankieren en betalen via de smartphone is dat eigenlijk nog wel veilig? Dit en meer lees je in nieuwsbrief 196.
Datalek nieuws en overzicht week 06-2022
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Phishing, nepshop en fraude meldingen week 06-2022
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Zaak 26Hain: “What’s up pedos? :)”
“What’s up pedos?” gevolgd door een smiley. Zo begon de nu 38-jarige verdachte uit Tilburg, die afgelopen woensdag terechtstond in kinderpornozaak '26Hain', geregeld zijn chat-gesprekken op kinderpornosites op het darkweb. Het Landelijk Parket van het Openbaar Ministerie (OM) eiste in de rechtbank Rotterdam 48 maanden gevangenisstraf, waarvan 8 voorwaardelijk en een proeftijd van 5 jaar met reclasseringstoezicht en psychische behandeling. Het OM verdenkt hem van deelname aan een criminele organisatie in de sleutelpositie van administrator en moderator op diverse kinderpornosites op het darkweb.
Bankieren en betalen via de smartphone is dat eigenlijk nog wel veilig?
Mobiel bankieren is inmiddels bij alle banken mogelijk. Handig en snel, want card-readers en TAN-codes zijn dan overbodig. U kunt internetbankieren en zelfs contactloos afrekenen met uw smartphone. Maar is het ook veilig? En hoe zit het met contactloos betalen met de pinpas?
Hoe beschermt u uw iPhone of Android-smartphone tegen spyware
Wellicht het grootste verhaal van 2021 – een onderzoek door The Guardian en 16 andere mediaorganisaties, gepubliceerd in juli – suggereerde dat meer dan 30.000 mensenrechtenactivisten, journalisten en advocaten over de hele wereld het doelwit van 'Pegasus' kunnen zijn geweest. Pegasus is zogeheten “legale surveillancesoftware” ontwikkeld door het Israëlische bedrijf NSO. In het rapport, dat de naam Pegasus Project draagt, wordt beweerd dat de malware op grote schaal is verspreid via een verscheidenheid aan exploits, waaronder verschillende iOS zero-click zero-days.
Een onbereikbare website het is de nachtmerrie van elke online ondernemer
Op die angst speelde een 25-jarige verdachte uit Veenendaal op slinkse wijze in. Hij wordt ervan verdacht DDOS-aanvallen uitgevoerd te hebben op meer dan twintig websites van internetondernemingen, waarbij klanten online bijvoorbeeld bloemen, meubels of verf kunnen bestellen. Na de eerste aanval eiste de verdachte betalingen in bitcoins van de getroffen bedrijven. Daarmee zouden ze nieuwe aanvallen – en een langdurig onbereikbare website – kunnen voorkomen (RDDOS).