Zestien procent van de Nederlandse bevolking kwam in 2020 in aanraking met fraude. Dit blijkt uit een eerste, uitgebreide slachtofferstudie naar fraude in Nederland, uitgevoerd onder leiding van prof. dr. Marianne Junger van de Universiteit Twente. ‘Op basis van de gemelde schade in het onderzoek schatten we de totale schade jaarlijks op € 2,75 miljard’, aldus Junger.
In 2020 maakte 42% van alle Nederlanders ouder dan zestien jaar een fraudepoging mee. Dit blijkt uit een onderzoek van Stichting Achmea Slachtoffer & Samenleving, International Card Services, de politie en de Nederlandse Vereniging van Banken. De resultaten zijn gisteren aangeboden in de Tweede Kamer aan Kamerlid Anne Kuik, lid van de Vaste commissie voor Justitie en Veiligheid.
Schatting totale fraudeschade € 2,75 miljard
Op basis van de resultaten in het onderzoek wordt de totale schade voor fraude door de onderzoekers geschat op € 2,75 miljard. Verliezen van slachtoffers zijn vaak klein, maar soms extreem groot. Hetzelfde geldt voor de psychologische impact op slachtoffers: een minderheid van de slachtoffers ervaart veel last.
Aankoopfraude is de meest voorkomende fraudevorm met 11% slachtofferschap. Van andere fraudevormen, zoals bijvoorbeeld vriend-in-noodfraude (waaronder Whatsapp-fraude), datingfraude en spoofing (het aannemen van een andere identiteit, waaronder helpdeskfraude) wordt grofweg 1% slachtoffer.
Contact met de politie gering
Opvallend is dat slachtoffers bij slechts 12% van de incidenten achteraf contact opnemen met de politie. Ook bij andere partijen, zoals banken, creditcardmaatschappijen en betaaldiensten, wordt fraude niet heel vaak gemeld. Dit verschilt echter per type fraude en hangt af van de gebruikte betaalmethode. Bij spoofing (waaronder bankhelpdeskfraude) neemt bijvoorbeeld ruim de helft van de slachtoffers contact op met hun bank.
Jongeren vaker slachtoffer dan ouderen
Iedereen kan slachtoffer worden van fraude, blijkt uit het onderzoek. Socio-demografische variabelen als leeftijd en geslacht spelen maar een beperkte rol. Wel worden jongeren vaker slachtoffer dan ouderen, in tegenstelling tot wat vaak gedacht wordt (jongeren t/m 35 jaar oud: 21,5% slachtoffers; ouderen: 13,1% slachtoffers). Dit kan komen omdat jongeren meer online zijn.
Fraudepreventie
Impulsiviteit en kennis over fraude blijken belangrijke voorspellers van slachtofferschap. Impulsieve personen worden vaker slachtoffer, vermoedelijk doordat ze (te) snel beslissingen nemen (niet impulsief: 14,7% slachtoffers; impulsief: 28,6% slachtoffers). Personen met meer kennis over fraude kunnen fraudepogingen beter weerstaan, waardoor zij minder vaak slachtoffer worden. Respondenten die een fraudepoging meemaakten met weinig kennis: 53,3% slachtoffers; veel kennis: 32,2% slachtoffers). Junger: 'Uit onze studie blijkt dat het aantal slachtoffers kan dalen als mensen beter op de hoogte zijn van de werkwijze van fraudeurs. Ook het tegengaan van snelle beslissingen kan helpen bij het verminderen van slachtoffers. Denk bijvoorbeeld aan een simpele dubbele check voordat een betaling gedaan wordt. Ook aanpassingen in het ontwerp van handelsplatforms zouden hierbij kunnen helpen.'
Eerste uitgebreide slachtofferstudie in Nederland
Over de hele wereld lijkt fraude steeds meer slachtoffers te maken. Terwijl de meeste vormen van criminaliteit afnemen, is er in fraudestatistieken een stijging zichtbaar. Het zicht op fraude is echter beperkt, omdat slachtoffers niet altijd aangifte doen. Een slachtofferstudie kan een completer beeld van het fraudeprobleem leveren. Prof. dr. Marianne Junger, prof. dr. Bernard Veldkamp en promovendus Luka Koning (MSc) van de UT voerden dit eerste uitgebreide onderzoek naar slachtofferschap van fraude in Nederland uit. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Meer informatie
Slachtoffers van fraude wordt aangeraden om contact op te nemen met de Fraudehelpdesk en de partij waarbij de schade heeft plaatsgenomen.
Bron: utwente.nl, politie.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
‘Samen digitaal oké met het A B C’
Om de kans te verkleinen dat u slachtoffer wordt van digitale criminaliteit, is belangrijk om wanneer u digitaal gaat, de standaard regels van de ABC in acht neemt: De ABC methode staat voor:
A = alert blijven
- Te mooi om waar te zijn, is niet oké
- Blijf op de hoogte
- Klik nooit zomaar op een link
B = bescherm jezelf
- Blijf up-to-date met updates
- Gebruik sterke wachtwoorden
- Gebruik actuele anti-virus programma’s
- Maak offline back-up’s
C = check altijd
- Vertrouw je het niet, verbreek het contact
- Check de contactgegevens van de afzender
Meer info over ABC en downloads
Meer actueel nieuws
Aantal cyberaanvallen steeg in 2021 met 50% vergeleken met een jaar eerder
Het aantal cyberaanvallen per week steeg in 2021 met 50% vergeleken met een jaar eerder, stellen cybersecurity onderzoekers. In het vierde kwartaal was er een recordhoogte van 925 aanvallen per week per organisatie wereldwijd. Dit melden onderzoekers van Check Point, een multinationaal IT-securitybedrijf.
Cryptogeld gelinkt aan criminelen bereikte een record bedrag van 12,3 miljard euro in 2021
Een stijging van 45% ten opzichte van 2020. Toen was het bedrag $ 7,8 miljard (6,8 miljard euro). Volgens Chainalysis was 'DeFi' het zwaarst getroffen segment van crypto en 'Rug pulls' was goed voor meer dan $2,8 miljard (2,4 miljard euro) van het gestolen geld.
"Banken moeten de optimale voorwaarden creëren zodat hun klanten veilig kunnen bankieren"
Banken moeten meer doen om te voorkomen dat klanten het slachtoffer worden van helpdesk fraude of spoofing. Het zelf kunnen verlagen van de overboeklimiet is een van maatregelen die klanten noemen om fraude tegen te gaan. Banken mogen dit signaal niet negeren.
Overzicht cyberaanvallen week 01-2022
Night Sky is de nieuwste ransomware gericht op bedrijfsnetwerken, duizenden schoolsites offline door ransomware-aanval op hostingprovider en Portugese mediagigant Impresa offline na aanval door ransomwaregroep. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Bredaase inwoners gaan samen de strijd aan tegen cybercrime
Digitale criminaliteit, oftewel cybercrime, speelt een steeds grotere rol in onze samenleving. Misschien ben je hier al eerder mee in aanraking gekomen. Denk bijvoorbeeld aan phishing, een vorm van cybercriminaliteit waarbij je een sms van de belastingdienst ontvangt, omdat je zogenaamd nog € 549 moet betalen. Of heb je wel eens een spoofing telefoontje van de bank gehad? Waarin ze vertellen dat jouw spaargeld risico loopt.
Cybercrime nieuwsbrief 191 week 01-2022
De impact van digitale criminaliteit wordt vaak nog onderschat, deepfakes kunnen op termijn de samenleving ontwrichten en waarom phishing nog steeds een succes formule is. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 191.
Datalek nieuws en overzicht week 01-2022
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Phishing, nepshop en fraude meldingen week 01-2022
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
Het darkweb? "Wat is dat, hoe moet je daar komen dan?”, "Ik heb dat niet gedaan"
Is de zwakbegaafde M. uit Utrecht schuldig aan het bezit en verspreiden van grote hoeveelheden gruwelijke kinderporno of hebben foute vrienden misbruik van hem gemaakt? Die vraag stond vanochtend centraal in de Utrechtse rechtbank waar de 38-jarige verdachte terecht stond.
Bij één op de vier basisscholen in Nederland worden ongewenst naaktfoto’s van leerlingen verspreid
Veel zorgcoördinatoren zeggen dat online shaming voorkomt op de school waarvoor ze werken. Demissionair minister van Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media Arie Slob vindt het belangrijk dat scholen hier aandacht aan besteden in het curriculum.
73 procent van de Nederlandse bedrijven zijn de afgelopen twaalf maanden eens of meermalen slachtoffer geweest van ransomware
Slachtoffers van gijzelsoftware betalen gemiddeld 1,8 miljoen dollar aan criminele hackers. Daarna worden ze vaak opnieuw afgeperst.
Informatiebeveiliging en cyberrisico’s één van belangrijkste risico’s voor financiële instellingen
De Nederlandsche Bank ziet informatiebeveiliging en de daarmee samenhangende cyberrisico’s als een van de belangrijkste strategische risico’s bij financiële instellingen. Dat blijkt uit de 2021 editie van DNB’s IB-monitor. De toezichthouder stelt dat ruim 15% van de Nederlandse pensioenfondsen en verzekeraars het afgelopen jaar te maken heeft gehad met aanzienlijke financiële schade door beveiligingsincidenten en datalekken.