De Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma besloot afgelopen vrijdag een 17-jarige jongen die ervan wordt verdacht dat hij op sociale media opriep tot rellen (digitaal opruiing) in Utrecht een online gebiedsverbod op te leggen, maar is dit juridisch wel houdbaar en wenselijk?
Offline gebiedsverbod
Het offline gebiedsverbod kennen we: dat betekent dat je van de overheid niet op een bepaalde locatie mag zijn. Doe je dit toch, dan hangen er geldboetes en andere straffen boven het hoofd. Hetzelfde geldt voor een online gebiedsverbod, al heeft dat niet zozeer te maken met een fysieke locatie, maar met de hele online omgeving.
Het onderstaande is een prachtig voorbeeld voor de rechtspraak om dit in de toekomst vaker toe te passen. zo beschermen we de samenleving en onze collega's! #innovatieve #rechtspraak #online
— Geert-Jan Staal (@StaalGJ) November 27, 2021
https://t.co/zU9cXeV7sr
Online gebiedsverbod
Een zeventienjarige die via WhatsApp berichten verspreidde waarin hij mensen opriep om rellen te starten in Utrecht, heeft zo’n online gebiedsverbod gekregen. Hij mag niet alleen in WhatsApp geen opruiende berichten meer sturen, hij mag het ook niet op de rest van het internet. Doet hij dat toch wel? Dan kost dat hem 2.500 euro. De gemeente Utrecht wil de bron van de wanorde graag gericht aanpakken en denkt dat dat zo lukt.
Het online gebiedsverbod is vrij nieuw en kan worden opgelegd door burgemeesters. Zij zijn namelijk verantwoordelijk voor het voorkomen van openbare-ordeverstoringen. In eerste instantie kozen burgemeesters er vaak voor om van tevoren bij de organisator aan te geven dat het niet oké was wat iemand van plan was en dreigde de gemeente met straffen. Dit bleek een succesvolle interventie, maar zeker in het licht van coronamaatregelen en de felle oproer die hieruit voorkomt, kiezen gemeenten er nu dus ook voor om een online gebiedsverbod op te leggen.
Het betekent in het geval van de Utrecht-rellen dat de jongeman nog wel WhatsApp mag gebruiken en de rest van het internet en apps, maar zodra hij dit inzet om mensen te beïnvloeden om te gaan rellen, krijgt hij die boete van 2.500 euro. Een logische keuze, zo’n algeheel online gebiedsverbod: kies je er immers voor om hem WhatsApp te verbieden, dan zou hij op Telegram verder kunnen gaan met zijn door de gemeente ongewenste gedrag.
Eerste keer
Het is de eerste keer dat burgemeester Dijksma een dergelijk online gebiedsverbod oplegt. "We zien steeds vaker online oproepen die leiden tot wanordelijkheden en rellen. Met deze gerichte interventie pakken we dit gedrag bij de bron aan", zo stelt ze.
Maar volgens advocaat Boumanjal is de maatregel 'creatief' maar juridisch niet houdbaar. "Burgemeester Dijksma gaat over de openbare orde binnen haar eigen stad", laat hij tegenover het AD weten. "Maar zo’n online verbod gaat heel ver en haar jurisdictie te buiten, als je het mij vraagt. Zeker als meetelt dat je verworven grondrechten en vrijheden aan banden gaat leggen, terwijl er nog geen rechterlijke uitspraak is en de uitlatingen via het reguliere strafrecht zijn aan te pakken."
Ook heeft de advocaat vragen over hoe de gemeente het online gebiedsverbod handhaaft. "Wordt zijn ip-adres in de gaten gehouden, of wordt er gekeken op welke websites deze jongen komt? Welke platformen hij gebruikt? Dat lijkt me al snel in strijd met de privacyregels die er zijn." De gemeente laat daarop weten dat het gedrag van de jongen binnen de kaders van de wet in de gaten wordt gehouden.
Schadeclaim tot gevolg
Het kan ook veel verder gaan, zo ondervonden de makers van de game Roblox. Hierin zat YouTuber Ruben Sim juist online enorm te rellen. Denk aan racistische uitspraken, online pesterij, foto’s van Hitler en seksuele intimidatie, allemaal binnen een gameplatform waarop veel kinderen actief zijn. Het evenement Roblox Developers Conference moest zelfs stilgelegd worden door de vele dreigementen die de man online stuurde.
Love the particle effects, but the powerful, soothing tone is what really brings this together. https://t.co/qi6lLxEYh4
— Roblox (@Roblox) November 24, 2021
De politie moest eraan te pas komen en uiteindelijk heeft het grote invloed gehad op het gevoel van veiligheid van de mensen die bijdroegen aan de conferentie. Roblox klaagt Ruben Sim nu aan voor een bedrag van 1,6 miljoen dollar, omdat deze man het het leven van veel Roblox-spelers en -makers zo zuur maakt. Er is nog geen uitspraak gedaan, maar het wil wel zeggen dat online uitspraken niet minder zwaar worden aangerekend als de dingen die je offline zegt.
Online voelt anders
Hoewel voor veel mensen de online wereld soms als een ander gebied voelt, is het toch echt deel van het echte leven en wordt wangedrag dus ook echt berecht. Aan de andere kant is juist dat online leven zo groot dat zo’n online gebiedsverbod moeilijk te controleren is. Op dit moment is het nog een in ontwikkeling zijnde manier voor de overheid om relschoppers in te perken, dus het kan er over een jaar zomaar anders uitzien. Hoe, dat zal waarschijnlijk samenhangen met hoe meetbaar iemands online gedrag nu werkelijk is.
Poll
Online gebiedsverbod moet vaker ingezet worden door burgemeesters
Bron: anoniem, twitter.com, ad.nl, security.nl, dutchcowboys.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer nieuws
Android apparaten malware, het lukt Google maar niet
Op ruim 7,4 miljoen Android apparaten is vooraf geïnstalleerde malware gevonden. De malware was in staat om apparaten over te nemen, apps op de achtergrond te downloaden en advertentiefraude te plegen.
Te huur op Darkweb: Bank Malware 'Cerberus'
Cybercriminelen bieden 'Cerberus malware' te huur aan op het Darkweb. Deze veel belovende malware (volgens de cybercriminelen), zou in staat zijn om de volledige controle over te nemen van de geïnfecteerde Android apparaten.
Cybercrime georganiseerde professionele bendes
Cybercrime komt steeds vaker voor, maar wie zit er achter deze aanvallen? In ieder geval niet de 'computer nerd' die op zijn kamer wat code en scripts schrijft. Dat is een geromantiseerd beeld.
'Aantal cyberaanvallen stijgt naar recordhoogte'
Er was sprake van een stijging van bijna 4% ten opzichte van het voorgaande jaar. Dit was het gevolg van toenemende activiteit op het gebied van malware en exploits (misbruik van kwetsbaarheden). Een gedetailleerde bespreking van de Threat Landscape Index en de subindexen voor exploits, malware en botnets, compleet met speciale aanbevelingen voor CISO’s, is te vinden op het blog van Fortinet.
Cybersecurity onderzoekers demonstreren Ransomware op Foto/Film Camera
Beveiligingsbedrijf Check Point Research heeft malware gedemonstreerd voor een Canon EOS 80D-dslr. De ransomware versleutelt de foto's op de sd-kaart en gebruikt wifi om kwetsbaarheden in picture transfer protocol te misbruiken.
Nieuwsbrief 66 (week 32-2019) #CCINL | www.cybercrimeinfo.nl
#CCINL | www.cybercrimeinfo.nl
PSV-cybercrime Phishing Smishing Vishing overzicht week 32-2019
Bron: #CCINL, Fraudehelpdesk, opgelicht.avrotros
Cybercrime jurisprudentieoverzicht: juli en augustus 2019
Met een vonnis “nieuwe stijl” heeft de rechtbank Rotterdam op 16 juli 2019 een verdachte veroordeeld (ECLI:NL:RBROT:2019:5630) voor drugshandel via het darkweb en het aanwezig hebben van de illegale handelsvoorraad. De verdachte heeft naar schatting meer dan 500 kg drugs verkocht en miljoenen omzet gehad. De bedenker, organisator en leidinggevende van het “bedrijf” krijgt zeven jaar gevangenisstraf opgelegd. In een afzonderlijk ontnemingsvonnis wordt bovendien ruim 1 miljoen euro afgenomen.
Cybersecurity onderzoekers ontdekken kwetsbaarheden in WhatsApp
Cybersecurity onderzoekers van Check Point, Dikla Barda, Roman Zaikin en Oded Vanunu, ontdekken kwetsbaarheden in WhatsApp waarmee hackers gesprekken over kunnen nemen.
Malafide 'helpdesks' in Google resultaten
Nog al te vaak laten mensen zich vangen door fraudeurs die hengelen naar hun bankgegevens. Intussen herken je misschien wel al het typische phishing bericht in je mailbox. Maar wist je dat een onschuldige opzoeking op Google ook tot een geplunderde bankrekening kan leiden?
Cyberaanval kan via de 'fysieke post' verzonden worden
Cybercrime onderzoekers van IBM hebben voor ongeveer 90,- euro een apparaatje gebouwd dat hackers kan helpen bij het inbreken op wifi-netwerken. Het apparaatje kan verstopt worden in ogenschijnlijk onschuldige producten en zo als een soort 'Trojaans Paard' per post naar het beoogde slachtoffer worden verstuurd.
Hardware Hacking Cybercrime van de toekomst? 'Zulke hacks zijn nieuwe normaal'
Nieuw probleem met Intel-chips. Cybercrime onderzoekers hebben een manier gevonden waarmee cybercriminelen alle data op computers kunnen bekijken door misbruik te maken van een kwetsbaarheid. Kwaadwillenden hebben de mogelijkheid via het lek wachtwoorden en encryptie te breken en data af te tappen zowel bij zakelijke pc's als consumentenproducten.