De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.
Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.
Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne
Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.
Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens.
De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Waar moet je opletten
'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'
Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie.
Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'
Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne
Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne.
Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel nieuws
Cybercrime nieuwsbrief 204 week 14-2022
Cybercriminelen eisen 15 miljoen euro van woningcorporaties, cyberaanvallen op Nederlandse bedrijven met 45% toegenomen en Russisch darkweb marktplaats "Hydra Market" offline. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 204.
Online archief met oorlogsmisdaden van het Russisch regime in Oekraïne
First click here and then choose your language with the Google translate bar at the top of this page ↑
Zo voorkom je bankhelpdeskfraude
Fraude door nepbankmedewerkers is de afgelopen jaren explosief gestegen. Het aantal slachtoffers is van 2020 tot 2021 bijna verdubbeld, zo blijkt uit cijfers van de banken. De politie, banken en telecombedrijven doen er alles aan om bankhelpdeskfraude aan te pakken. Maar hoe kun jij het zelf herkennen en wat moet je dan doen?
Cyberaanvallen op Nederlandse bedrijven fors toegenomen
ABN Amro ziet een sterke stijging in het aantal bedrijven dat te maken heeft gehad met een cyberaanval. Dat wordt duidelijk uit onderzoek van de bank onder 233 bedrijven.
"We sloten de deur die de Russen gebruikten om er binnen te komen"
De Amerikaanse geheime dienst FBI zegt vorige maand een grootschalige Russische hackoperatie te hebben tegengehouden. Die aanval had mogelijk duizenden bedrijven wereldwijd kunnen raken. De groep die er achter zou zitten, viel eerder Oekraïne aan.
Gazprom onder vuur
De website van Gazprom Neft, de olietak van het Russische staatsgasbedrijf Gazprom, is momenteel uit de lucht. Op de site was enige tijd een kritische boodschap over de Russische invasie in Oekraïne te lezen. Een woordvoerder van het bedrijf doet de inhoud van de boodschap af als ‘onzin’.
Cyberciminelen eisen 15 miljoen euro van woningcorporaties
Eind maart vielen hackers negen woningcorporaties aan. De daders eisen losgeld, in totaal 15 miljoen euro, om de buitgemaakte gegevens niet openbaar te maken. De verhuurders zeggen contact te hebben gehad met de daders en dat ze geen losgeld gaan betalen.
Russisch darkweb marktplaats "Hydra Market" offline
De Duitse politie heeft gisteren mogelijk de grootste illegale marktplaats op het web uit de lucht gehaald. Het gaat om 'Hydra Market', een Russisch platform dat miljoenen actieve leden kende. Wie de beheerders zijn, is onbekend.
“Rebound”-aanvallen en de opkomst van een nieuw bedrijfsmodel zorgt voor een zeer sterke toename van ransomware-aanvallen
Ransomware-aanvallen zijn de afgelopen jaren qua aantallen en intensiteit toegenomen. In 2021 werden steeds meer bedrijven doelwit en de verwachting is dat dit in 2022 alleen nog maar verder zal oplopen.
Overzicht cyberaanvallen week 13-2022
In Belarus wordt een "spooroorlog" gevoerd, hoeveelheid cyberaanvallen op EU-organen in vier jaar tijd vertienvoudigd en cyberaanval op 3 woningcorporaties in Nederland. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 203 week 13-2022
De onzichtbare oorlog in het conflict Oekraïne en Rusland, jongeren vaker slachtoffer dan ouderen en met cyberambassadeurs bereiken we meer mensen. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 203.
Online opgelicht? Tóch je geld terug!
Een proef waarbij zoveel mogelijk wordt gedaan voor slachtoffers van online oplichting, is volgens de deelnemers zinvol. Tijdens de proef is geprobeerd om de slachtoffers in elk geval hun geld terug te laten krijgen. Dit lukte in meer dan een kwart van de gevallen geheel. In nog eens een kwart van de gevallen kregen de slachtoffers hun schade gedeeltelijk vergoed.