De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.
Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.
Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne
Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.
Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens.
De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.
Waar moet je opletten
'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'
Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie.
Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'
Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne
Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne.
Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel nieuws
Phishing, nepshop en fraude meldingen week 48-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
4 miljoen betaalkaartgegevens te koop gevonden op het darkweb
NordVPN heeft in een nieuw onderzoek 4 miljoen betaalkaarten geanalyseerd die te koop werden aangeboden op het darkweb en toebehoorden aan burgers uit 140 landen. 600.000 waren van Europeanen, waarvan 1910 van Nederlanders.
Afgelopen drie maanden 1803 money mules aangehouden
Bij acties in 27 landen waaronder Nederland zijn in de afgelopen drie maanden 1803 money mules aangehouden. Deze zevende European Money Mule Action (EMMA) werd in samenwerking met Europol gecoördineerd. Deze week is het EMMA-actieweek om aandacht voor deze problematiek te vragen.
Z-CERT: "Kleine zorginstellingen zijn over het algemeen kwetsbaarder dan grote zorginstellingen, zoals ziekenhuizen"
Je wapenen tegen cybercriminelen doe je het beste door samen te werken. Zorginstellingen, zoals ziekenhuizen en een groot deel van de GGZ, doen dat sinds 2017 in het samenwerkingsverband Z-CERT. Wat doet Z-CERT precies? En waar zien zij nog kansen voor verbetering? Een interview met de directeur Wim Hafkamp en security specialist Jan Hanstede.
Cybercrime hi-tech crime trends 2021/2022
Group-IB, heeft op haar jaarlijkse evenement CyberCrimeCon een onderzoek gedeeld dat een overzicht geeft in wereldwijde cyberdreigingen. Deze 10e editie van het rapport, Hi-Tech Crime Trends 2021/2022, richt zich op de belangrijkste ontwikkelingen in cybercrime, gebaseerd op inzichten uit H2 2020 en H1 2021.
Cyberoorlog tussen Iran en Israël steeds heftiger
Iran heeft een Israëlische datingsite gehackt en de meest intieme gegevens van duizenden gebruikers op sociale media gezet. Israël legde bijna twee weken alle Iraanse benzinestations plat.
Smishing en Phishing berichten in omloop over boosterprik met geboortedatum
Er gaat een nepbericht de ronde waarbij de naam van de GGD misbruikt wordt. In de valse e-mail proberen oplichters senioren te overtuigen dat ze een afspraak voor een boosterprik moeten maken.
Stelling: Een online gebiedsverbod moet vaker ingezet worden door burgemeesters?!
De Utrechtse burgemeester Sharon Dijksma besloot afgelopen vrijdag een 17-jarige jongen die ervan wordt verdacht dat hij op sociale media opriep tot rellen (digitaal opruiing) in Utrecht een online gebiedsverbod op te leggen, maar is dit juridisch wel houdbaar en wenselijk?
Criminelen combineren cybercrime vormen en werken samen
De politie onderzoekt zo’n honderd cyberdelicten, waarbij criminelen steeds weer op een laffe manier slachtoffers in hun portemonnee en veiligheidsgevoel weten te raken. Dit jaar werden al ruim 250 Zeeuwen getroffen. De politie hield al drie cybercriminelen aan en kreeg zicht op tientallen vooralsnog onbekende verdachten. De politie vraagt de hulp van het publiek bij de herkenning van vijf onbekende daders.
Overzicht cyberaanvallen week 47-2021
Noord-Koreaanse aanvallers deden zich voor als Samsung, website Marokkaans ondernemersverbond gehackt door Algerijnen en IKEA e-mailsystemen getroffen door cyberaanval. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 185 week 47-2021
Nederlandse digitale infrastructuur populair bij cybercriminelen, de jacht op 's werelds meest gezochte hackers en wachtwoord in notitieboekje nek hardleerse recidivist op het darkweb. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 185.
Datalek nieuws en overzicht week 47-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.