Cybercriminelen spelen in op emotie oorlog Oekraïne

Gepubliceerd op 15 maart 2022 om 15:00

De oorlog in Oekraïne houdt de wereld al even in zijn greep. Er zijn een hoop hulpacties opgezet om de slachtoffers te hulp te schieten, al blijkt niet elk initiatief even betrouwbaar te zijn.

Oplichters springen graag in op de actualiteit en ook in deze situatie zijn er criminelen die misbruik proberen te maken van goede intenties. Met name online, bijvoorbeeld op social media, moet je even opletten voordat je geld overmaakt. We leggen je uit waar je op moet letten.

Meer malafide domeinen gerelateerd aan Oekraïne

Na de Russische aanval schoten de domeinnamen gerelateerd aan Oekraïne als paddestoelen uit de grond, blijkt uit een analyse van beveiligingsbedrijf Infoblox. Het aantal domeinen blijkt namelijk te zijn verdubbeld. Deze nieuwe websites zijn natuurlijk niet allemaal malafide, maar Infoblox stelt een hoop frauduleuze initiatieven te hebben gevonden.

Zo zijn er malafide websites gevonden die doen alsof ze geld inzamelen, zogenaamd om slachtoffers te voorzien van bijvoorbeeld eerste levensbehoeften als voedsel en medische zorg. De websites bieden mensen de mogelijkheid om te betalen via cryptocurrency, al is de kans nihil dat dit geld daadwerkelijk bij de slachtoffers terecht komt. Ook zouden oplichters de situatie in Oekraïne misbruiken om malware te verspreiden, bijvoorbeeld door via mails te vissen naar betaalgegevens. 

De websites en mails zijn overtuigend in elkaar gezet en blijken voor de gemiddelde consument moeilijk te onderscheiden van betrouwbare goede doelen. Infoblox geeft op zijn website een aantal voorbeelden van onbetrouwbare websites. Ook vind je hier een lijst van alle geanalyseerde websites, waar je zowel de malafide als bonafide domeinen kunt vinden. De volledige analyse van het onderzoek kunt u hier onder bekijken of downloaden.

Waar moet je opletten

'Geven blijft een kwestie van vertrouwen, maar het is goed om even wat onderzoek te doen voor je op sociale media ingaat op een geefverzoek', zegt Map van der Wilden van het CBF, de toezichthouder op goede doelen. 'Is het een bekende, dan weet je aan wie je geeft. Is het een onbekende, die zijn of haar eigen rekeningnummer gebruikt, dan is daar verder geen controle op.'

Het CBF keurt goede doelen, dus je weet dat je goed zit als je aan een CBF-Erkende organisatie doneert (deze organisaties dragen het logo van het CBF). 'Maar er zijn natuurlijk ook niet-erkende goede doelen of kerkgemeenschappen die al jarenlang contacten onderhouden met gemeenschappen in Oekraïne. Ook deze mensen hebben ervaring, en banden op lokaal niveau, zowel in Nederland als in Oekraïne.' Het is dus handig om voordat je doneert even (online) te zoeken wat je kunt vinden over desbetreffende organisatie. 

Als je iemand aan de deur krijgt, is het goed om even om legitimatie of een vergunning te vragen. 'In de meeste Nederlandse gemeenten is een collectevergunning nodig en die wordt niet afgegeven aan particulieren.'

Hier kun je veilig doneren aan Oekraïne

Oplichting door valse goede doelen voor Oekraïne lijkt volgens Van der Wilden op dit moment geen grootschalige vormen aan te nemen, al is het natuurlijk wel goed om even op te letten als iemand je om geld vraagt. Wil jij wat schenken? Op de website van het CBF vind je een lijst van Erkende Goede Doelen die geld inzamelen voor Oekraïne

Cyber Threat Advisory
PDF – 4,9 MB 178 downloads

Bron: cbf.nl, infoblox.com, opgelicht.avrotros.nl

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer actueel nieuws

Phishing, nepshop en fraude meldingen week 34-2021

Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.

Lees meer »

Het Deepweb is niet het Darkweb

Misschien heb je de term ‘deepweb’ al eens eerder ergens voorbij zien komen. Het deepweb is het onderdeel van het internet dat niet toegankelijk is via reguliere zoekmachines. Deze zoekmachines, zoals bijvoorbeeld Google en Bing, indexeren namelijk niet alle websites en pagina’s die er te vinden zijn. Dit betekent dat een deel van alle bestaande online websites en pagina’s niet als zoekresultaten worden opgenomen in de databases van zoekmachines. Sterker nog, dit geldt voor het overgrote deel van alle webcontent, zoals we straks zullen uitleggen.

Lees meer »

'Bank Tech Support Scam' treft vooral ouderen

Het cyberteam van de politie Zeeland-West-Brabant doet onderzoek naar een vorm van bankfraude waarbij een persoon die zich voordoet als medewerker van een bank vraagt om software van Teamviewer of Any Desk te downloaden. Op die manier verschaft het slachtoffer zelf toegang tot zijn/haar computer en kan door een hondsbrutale oplichter een bankrekening worden geplunderd.

Lees meer »

Gevangenisstraf voor vriend-in-nood cybercrimineel

De rechtbank van Arnhem heeft een 28-jarige man veroordeeld voor oplichtingspraktijken via WhatsApp. Hij deed zich voor als een ander om in deze hoedanigheid geld te vragen van zijn slachtoffers. Gezien de ernst van de misdrijven, legt de rechtbank de man een gevangenisstraf op van twee jaar, waarvan een half jaar voorwaardelijk. Daarnaast moet hij zijn slachtoffers ruim 14.000 euro terugbetalen.

Lees meer »

Hoe hackers al uw sms-berichten kunnen zien en 2FA-beveiliging kunnen omzeilen

Voor een veilige toegang tot online diensten van vandaag is het niet voldoende om alleen een login en een sterk wachtwoord te gebruiken. Een recent onderzoek heeft uitgewezen dat meer dan 80% van alle hack aanvallen te wijten zijn aan zwakke wachtwoorden. Daarom is het gebruik van tweefactorauthenticatie (2FA) een noodzaak geworden. Het biedt een extra beveiligingslaag. Volgens de gegevens blokkeren gebruikers die 2FA inschakelen ongeveer 99,9% van de geautomatiseerde aanvallen. 

Lees meer »

Overzicht cyberaanvallen week 33-2021

Ransomware groep zoekt bij slachtoffers naar informatie over cyber verzekering, ransomware aanval kost Amerikaanse zorgverlener 113 miljoen euro en Haagse stichting sleept it bedrijf na ransomware aanval voor de rechter. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »

Cybercrime nieuwsbrief 172 week 33-2021

Het Gelre ziekenhuis al drie weken lang aangevallen door cybercriminelen, Human Factor-rapport: "Steganografie was opvallend succesvol" en politie hengelt twee verdachten binnen in grote phishingzaak. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 172

Lees meer »