Internetoplichters zoeken steeds weer nieuwe manieren om nietsvermoedende consumenten geld afhandig te maken. Zo nemen criminelen een valse identiteit aan door middel van spoofing of doen ze zich voor als een familielid via WhatsApp-fraude. Nu is er iets nieuws: pretexting. In dit artikel leggen we uit wat het is en wat je ertegen kunt doen.
Social engineering
Pretexting is een vorm van 'social engineering'. Social engineering is een techniek die cybercriminelen gebruiken om het vertrouwen van nietsvermoedende mensen voor zich te winnen. Als ze eenmaal je vertrouwen hebben gewonnen, dan proberen ze achter je privégegevens te komen. Je kunt pretexting zien als voorwerk vóór het echte oplichtingswerk: de eerste stap is het vertrouwen winnen, de tweede stap is het ontfutselen van gegevens. Pretexting hangt dan ook veel samen met spoofing en WhatsApp-fraude.
Hoe werkt pretexting?
Het belangrijkste aspect van pretexting is dat het vertrouwen gewonnen wordt. Zonder het vertrouwen komt de oplichter namelijk niet ver. De oplichter neemt dan ook een identiteit aan van iemand die je (snel) vertrouwt, bijvoorbeeld een familielid of een bankmedewerker. Om goed in die rol te kunnen komen, speurt de oplichter het internet af op zoek naar bruikbare informatie. Als het vertrouwen eenmaal is gewonnen, gaat de oplichter naar de volgende stap: zorgen dat de ander tot actie overgaat. Denk aan het invullen van persoonlijke gegevens via een link die de oplichter heeft gestuurd of het overmaken van geld naar een bankrekeningnummer.
Pretexting bij WhatsApp-fraude
Een appje van je dochter die om geld vraagt omdat haar telefoon kapot is gegaan of je zoon die dringend geld nodig heeft vanwege openstaande rekeningen… Beide verzoeken komen van een voor jou onbekend nummer, maar daar hebben ze een goede reden voor: ze hebben een nieuwe telefoon of een nieuw telefoonnummer (zoals in de onderstaande twee voorbeelden). Groot kans dat je in dit geval met een oplichter te maken hebt.
Door middel van pretexting kan WhatsApp-fraude nog geloofwaardiger worden. De criminelen zoeken op internet naar sociale media-accounts voor informatie, zoals een profielfoto en hoe sterk de band is met de familie. Verder kunnen ze het taalgebruik van de persoon overnemen. Als iemand bijvoorbeeld zonder hoofdletters typt, kan de oplichter dit gemakkelijk overnemen.
Criminelen gaan nu zo ver dat ze zelfs je WhatsApp-account kunnen overnemen. Zo vragen ze via een onbekend nummer aan jou om een verificatiecode. Daarmee kunnen ze je WhatsApp overnemen en met dat échte nummer, weer voordoen als een familielid.
Pretexting bij telefonische spoofing
Afgelopen maanden hebben we meerdere keren aandacht besteed aan spoofing. Voor wie nog niet weet wat dit is: spoofing is een term die gebruikt wordt als iemand een valse identiteit aanneemt die voor jou bekend en betrouwbaar is, zoals een bankmedewerker. Veel mensen, met name ING-klanten, werden voor duizenden euro’s opgelicht.
Een nepbankmedewerker belt nietsvermoedende consumenten op met de mededeling dat er ongebruikelijke activiteiten zijn gevonden rondom je bankrekening. Zo zeggen ze bijvoorbeeld dat iemand toegang probeerde te verschaffen om het spaargeld over te zetten naar een andere rekening. Het gemene spelletje van de oplichter: hij gebruikt een truc waarbij het echte telefoonnummer van de bank wordt getoond. Zo ben je sneller geneigd de nepbankmedewerker te geloven. Om je geld veilig te stellen, moet je het overmaken naar een zogeheten kluisrekening. Maar de kluisrekening is in handen van de oplichters en jij bent vervolgens je geld kwijt.
Wat kun je doen tegen pretexting?
Pretexting draait, zoals je hebt gelezen, om vertrouwen. Met een beetje gezond wantrouwen kom je al heel ver, maar het is goed om de volgende tips in acht te nemen en te gebruiken voor als je in een situatie terechtkomt die je niet helemaal vertrouwt.
A = alert blijven
- Deel geen codes met anderen. Geen pincodes en geen verificatiecodes.
B = bescherm jezelf
- Activeer tweestapsverificatie op WhatsApp. Dat doe je via Instellingen -> Account en vervolgens ‘verificatie in twee stappen’. Krijgt iemand alsnog je code? Dan moet er nog een tweede stap genomen worden om het account over te nemen.
C = check altijd
- Vraagt een onbekend nummer om geld? Bel diegene. Pakt diegene niet op of hoor je diegene niet goed? Maak dan geen geld over. Dit geldt ook voor bekende nummers die om geld vragen. Altijd even bellen, dat scheelt al een hoop onzekerheid!
- Bespreek met de familie hoe jullie omgaan met geld overmaken als er sprake is van (geld)nood.
Bekijk alle vormen en begrippen
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel cybercrime nieuws
Datalek nieuws en overzicht week 12-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Digitale fraude, oplichting meldingen week 12-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.
“De Pablo Escobar van de Silk Road”
De Nederlander verdiende 380.000 bitcoins met mdma verkopen op het darkweb toen hij 22 was. "Ik heb alles van Spuiten en Slikken geleerd."
“Een ernstige feit waarmee vijftienhonderd leerlingen en honderdvijftig personeelsleden worden benadeeld”
Ten minste twee leerlingen van het 'CSG Comenius Mariënburg' in Leeuwarden hebben meerdere DDoS-aanvallen uitgevoerd op hun eigen school. Leraren hadden hierdoor een week lang grote moeite om online lessen te verzorgen. De aanvallen zijn inmiddels gestopt en de lessen zijn hervat. De directeur is niet te spreken over de actie van de jongens en overweegt hard op te treden.
"Om de zaken nog erger te maken werden de proof-of-concept geautomatiseerde aanvalsscripts openbaar gemaakt"
Ruim een week nadat Microsoft de 'mitigatietool met één muisklik' heeft uitgebracht om cyberaanvallen op lokale Exchange-servers te beperken maakte het bedrijf bekend dat de patches reeds zijn uitgevoerd op 92% van alle internet-gerichte servers die zijn getroffen door de 'ProxyLogon-kwetsbaarheden'.
“Ze hoeven niet langer de straat op, met deze gegevens weten ze precies wie welke auto rijdt en waar deze persoon woont”
Door een datalek bij het bedrijf RDC zijn de persoonsgegevens van miljoenen Nederlanders buitgemaakt door een hacker. De gegevens worden te koop aangeboden op een populair hackersforum. Het bedrijf zegt het lek gemeld te hebben bij de Autoriteit Persoonsgegevens.
"De vraag is wanneer jij aan de beurt bent"
Datingfraude, mysterieuze malware, covid-19 vaccins op darkweb, helpdeskfraude, fake webshops, gehackte social-media accounts en meer, de lijst wordt oneindig. Cybercriminaliteit komt helaas steeds vaker voor. Het is een industrie op zichzelf en de vraag is wanneer jij aan de beurt bent. Steeds vaker zijn computercriminelen op zoek naar persoonsgegevens, wachtwoorden en natuurlijk het liefst ook nog je pincode. Kun je jezelf eigenlijk nog wel afdoende beschermen en hoe groot is de kans dat een van die vele accounts van jou ook een keer wordt gehackt? Het is te hopen dat het je nooit zal overkomen.
"Cybercriminelen ontwikkelen continu nieuwe methodes"
Cloudsecurity bedrijf 'CrowdStrike' ziet een groeiende trend van ransomware-aanvallen gericht op bedrijven waarbij sprake is van data-afpersing. Dat blijkt uit de resultaten van het 2021 Crowdstrike Global Threat Report (GTR).
De strijd tegen online stalking
Het bespioneren van mensen is vandaag de dag veel te makkelijk geworden. Iedereen kan 'stalkerware-apps' downloaden, die er bijvoorbeeld uit kunnen zien als software voor ouderlijk toezicht of antidiefstal-oplossingen voor smartphones. Deze classificatie helpt de ontwikkelaars om juridische problemen te voorkomen; het echte doel van de software is om een grote hoeveelheid gevoelige informatie van apparaten te verzamelen zonder dat de gebruiker hiervan op de hoogte is.
Acer heeft tijd gekregen tot zondag om de 50 miljoen dollar te betalen anders wordt het bedrag verdubbeld
Het hackers collectief 'REvil' heeft naar verluidt een ransomware aanval uitgevoerd op Acer. De aanvallers eisen 50 miljoen dollar aan losgeld van het Taiwanese technologiebedrijf, het hoogste bedrag dat tot op heden ooit door hackers is gevraagd. Acer wil de cyberaanval niet bevestigen, maar stelt enkel dat er momenteel een ‘lopend onderzoek’ wordt uitgevoerd.
Ransomware weekoverzicht 11-2021
Wetenschapsfinancier NWO raakte via e-mail besmet met ransomware, Utrechts Archief deels offline als gevolg van ransomware aanval en tijdens Darkweb onderzoek ontdekken we een lijst met maar liefst 1714 slachtoffers van ransomware. Hier het overzicht van de nieuwste ransomware vormen en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 150 (week 11-2021)
Als je wereld instort door sextortion, bevindingen wetenschappelijk onderzoek 'Catfishing en dating fraude' en Breda ontwikkelt Cybercrime Challenge voor inwoners. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 150. Nog niet ingeschreven voor deze gratis nieuwsbrief over cybercrime en darkweb? Schrijf je dan hier in.