Pretexting: Het belangrijkste aspect van pretexting is het vertrouwen winnen

Gepubliceerd op 28 januari 2022 om 15:00

Internetoplichters zoeken steeds weer nieuwe manieren om nietsvermoedende consumenten geld afhandig te maken. Zo nemen criminelen een valse identiteit aan door middel van spoofing of doen ze zich voor als een familielid via WhatsApp-fraude. Nu is er iets nieuws: pretexting. In dit artikel leggen we uit wat het is en wat je ertegen kunt doen.

Social engineering

Pretexting is een vorm van 'social engineering'. Social engineering is een techniek die cybercriminelen gebruiken om het vertrouwen van nietsvermoedende mensen voor zich te winnen. Als ze eenmaal je vertrouwen hebben gewonnen, dan proberen ze achter je privégegevens te komen. Je kunt pretexting zien als voorwerk vóór het echte oplichtingswerk: de eerste stap is het vertrouwen winnen, de tweede stap is het ontfutselen van gegevens. Pretexting hangt dan ook veel samen met spoofing en WhatsApp-fraude.

Hoe werkt pretexting?

Het belangrijkste aspect van pretexting is dat het vertrouwen gewonnen wordt. Zonder het vertrouwen komt de oplichter namelijk niet ver. De oplichter neemt dan ook een identiteit aan van iemand die je (snel) vertrouwt, bijvoorbeeld een familielid of een bankmedewerker. Om goed in die rol te kunnen komen, speurt de oplichter het internet af op zoek naar bruikbare informatie. Als het vertrouwen eenmaal is gewonnen, gaat de oplichter naar de volgende stap: zorgen dat de ander tot actie overgaat. Denk aan het invullen van persoonlijke gegevens via een link die de oplichter heeft gestuurd of het overmaken van geld naar een bankrekeningnummer.

Pretexting bij WhatsApp-fraude

Een appje van je dochter die om geld vraagt omdat haar telefoon kapot is gegaan of je zoon die dringend geld nodig heeft vanwege openstaande rekeningen… Beide verzoeken komen van een voor jou onbekend nummer, maar daar hebben ze een goede reden voor: ze hebben een nieuwe telefoon of een nieuw telefoonnummer (zoals in de onderstaande twee voorbeelden). Groot kans dat je in dit geval met een oplichter te maken hebt.

Door middel van pretexting kan WhatsApp-fraude nog geloofwaardiger worden. De criminelen zoeken op internet naar sociale media-accounts voor informatie, zoals een profielfoto en hoe sterk de band is met de familie. Verder kunnen ze het taalgebruik van de persoon overnemen. Als iemand bijvoorbeeld zonder hoofdletters typt, kan de oplichter dit gemakkelijk overnemen.

Criminelen gaan nu zo ver dat ze zelfs je WhatsApp-account kunnen overnemen. Zo vragen ze via een onbekend nummer aan jou om een verificatiecode. Daarmee kunnen ze je WhatsApp overnemen en met dat échte nummer, weer voordoen als een familielid.

Pretexting bij telefonische spoofing

Afgelopen maanden hebben we meerdere keren aandacht besteed aan spoofing. Voor wie nog niet weet wat dit is: spoofing is een term die gebruikt wordt als iemand een valse identiteit aanneemt die voor jou bekend en betrouwbaar is, zoals een bankmedewerker. Veel mensen, met name ING-klanten, werden voor duizenden euro’s opgelicht.

Een nepbankmedewerker belt nietsvermoedende consumenten op met de mededeling dat er ongebruikelijke activiteiten zijn gevonden rondom je bankrekening. Zo zeggen ze bijvoorbeeld dat iemand toegang probeerde te verschaffen om het spaargeld over te zetten naar een andere rekening. Het gemene spelletje van de oplichter: hij gebruikt een truc waarbij het echte telefoonnummer van de bank wordt getoond. Zo ben je sneller geneigd de nepbankmedewerker te geloven. Om je geld veilig te stellen, moet je het overmaken naar een zogeheten kluisrekening. Maar de kluisrekening is in handen van de oplichters en jij bent vervolgens je geld kwijt.

Wat kun je doen tegen pretexting?

Pretexting draait, zoals je hebt gelezen, om vertrouwen. Met een beetje gezond wantrouwen kom je al heel ver, maar het is goed om de volgende tips in acht te nemen en te gebruiken voor als je in een situatie terechtkomt die je niet helemaal vertrouwt.

A = alert blijven

  • Deel geen codes met anderen. Geen pincodes en geen verificatiecodes.

B = bescherm jezelf

  • Activeer tweestapsverificatie op WhatsApp. Dat doe je via Instellingen -> Account en vervolgens ‘verificatie in twee stappen’. Krijgt iemand alsnog je code? Dan moet er nog een tweede stap genomen worden om het account over te nemen.

C = check altijd

  • Vraagt een onbekend nummer om geld? Bel diegene. Pakt diegene niet op of hoor je diegene niet goed? Maak dan geen geld over. Dit geldt ook voor bekende nummers die om geld vragen. Altijd even bellen, dat scheelt al een hoop onzekerheid!
  • Bespreek met de familie hoe jullie omgaan met geld overmaken als er sprake is van (geld)nood.

Bekijk alle vormen en begrippen

 

Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.

Meer actueel cybercrime nieuws

Mobiele cyberrisico’s worden nog altijd flink onderschat

Uit onderzoek van G DATA, blijkt dat maar liefst 79 procent van de Nederlanders geen melding doet van valse sms-berichten. Het melding doen van valse sms-berichten en andere vormen van cybercrime is cruciaal omdat op deze manier onderzoek kan worden gedaan naar de daders. Alle aangiftes samen maken het mogelijk informatie te combineren en geven inzicht in de handelswijze van cybercriminelen. Hoe meer informatie, hoe groter de kans dat een onderzoek succesvol kan worden afgerond.

Lees meer »

Overzicht cyberaanvallen week 39-2021

Systeem 130 Nederlandse boekhandels platgelegd door ransomware, minister wil verplichte externe audits en SOC-aansluiting voor het onderwijs en cybercriminelen lekken gegevens uitzendbureau Beverwijk na cyberaanval. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.

Lees meer »

Cybercrime nieuwsbrief 178 week 39-2021

Traditionele criminaliteit neemt verder af cybercriminaliteit neemt verder toe, het moet anders en het kan anders, overheid te traag en cybercriminelen gingen afgelopen jaar 67% sneller te werk. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 178. Nog niet ingeschreven voor de nieuwsbrief over cybercrime en darkweb? Schrijf je dan hier in.

Lees meer »

Phishing, nepshop en fraude meldingen week 39-2021

Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.

Lees meer »

Beleggen in bitcoins? 80% verliezen al hun geld!

De Autoriteit Financiële Markten (AFM) ontvangt meer vragen en klachten over dubieuze internationale valuta en cryptomunten. Buitenlandse partijen die deze beleggingen aanbieden, adverteren steeds vaker op sociale media. Dat het om beleggingen met grote risico’s gaat, laten de aanbieders in het midden. Nederlanders riskeren hierdoor veel geld te verliezen.

Lees meer »

Phishing aanval met Apple AirTag

Securityspecialist Brian Krebs adviseert Apple-gebruikers om op te passen met 'AirTags' die ze op straat vinden. Met de ingebouwde NFC-chip in iPhones kunnen eerlijke vinders achterhalen wie de eigenaar van de verloren AirTag is. Hackers en cybercriminelen kunnen deze feature misbruiken om nietsvermoedende slachtoffers om te leiden naar een phishing-pagina.

Lees meer »

15 jarige krijgt jeugddetentie en leerstraf voor phishing en webshop fraude

De rechtbank Amsterdam heeft een vijftienjarige jongen wegens phishing en pakketfraude veroordeeld tot jeugddetentie en een leerstraf. Volgens de rechter maakte de tiener onderdeel uit van een criminele organisatie die slachtoffers maakte op onder andere Marktplaats en 2ehands.be. Slachtoffers werden benaderd via gekaapte en malafide accounts door personen die zich voordeden als kopers en verkopers van op de websites aangeboden goederen.

Lees meer »