Internetoplichters zoeken steeds weer nieuwe manieren om nietsvermoedende consumenten geld afhandig te maken. Zo nemen criminelen een valse identiteit aan door middel van spoofing of doen ze zich voor als een familielid via WhatsApp-fraude. Nu is er iets nieuws: pretexting. In dit artikel leggen we uit wat het is en wat je ertegen kunt doen.
Social engineering
Pretexting is een vorm van 'social engineering'. Social engineering is een techniek die cybercriminelen gebruiken om het vertrouwen van nietsvermoedende mensen voor zich te winnen. Als ze eenmaal je vertrouwen hebben gewonnen, dan proberen ze achter je privégegevens te komen. Je kunt pretexting zien als voorwerk vóór het echte oplichtingswerk: de eerste stap is het vertrouwen winnen, de tweede stap is het ontfutselen van gegevens. Pretexting hangt dan ook veel samen met spoofing en WhatsApp-fraude.
Hoe werkt pretexting?
Het belangrijkste aspect van pretexting is dat het vertrouwen gewonnen wordt. Zonder het vertrouwen komt de oplichter namelijk niet ver. De oplichter neemt dan ook een identiteit aan van iemand die je (snel) vertrouwt, bijvoorbeeld een familielid of een bankmedewerker. Om goed in die rol te kunnen komen, speurt de oplichter het internet af op zoek naar bruikbare informatie. Als het vertrouwen eenmaal is gewonnen, gaat de oplichter naar de volgende stap: zorgen dat de ander tot actie overgaat. Denk aan het invullen van persoonlijke gegevens via een link die de oplichter heeft gestuurd of het overmaken van geld naar een bankrekeningnummer.
Pretexting bij WhatsApp-fraude
Een appje van je dochter die om geld vraagt omdat haar telefoon kapot is gegaan of je zoon die dringend geld nodig heeft vanwege openstaande rekeningen… Beide verzoeken komen van een voor jou onbekend nummer, maar daar hebben ze een goede reden voor: ze hebben een nieuwe telefoon of een nieuw telefoonnummer (zoals in de onderstaande twee voorbeelden). Groot kans dat je in dit geval met een oplichter te maken hebt.
Door middel van pretexting kan WhatsApp-fraude nog geloofwaardiger worden. De criminelen zoeken op internet naar sociale media-accounts voor informatie, zoals een profielfoto en hoe sterk de band is met de familie. Verder kunnen ze het taalgebruik van de persoon overnemen. Als iemand bijvoorbeeld zonder hoofdletters typt, kan de oplichter dit gemakkelijk overnemen.
Criminelen gaan nu zo ver dat ze zelfs je WhatsApp-account kunnen overnemen. Zo vragen ze via een onbekend nummer aan jou om een verificatiecode. Daarmee kunnen ze je WhatsApp overnemen en met dat échte nummer, weer voordoen als een familielid.
Pretexting bij telefonische spoofing
Afgelopen maanden hebben we meerdere keren aandacht besteed aan spoofing. Voor wie nog niet weet wat dit is: spoofing is een term die gebruikt wordt als iemand een valse identiteit aanneemt die voor jou bekend en betrouwbaar is, zoals een bankmedewerker. Veel mensen, met name ING-klanten, werden voor duizenden euro’s opgelicht.
Een nepbankmedewerker belt nietsvermoedende consumenten op met de mededeling dat er ongebruikelijke activiteiten zijn gevonden rondom je bankrekening. Zo zeggen ze bijvoorbeeld dat iemand toegang probeerde te verschaffen om het spaargeld over te zetten naar een andere rekening. Het gemene spelletje van de oplichter: hij gebruikt een truc waarbij het echte telefoonnummer van de bank wordt getoond. Zo ben je sneller geneigd de nepbankmedewerker te geloven. Om je geld veilig te stellen, moet je het overmaken naar een zogeheten kluisrekening. Maar de kluisrekening is in handen van de oplichters en jij bent vervolgens je geld kwijt.
Wat kun je doen tegen pretexting?
Pretexting draait, zoals je hebt gelezen, om vertrouwen. Met een beetje gezond wantrouwen kom je al heel ver, maar het is goed om de volgende tips in acht te nemen en te gebruiken voor als je in een situatie terechtkomt die je niet helemaal vertrouwt.
A = alert blijven
- Deel geen codes met anderen. Geen pincodes en geen verificatiecodes.
B = bescherm jezelf
- Activeer tweestapsverificatie op WhatsApp. Dat doe je via Instellingen -> Account en vervolgens ‘verificatie in twee stappen’. Krijgt iemand alsnog je code? Dan moet er nog een tweede stap genomen worden om het account over te nemen.
C = check altijd
- Vraagt een onbekend nummer om geld? Bel diegene. Pakt diegene niet op of hoor je diegene niet goed? Maak dan geen geld over. Dit geldt ook voor bekende nummers die om geld vragen. Altijd even bellen, dat scheelt al een hoop onzekerheid!
- Bespreek met de familie hoe jullie omgaan met geld overmaken als er sprake is van (geld)nood.
Bekijk alle vormen en begrippen
Heeft u tips of verdachte activiteiten gezien online? Neem dan contact op met de politie. Telefonisch via het nummer 0900-8844 of online via het meld formulier. Uiteraard kunt u daarnaast ook tips melden bij Cybercrimeinfo.
Meer actueel cybercrime nieuws
“Niet iedereen heeft toegang tot het darkweb, dat is waar Telegram in beeld komt”
Het wordt aangeprezen als hét alternatief voor WhatsApp, maar het bedrijf dat het exploiteert heeft scherpe kritiek te verduren gekregen omdat het niet genoeg deed om wraakporno of vervalste vaccinatiekaarten aan banden te leggen. Nu heeft een nieuwe studie uitgewezen dat Telegram, surprise surprise, een aantrekkelijke thuisbasis is voor cybercriminelen.
De gevaren van de nieuwe Quantumcomputers: ‘Ontsleutelen in één minuut waar gewone computers nu 10.000 jaar overdoen’
Organisaties moeten hun belangrijke data nu al tegen de dreiging van quantumcomputers beschermen, zo adviseert de AIVD in een vandaag gepubliceerde brochure. Volgens de inlichtingendienst brengt de komst van de quantumcomputer risico’s met zich mee op het gebied van informatiebeveiliging. "De algemene verwachting is dat een quantumcomputer binnen twintig jaar de huidige cryptografische standaarden kan breken", aldus de AIVD.
"Het staat niet in verhouding tot de urgentie die uit de Miljoenennota en de troonrede naar voren komen"
Nederland wordt steeds afhankelijker van het internet, maar is ook steeds vaker doelwit van hacks en andere cyberaanvallen. Die ondermijnen de rechtsstaat, schrijft het demissionaire kabinet in de Miljoenennota. Toch blijven noemenswaardige investeringen in de cyberveiligheid uit, tot grote frustratie van experts uit de cyberbeveiligingsbranche.
Phishing-as-a-service: Betalen per phishing aanval of een abonnement?
Verschillende vormen van cybercrime worden als een service aangeboden en phishing is er daar één van. Microsoft ontdekte onlangs een phishing-as-a-service operatie die bij één enkele aanval 300.000 unieke subdomeinen gebruikte. Een tactiek die volgens het techbedrijf steeds populairder wordt bij phishingaanvallen.
4,5 jaar cel voor verkoper cryptotelefoons
De rechtbank in Rotterdam heeft gisteren een 41-jarige man uit Nijmegen veroordeeld tot een gevangenisstraf van 54 maanden. De man moet 4,5 jaar de cel in omdat hij volgens de rechtbank een criminele organisatie leidde die cryptotelefoons verkocht die voor criminele doeleinden werden gebruikt. Ook bevond de rechter hem schuldig aan witwassen en valsheid in geschrifte.
Verdachten twee weken in voorarrest terwijl onderzoek doorgaat
Afgelopen week heeft de politie een 44-jarige man uit Kaatsheuvel en een 24-jarige vrouw uit Rosmalen aangehouden. Het duo wordt ervan verdacht honderden cryptotelefoons en abonnementen aan criminelen te hebben verkocht. Daarnaast vermoedt het Openbaar Ministerie (OM) dat het tweetal deelnam aan een criminele organisatie en dat ze betrokken waren bij het witwassen van geld dat uit criminele activiteiten is verkregen.
‘Slachtoffers hebben ijzersterk argument in de rechtbank’
Klanten van ABN AMRO raakten de afgelopen tijd tienduizenden euro’s aan spaargeld kwijt. Dat is in belangrijke mate te danken aan het feit dat particulieren de daglimiet -het geld dat ze dagelijks maximaal via de bank kunnen overboeken- niet naar beneden kunnen bijstellen. Daardoor ontbreekt een belangrijke schakel in de beveiliging en zijn klanten van de bank een geliefd doelwit bij hackers en cybercriminelen.
‘Mijn scam, jouw probleem!’
In samenwerking met Veilig Bankieren lanceerde de politie gisteren de preventiecampagne ‘Mijn scam, jouw probleem!’. Het doel van de campagne is om iets te doen aan het stijgend aantal geldezels. Jongeren zijn zich vaak niet bewust van de gevolgen van hun actie. De voorlichtingscampagne moet ervoor zorgen dat jongeren zich niet laten verleiden om hun bankrekening of betaalpas aan cybercriminelen beschikbaar te stellen.
Overzicht cyberaanvallen week 37-2021
Verzekeraar ziet claims door ransomware aanvallen sterk toenemen, ransomware bende dreigt de decoderingssleutel te wissen als onderhandelaar wordt ingehuurd en nieuwe ransomware ontdekt ‘JamesBond'. Hier het overzicht van afgelopen week en het nieuws van dag tot dag.
Cybercrime nieuwsbrief 176 week 37-2021
Cybercriminelen van Vice Society publiceren gestolen data op het darkweb van ROC Mondriaan, 74% van de ondervraagde organisaties is de afgelopen 12 maanden slachtoffer geworden van ten minste één ransomware aanval en zwarte markt voor valse vaccinatie certificaten vertienvoudigd. Dit en meer lees je in nieuwsbrief 176.
Datalek nieuws en overzicht week 37-2021
Een datalek kan ernstige gevolgen hebben, soms worden levens totaal verwoest door dat er identiteit fraude mee gepleegd wordt.
Phishing, nepshop en fraude meldingen week 37-2021
Het melden van 'digitale oplichting' pogingen is belangrijk, door het melden kunnen we andere potentiële slachtoffers behoeden voor het te laat is. Heb je een phishing mail, smishing bericht of werd je gebeld en vertrouw je het niet? Laat het ons, of onze collega's van Opgelicht?!, Radar, Kassa, of Fraudehelpdesk dan weten, want Samen bestrijden we cybercrime / digitale fraude. Ben je slachtoffer geworden van oplichting doe dan 'altijd' aangifte bij de politie.