Ransomware en oorlogssabotage raken vitale ketens terwijl aanvallers profiteren van lekken in AI software en servers

Cyberdreigingen ontwikkelen zich in hoog tempo. Daarom houdt ons team je dagelijks op de hoogte van de belangrijkste gebeurtenissen in de digitale wereld.

Wil je snel weten wat er vandaag speelt? Bekijk dan de korte video met het overzicht van het belangrijkste nieuws.

Heb je liever een compacte uitleg voor onderweg? Luister dan naar de podcast van drie minuten.

Wil je juist meer context en duiding? Dan vind je hieronder ook de uitgebreide analyse aflevering.

Bekijk hieronder de presentatie van het nieuws. De presentatie is tevens beschikbaar via YouTube.

Luister naar "Het journaal in 3 min". Het journaal is tevens beschikbaar via Spotify of YouTube.

Luister naar "De analyse". De podcast is tevens beschikbaar via Spotify of YouTube.

De afgelopen Achtenveertig uur werd het digitale landschap gedomineerd door een verontrustende mix van staatgestuurde sabotage en grootschalige exploitatie van zowel nieuwe als oude kwetsbaarheden. Waar geopolitieke conflicten zich steeds nadrukkelijker vertalen naar destructieve cyberaanvallen op logistieke knooppunten, zien we in onze regio vooral een toename van risico's door lekken in veelgebruikte softwareframeworks en ontwikkeltools. Voor organisaties in Nederland en België is de boodschap helder, de dreiging komt niet alleen van geavanceerde nieuwe aanvalsmethoden, maar ook van geautomatiseerde campagnes die genadeloos toeslaan op bekende zwakke plekken in de infrastructuur.

Diefstal van patiëntgegevens en wereldwijde afpersingscampagnes

De impact van ransomware blijft een acute zorg voor de publieke sector, zoals blijkt uit een incident bij Barts Health NHS Trust in het Verenigd Koninkrijk. Criminelen, gelieerd aan de Clop groepering, wisten toegang te krijgen tot gevoelige databases door een kwetsbaarheid in de Oracle E-business Suite uit te buiten. Hierbij zijn facturen met namen en adressen van patiënten, evenals gegevens van leveranciers en voormalige medewerkers, buitgemaakt en gepubliceerd op het dark web. Hoewel de klinische zorg niet direct werd verstoord, toont dit aan hoe administratieve software als ingang kan dienen voor datadiefstal. Tegelijkertijd zien we een agressieve opschaling van de Qilin ransomware groep, ook bekend als Agenda. Deze groep opereert via een Ransomware-as-a-Service model en heeft in een tijdsbestek van slechts dertig dagen zeventig aanvallen uitgevoerd op hoogwaardige doelwitten in sectoren zoals de gezondheidszorg, productie en financiële dienstverlening. Qilin onderscheidt zich door een geavanceerd arsenaal aan tools, waaronder aangepaste versies van Mimikatz en tools die specifiek gericht zijn op Windows, Linux en ESXi omgevingen, waarmee ze wereldwijd organisaties onder druk zetten.

Risico’s in AI ontwikkelomgevingen en specifieke dreiging voor Benelux servers

Onderzoekers hebben een nieuwe golf van ernstige beveiligingslekken blootgelegd die direct invloed hebben op moderne ontwikkel- en serveromgevingen. Een kritieke situatie is ontstaan rondom de React2Shell kwetsbaarheid (CVE-2025-55182) in React Server Components, die aanvallers in staat stelt om zonder authenticatie code uit te voeren via eenvoudige HTTP verzoeken. De dreiging voor onze regio is concreet, van de 77.000 kwetsbare IP adressen wereldwijd bevinden zich er 527 in Nederland en 41 in België. Daarnaast is er onder de noemer "IDEsaster" een cluster van meer dan dertig kwetsbaarheden ontdekt in AI gedreven ontwikkelomgevingen zoals GitHub Copilot, Cursor en Windsurf. Via 'prompt injection' kunnen aanvallers deze tools manipuleren om data te exfiltreren of ongemerkt commando's uit te voeren. Naast deze nieuwe dreigingen blijven aanvallers actief misbruik maken van oudere lekken. In Nederland zijn met name Metabase (CVE-2023-38646) en Cisco RV-routers (CVE-2019-1653) populaire doelwitten, waarbij aanvallers honeypots en scanners inzetten om niet gepatchte systemen over te nemen. Ook de 'hype score' van kwetsbaarheden in Next.js applicaties en WinRAR blijft hoog, wat duidt op actieve interesse vanuit het criminele circuit.

Verkoop van exploit kits en geautomatiseerde aanvallen op VPN gateways

De drempel voor cybercriminaliteit wordt verder verlaagd door de commercialisering van geavanceerde aanvalstools. Op ondergrondse fora is de verkoop gesignaleerd van de HFX v3.0 Exploitation Toolkit, software die ontworpen is om automatisch kwetsbaarheden bij websitebezoekers te detecteren en malware te installeren via drive by downloads. Dit soort toolkits stelt minder technische actoren in staat complexe aanvallen uit te voeren. Parallel hieraan is een grootschalige bruteforce campagne waargenomen gericht op Palo Alto GlobalProtect VPN portalen en SonicWall API eindpunten. Deze aanvallen, die worden herleid naar duizenden IP adressen binnen de infrastructuur van het Duitse hostingbedrijf 3xK GmbH, maken gebruik van specifieke client fingerprints om inloggegevens te raden en configuratiefouten bloot te leggen. De aanvallers genereren miljoenen HTTP sessies in een poging toegang te forceren, wat de noodzaak van Multi Factor Authenticatie en strikte IP filtering voor externe toegangspunten onderstreept.

Identiteit darkweb markten onthuld door configuratiefouten

Zelfs in de meest afgeschermde hoeken van het internet worden fouten gemaakt die de operationele veiligheid van criminelen in gevaar brengen. Recent zijn de IP adressen van diverse darknet markten, waaronder Orange Market, Changa Store en Omerta Market, gelekt naar het reguliere internet (clearnet). Deze onbedoelde blootstelling doorbreekt de anonimiteit die het Tor netwerk zou moeten bieden en stelt onderzoekers en opsporingsdiensten in staat om de fysieke locatie van de hosting servers te identificeren. Het incident, dat uitgebreid wordt besproken op fora zoals Dread, maakt deze illegale handelsplaatsen kwetsbaar voor inbeslagname door justitie of DDoS aanvallen door rivalen. Het incident toont aan dat technische misconfiguraties een aanzienlijk risico vormen, zelfs voor platforms die specifiek zijn gebouwd om detectie te ontwijken.

Sabotage van logistieke ketens en verwevenheid van fraude met militaire tech

De oorlog in Oekraïne demonstreert de vergaande integratie van cyberoperaties in conventionele oorlogsvoering. De Oekraïense inlichtingendienst HUR heeft samen met de hackersgroep BO Team het Russische logistieke bedrijf Eltrans+ lamgelegd, waarbij 700 servers onklaar zijn gemaakt en 165 terabyte aan data is vernietigd. Deze actie ontregelt de bevoorrading en toont de kwetsbaarheid van supply chains aan. Aan de Russische zijde blijkt de grootste private universiteit, Synergy University, betrokken bij een opmerkelijke combinatie van academische fraude en militaire productie. De universiteit faciliteert niet alleen een miljoenenindustrie in 'essay mills' via het netwerk Nerdify, maar ontwikkelt ook drones voor de oorlogsinspanning. Dit illustreert de Russische strategie die volgens analisten niet gericht is op beperkte terreinwinst, maar op de volledige politieke onderwerping van Oekraïne via een hybride 'salami tactiek'. Cyberaanvallen, desinformatie en sabotage zijn hierbij integrale middelen om de soevereiniteit van de tegenstander stapsgewijs af te breken.

Spanning tussen techgiganten en Europese grondstoffenstrategie

Op beleidsniveau lopen de gemoederen hoog op tussen de tech sector en de Europese regelgevers. Elon Musk heeft zich fel uitgelaten over een boete van 120 miljoen euro die de Europese Commissie aan platform X heeft opgelegd wegens misleiding rondom verificatievinkjes, waarbij hij zelfs suggereerde dat de EU opgeheven zou moeten worden. Dit conflict staat niet op zichzelf; Europa probeert zijn strategische autonomie te vergroten, onder meer door de afhankelijkheid van China voor kritieke grondstoffen terug te brengen van 90 naar 65 procent. Experts van de TU Delft waarschuwen echter dat deze plannen, ondanks exportverboden op afval en investeringen in recycling, gedoemd zijn te mislukken als er niet meer wordt geïnvesteerd in specifieke technologische kennis en onderwijs. Zonder deze kennisbasis blijft Europa afhankelijk van externe partijen voor de verwerking van materialen die essentieel zijn voor de digitale infrastructuur en energietransitie.

Dit was het voor vandaag! Tot morgen! En als je het interessant vond, stuur het dan door naar je vrienden en collega’s.

Ontdek meer over cybercrime en het darkweb in onze uitgebreide bibliotheek. Voor een gestructureerd overzicht van relevante onderwerpen kun je terecht op onze onderwerpenpagina, waar je een alfabetisch gerangschikte lijst vindt.

Bron: Cybercrimeinfo, ondezoeksteam

Recente journaal uitzendingen

Altijd op de hoogte

Ontvang dagelijks het Cyber Journaal tussen 12:00 en 14:00 uur (behalve op zondag). Schrijf je in en ontvang het automatisch in je mailbox:

Door de drukte kan het wat langer duren voordat het inschrijfformulier wordt geladen.